در تفسير الميزان ،سيماي كلي سوره نبا اينگونه بيان شده است:

اين سوره متضمن خبر از آمدن يوم الفصل و صفات آن و استدلال بر حقيقت آن، و ترديد ناپذيرى آن است، و از اينجا آغاز مى شود كه مردم از يكديگر از خبر قيامت مى پرسند،

آنگاه در سياق جواب و با لحنى تهديدآميز مى فرمايد: به زودى از آن آگاه خواهند شد،

و سپس براى ثبوت آن به اين دليل استدلال مى كند كه نظام مشهود در عالم با تدبير حكيمانه اى كه در آن است، بهترين و روشن ترين دلالت را دارد بر اينكه بعد از اين نشاه دنياى متغير و فنا پذير، نشاه ثابت و باقى هست، و به دنبال اين خانه اى كه در آن عمل هست و جزا نيست، خانه اى هست كه در آن جزا هست و عمل نيست، پس در اين ميان روزى هست كه نظام جارى در اين عالم از آن خبر مى دهد.

سپس آن روز را با ذكر حوادثش توصيف مى كند كه مردم همگى در آن احضار مى شوند، و همه يكجا جمع مى گردند،
طاغيان به سوى عذابى دردناك و متقين به سوى نعيمى مقيم منتقل مى شوند، و در آخر، كلام را با يك جمله تهديد آميز ختم مى كند. و اين سوره به شهادت سياق آياتش در مكه نازل شده.

[right][/right]
در حديثى از پيغمبر گرامى اسلام(ص)آمده است : من قرأ سورة عم يتسائلون سقاه الله برد الشراب يوم القيامة : كسى كه

سوره عم يتسائلون را بخواند خداوند از نوشيدنى خنك و گواراى بهشتى در قيامت سيرابش مى‏كند .

و در حديثى از امام صادق (عليه‏السلام‏) مى‏خوانيم : من قرأ عم يتسائلون لم يخرج سنته اذا كان يدمنها فى كل يوم حتى

يزور البيت الحرام ! : كسى كه همه روز سوره عم يتسائلون را ادامه دهد سال تمام نمى‏شود مگر اينكه خانه خدا را زيارت

مى‏كند!.

و نيز در حديث ديگرى از رسول خدا (ص‏) نقل شده كه فرمود : من قرأها و حفظها كان حسابه يوم القيامة بمقدار صلوة

واحدة : كسى كه آن را بخواند و حفظ كند حساب او در روز قيامت ( چنان سريع انجام مى‏گيرد كه ) به مقدار خواندن يك

نماز خواهد بود.

محتواى سوره نبا

اصولا اكثريت قريب به اتفاق سوره ‏هاى جزء آخر قرآن در مكه نازل شده ، و بيش از همه چيز روى مساله مبدا و معاد ،

و بشارت و انذار ، كه طبيعت سوره ‏هاى مكى است تكيه مى ‏كند ، غالبا لحنى كوبنده و تكاندهنده و بيدار كننده دارد

، آيه ‏ها همگى جز در موارد معدودى كوتاه ، و مملو از اشارات است ، و به همين دليل تاثير بسيار عميقى روى هر فرد

آگاه مى‏گذارد ، ناآگاهان را نيز بيدار مى‏كند ، و به كالبدهاى بى ‏روح جان مى ‏دهد ، به افراد بى ‏تفاوت احساس و

تعهد و مسؤوليت مى ‏بخشد ، و براى خود عالمى دارد ، عالمى پرغوغا و پر از شور و نوا ! سوره نبا نيز از اين اصل

كلى مستثنا نيست ، با سؤالى بيدارگر شروع مى ‏شود ، و با جمله ‏اى پر از عبرت پايان مى ‏يابد .

محتواى اين سوره را مى‏توان در چند بخش خلاصه كرد.

1 -سؤالى كه در آغاز سوره از حادثه بزرگ ( نبا عظيم ) يعنى روز قيامت مطرح شده است.

2 -سپس به بيان نمونه‏هائى از مظاهر قدرت خداوند در آسمان و زمين و زندگى انسانها و مواهب آن - به عنوان دليلى بر

امكان معاد و رستاخيز - مى ‏پردازد.

3 -در بخش ديگرى قسمتى از نشانه‏هاى آغاز رستاخيز را بيان مى ‏دارد.

4 -در بخش ديگرى گوشه‏اى از عذابهاى دردناك طغيانگران را.

5 -به دنبال آن قسمتى از نعمتها و مواهب شوق ‏انگيز بهشتى را شرح مى ‏دهد .


6 -سرانجام با انذار شديدى از عذاب قريب ، و سپس ذكر سرنوشت غم‏ انگيز كافران سوره پايان مى ‏گيرد.

ضمنا نامگذارى اين سوره به خاطر تعبيرى است كه در آيه دوم آن آمده است ، و گاه از آن به عنوان سوره عم به

تناسب آيه نخستين آن تعبير مى ‏شود.

برگرفته از تفسیر نمونه