اميد است خدا ميان شما و دشمنانتان (از طريق اسلام) پيوند محبت برقرار كند، و خداوند قادر و آمرزنده و مهربان است. (۷)

عَسَى اللَّهُ أَن يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُم مِّنْهُم مَّوَدَّةً وَاللَّهُ قَدِيرٌ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿۷﴾

خدا شما را از نيكي كردن و رعايت عدالت نسبت به كساني كه در امر دين با شما پيكار نكردند و از خانه و ديارتان بيرون نراندند نهي نمي‏كند، چرا كه خداوند عدالت پيشگان را دوست دارد. (۸)


لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ﴿۸﴾

تنها شما را از دوستي كساني نهي مي‏كند كه در امر دين با شما پيكار كردند، و شما را از خانه‏ هايتان بيرون راندند، يا به بيرون راندن شما كمك كردند از اينكه با آنها دوستي كنيد، و هر كس آنها را دوست دارد ظالم و ستمگر است. (۹)

إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَى إِخْرَاجِكُمْ أَن تَوَلَّوْهُمْ وَمَن يَتَوَلَّهُمْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۹﴾

کلمات کلیدی:دشمن دین اخراج جنگ دوستی

ایات ٧؛٨ و٩ سوره ممتحنه：

در ایه ٧همچنان بحث درباره قطع رابطه با مشرکان ادامه می یابد وازانجا که این قطع رابطه نوعی خلا عاطفی برای جمعی از مسلمانان ایجاد میکرد خداوند به عنوان پاداش و رفع این کمبود به انها بشارت داده و میفرماید：امید است خدا میان شما وکسانی از مشرکان که با شما دشمنی کردند از راه اسلام پیوند محبت برقرار کند (عسی الله ان یجعل بینکم وبین الذین ……)

واین امر درسال هشتم هجری وبا فتح مکه تحقق یافت واهل مکه گروه گروه اسلام اوردند٠

ایه ٩ شما را تنها از دوستی باکسانی نهی میکند که در امر دین باشما پیکار کردند وشما را از خانه هایتان بیرون راندند٠

ازاین ایه یک اصل اساسی در مورد چگونگی رابطه مسلمانان با غیر مسلمانان استفاده میشود که نه تنها برای ان زمان که برای امروز وفردا نیز ثابت است اصلی که مسلمانان موظفند در برابر هر گروهی که بر ضد مسلمانان برخیزند سرسختانه بایستند اما اگر در عین کافر بودن نسبت به اسلام ومسلمانان بیطرف بمانند یا به ایشان تمایل داشته باشند مسلمانان میتوانند با انها رابطه دوستانه برقرارسازند البته نه در حد روابط دوستانه با برادر مسلمان خود٠

تهیه کننده:خانم راحله جهانی

آیه 7 سوره ممتحنه

عـسـى اللّه ان يجعل بينكم و بين الذين عاديتم منهم موده و اللّه قدير و اللّه غفور رحيم (7)
ميد است كه خداى سبحان بين شما و همان كفار (كه به خاطر خدا با ايشان دشمنى كرديد) مودت برقرار سازد و خدا توانا است و خدا آمرزگار رحيم است (7).

تفسیر:
محبت به کفارى که سر جنگ ندارند
در این آیات(7،8،9) بحثهائى که در آیات گذشته پیرامون(حب فى الله و بغض فى الله ) و قـطـع رابطه با مشرکان آمده ادامه مى یابد، و از آنجا که این قطع رابطه یک نوع خلا عـاطـفـى بـراى جـمـعـى از مـسـلمـانـان ایـجـاد مـى کـرد، و بـا ایـن حـال مـؤ مـنان راستین و یاران رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در این مسیر ثبات قدم نشان دادند خداوند براى پاداش آنها و رفع این کمبود به آنها بشارت مى دهد که غم مخورید وضع چنین نخواهد ماند مى فرماید:
(امـیـد اسـت خـدا مـیـان شـمـا و دشـمنانتان پیوند محبت و دوستى (از طریق پذیرش اسلام ) برقرار سازد) (عسى الله ان یجعل بینکم و بین الذین عادیتم منهم مودة ).
و ایـن امـر سـرانـجـام تـحـقـق یـافـت ، سـال هـشـتـم هـجـرى فـرا رسـیـد و مـکـه فـتح شد و اهل مکه به مصداق یدخلون فى دین الله افواجا گروه گروه مسلمان شدند، ابرهاى تیره و تـار دشـمـنـى و عـنـاد از آسـمـان زنـدگـى آنها کنار رفت و آفتاب ایمان با گرمى محبت و دوستى تابیدن گرفت .

منبع :تفسیر نور و نمونه
تهیه کننده :خانم سارا نگار

از مجموع آیات ۸و۹ ملاک خوبی در رابطه برخورد با کافرین و مشرکین بدست می آید:

رابطه و حتی نیکی کردن به کسانی که علیه شما اقدامی نکردند،مجاز و توصیه شده است.

اما هر گونه رابطه دوستانه با کسانی که بادین شما مبارزه می کنند و اقدام عملی علیه شما می کنند،ممنوع است.
اما در برخورد با این دشمنان هم اجرای عدالت و عدم تعدی به انها واجب است.

خداوند در سوره مایده در رابطه با مشرکین مکه که راه مسلمانان برای حج را بستند، میفرماید:
وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُوا

ودر آیه دیگری از همین سوره
وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى

دشمنی با جمعیّتی، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است!

استاد شهید مطهری در جلد ششم کتاب آشنایی باقرآن در تفسیر سوره ممتحنه بيان داشته است:

"✅مسأله ی ولاء كفار (پیوند و دوستی با كافران)

یكی از مسائل بسیار اساسی كه فرق اسلام را با سایر ادیان و بالخصوص مسیحیت بلكه با جمیع ادیان روشن می كند همین مسأله است:
از نظر مسیحیها [ایمان یك امر قلبی است و. . . ] كه می بینید همین تبلیغ را در همه جا كرده اند و حتی بسیاری از مسلمین هم گاهی همین حرفها را می زنند بدون اینكه توجه داشته باشند كه اینها اصلاً با اسلام جور در نمی آید.
می گویند ایمان فقط یك امر قلبی است، مربوط است به رابطه ی انسان با خدا، غیر از این چیزی نیست، به روابط انسان با انسان كاری ندارد.ایمان امری است قلبی، وجدانی، مربوط به رابطه ی انسان با خدا، و اما رابطه ی انسان با انسان مسأله ای است كه به ایمان ارتباط ندارد. تو در دلت رابطه ات را با خدا درست كن، دیگر رابطه ات با انسانها را بر هر اساس دیگری می خواهی تنظیم كنی تنظیم كن.

گاهی كه می خواهند ایمان رابطه ی انسان با انسان را هم در بر بگیرد به این شكل ذكر می كنند كه رابطه ی یك نفر مؤمن با همه ی انسانها علی السّویّه [است؛ ] با همه ی انسانها باید رابطه ی دوستی و مودّت داشته باشد و نباید میان انسانی و انسانی فرق بگذارد. فقط انساندوست باید بود .
🌾🌾🌾🌾
👈این مطلب با تعلیمات اسلامی جور در نمی آید و قرآن بعد می فرماید- مثل اینكه تعریضی به مسیحیت هم هست- كه سیره و سنت ابراهیم كه خود مسیحیها و یهودیها هم قبول دارند این نبوده است و نباید باشد؛ و قدر مسلّم این است كه این امر با دینِ جامعه ساز یعنی دینی كه مسؤولیت ساختن یك جامعه را به عهده گرفته است جور در نمی آید.
🔰🔰🔰

قرآن مسأله ی دیگری را در آیات بعد طرح كرده است كه بنابراین [آیا] رابطه ی انسان فقط با انسانهای مؤمن باید رابطه ی دوستی و خوبی باشد و انسان با هر كس كه غیر مؤمن شد باید رابطه ی دشمنی و عداوت داشته باشد و هیچ به او احسان و خوبی نكند، پس انساندوستی اساساً غلط است؟

در آیه ی هشتم این را هم توضیح می دهد:
🌸«لا یَنْهاكُمُ اَللّهُ عَنِ اَلَّذِینَ لَمْ یُقاتِلُوكُمْ فِی اَلدِّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِیارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ »🌸

👈از این [مطلبْ ] شما اینچنین استنباط نكنید كه كسانی كه دین و ایمان ندارند و اسلام ندارند اگر با شما سر ستیزه و دشمنی ندارند صِرف احسان به آنها را خدا نهی می كند؛ به آنها احسان كنید؛ ولی مسأله، مسأله ی دیگر است؛ مقصود كسانی هستند كه با اسلام و مسلمین سر ستیزه جویی دارند و اگر شما با ساده دلی بخواهید باآنها رابطه ی دوستی برقرار كنید آنها زهر خودشان را حتماً خواهند ریخت؛ آنها دشمن مسلكی شما هستند. آنچه كه ما می گوییم در واقع هشداری است به شما كه از كینه توزی و كینه ورزی آنها غافل نمانید.

در این جهت، آیات قرآن بسیار حساسیت دارد و هشدار می دهد كه شما گاهی غافل می شوید و به اینها حسن ظن پیدا می كنید و یك وقت می بینید آنها كار شما را ساخته اند.
در آیه ای در سوره ی نساء می فرماید:👇👇👇
🌺 «وَدَّ اَلَّذِینَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَ أَمْتِعَتِكُمْ فَیَمِیلُونَ عَلَیْكُمْ مَیْلَةً واحِدَةً»🌺
شما اشتباه می كنید؛ اگر امروز آنها روی خوش به شما نشان می دهند از قدرت شما می ترسند؛ اگر بتوانند شما را غافلگیر كنند- به تعبیر ما- یك لقمه تان می كنند؛ اینقدر از آنها غافل نباشید!

ما انواع ولاءها داریم:
ولاء اثباتی و ولاء منفی، . . . .
از نظر اسلام جامعه ی اسلامی حكم پیكر واحد را دارد؛ تفاوتی كه میان مسلمان و غیر مسلمان هست این است كه با مسلمانان باید آن طور رفتار كند كه با اعضای پیكر خودش رفتار می كند و با غیر مسلمان باید آن طور رفتار كند كه خوبی و احسان هم كه می كند باید توجه داشته باشد كه او فردی است خارج و بیرون از این پیكره."