اي پيامبر هنگامي كه زنان مؤ من نزد تو آيند و با تو بيعت كنند كه چيزي را شريك قرار خدا ندهند دزدي نكنند، آلوده زنا نشوند،

فرزندان خود را نكشند، تهمت و افترائي پيش دست و پاي خود نياورند، و در هيچ كار شايسته ‏اي مخالفت فرمان تو نكنند، با آنها بيعت كن،

و براي آنها از درگاه خداوند طلب آمرزش نما كه خدا آمرزنده و مهربان است.12

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَن لَّا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿۱۲﴾

اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد مردمى را كه خدا بر آنان خشم رانده به دوستى مگيريد آنها واقعا از آخرت سلب اميد كرده‏ اند همان گونه كه كافران اهل گور قطع اميد نموده ‏اند 13

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ كَمَا يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ ﴿۱۳﴾

کلمات کلیدی:زنان مسلمان بیعت مومن

در تفسیر المیزان در خصوص آیه 12 اینگونه آمده است:

"ايـن آيـه شريفه حكم بيعت زنان مؤمن با رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) را معين مـى كـنـد، و در آن امـورى را بـر آنان شرط كرده است كه بعضى مشترك بين زنان و مردان اسـت، مـانـنـد شـرك نـورزيـدن، و نـافـرمـانـى نـكـردن از رسـول خـدا (صـلى اللّه عـليه و آله و سلم) در كارهاى نيك،

و بعضى ديگر ارتباطش به زنـان بـيشتر است، مانند احتراز جستن از سرقت و زنا، و كشتن اولاد، و او لاد ديگران را به شـوهـر نسبت دادن كه اين امور هر چند به مشترك بين زن و مرد است، و مردان هم مى توانند چنين جرائمى را مرتكب شوند، و ليكن ارتباط آنها بازنان بيشتر است،

چون زنان به حسب طـبـع عـهده دار تدبير منزلند، و زنانند كه بايد عفت دودمان را حفظ كنند، و اينها چيزهايى اسـت كـه نـسـل پـاك و فـرزنـدان حـلال زاده بـه وسـيـله آنـان حاصل مى شود.

بـنـابـرايـن، جـمله (يا ايها النبى اذ جاءك المومنات يبايعنك ) جمله اى است شرطيه، و جواب شرط جمله (فبايعهن و استغفر لهن اللّه ) مى باشد.

و جـمـله (عـلى ان لا يـشـركـن بـاللّه شـيـئا) شـرط اول را بـيـان مـى كند، مى فرمايد با ايشان شرط كن كه هيچ چيزى را شريك خدا نگيرند، نـه بـت، و نـه اوثـان، و نـه ارباب اصنام را. و اين شرطى است كه هيچ انسانى در هيچ حالى از اين شرط بى نياز نيست.

(و لا يـسـرقـن ) - ايـن شـرط دوم است مى فرمايد: و نيز از شوهران و از غير شوهران چـيـزى نـدزدنـد. و از سـيـاق اسـتفاده مى شود كه بيشتر، منظور ندزديدن از شوهران مورد عنايت است.

(و لا يزنين ) يعنى با گرفتن دوستان اجنبى و با هيچ كس ديگر زنا نكنند، و چـنـين نباشد كه از راه زنا حامله شوند، آن وقت فرزند حرام زاده، را به شوهر خود ملحق سـازنـد كه اين عمل كذب و بهتانى است، كه با دست و پاى خود مرتكب شده اند، چون زن وقـتـى بـچـه مى آورد، بچه اش بين دست و پايش مى افتد، و اين شرط غير از شرط قبلى است كه از زنا جلوگيرى مى كرد، چون دو عمل است و دو تا نهى لازم دارد.

(و لا يعصينك فى معروف ) - در اين جمله فرموده تو را معصيت نكنند، و نفرموده خدا را مـعصيت نكنند، با اينكه معصيت رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) و نافرمانى نسبت به آن جناب هم، منتهى به نافرمانى خدا مى شود، و اين بدان جهت بوده كه بفهماند آنچه رسـول خـدا (صـلى اللّه عليه و آله و سلم) در مجتمع اسلامى سنت و مرسوم مى كند، براى جامعه اسلامى عملى معروف و پسنديده مى شود و مخالفت با آن در حقيقت تخلف از سنت اجتماعى و بى اعتبار كردن آن است.


از ايـن بـيـان روشـن مـى شـود كـه عـبـارت (مـعـصـيـت در مـعـروف ) عـبارتى است كه هم شـامـل تـرك مـعـروف، از قـبـيـل نـمـاز، روزه، و زكـات مـى شـود، و هـم شـامـل ارتـكـاب منكر، از قبيل تبرج، و عشوه گرى زنان - كه از رسوم جاهليت اولى است - مى شود."

در خصوص عبارت ولایعصینک فی معروف ،نکته زیر در تفسیر نمونه آمده است:

"اطاعت در معروف

از نکته هاى جالبى که از آیه فوق استفاده مى شود این است: اطاعت از پیامبر(صلى الله علیه وآله) را مقید به معروف کرده، با این که پیامبر معصوم است و هرگز امر به منکر نمى کند، ولى این تعبیر ممکن است به عنوان الگوئى براى تمام اوامرى باشد که از زمامداران اسلامى صادر مى شود، این اوامر در صورتى محترم و قابل اجرا است که، با تعلیمات قرآن و اصول شریعت اسلام سازگار باشد و مصداق «وَ لا یَعْصِینَکَ فِی مَعْرُوف» گردد.

و چه دورند کسانى که اوامر زمامداران را واجب الاطاعه مى دانند، هر چه باشد و از هر کس که باشد، چیزى که نه با عقل سازگار است و نه با حکم شرع و قرآن.

امیر مؤمنان على(علیه السلام) در نامه معروفى که به مردم «مصر» درباره فرمانروائى «مالک اشتر» نوشت،

با تمام توصیف هاى والائى که در مورد «مالک» فرمود، در پایان چنین گفت: فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوا أَمْرَهُ فِیما طابَقَ الْحَقَّ فَإِنَّهُ سَیْفٌ مِنْ سُیُوفِ اللّهِ:

«سخنش را بشنوید و فرمانش را در آنچه مطابق حق است اطاعت کنید، که او شمشیرى از شمشیرهاى خدا است»."

13) (یا ایها الذین امنوا لا تتولوا قوما غضب الله علیهم قد یئسوا من الاخره کما یئس الکفار من اصحاب القبور):(ای کسانیکه ایمان آورده اید، هرگز قومی را که خدا بر آنان غضب کرده ، یار و دوستدار خود نگیرید، چون آنها از عالم آخرت به کلی مأیوسند، همانطور که کفار از مردگان ناامیدند)در

اینجا مؤمنان را از دوستی با یهود نهی می کند و می خواهد بفرماید یهودی که خداوند بر ایشان غضب کرده ، مانند کفار مشرک و بت پرست ، منکر معادند و از ثواب آخرت مأیوسند، همانطور که منکرین قیامت از مردگان خود مأیوسند و برای آنها هیچ وجود و حیاتی قائل نیستند و مرگ را فنا می دانند.خدای تعالی می خواهد در این آیه شقاوت دائمی و هلاکت ابدی یهود را به مؤمنان یادآوری کند تا از دوستی با آنان و معاشرت ایشان پرهیز کنند.

تفسیر ایه ١٣سوره ممتحنه：(تولی)گاهی به معنای دوستی وگاهی به معنای قبول ولایت وسرپرستی است وهردو معنی در این ایه نهی شده است.
مراد از غضب شدگان ،یهود هستند ومراد از کفار ،مشرکان مکه، یهودیان از ثواب اخرت مایوسند و مشرکان منکر قیامت،از مردگان خود.
اولین ایه این سوره درباره ی بیزاری از دشمنان خدا ومسلمانان بود واخرین ایه نیز در همین باره است.این تنها سوره ای ست که ایه اول واخر ان با(یا ایها الذین امنوا)اغاز شده است.

غضب شدگان در قران：
در قران افراد وگروههایی مورد غضب الهی قرار گرفته اند،از جمله：یهودیان(ال عمران،١١٢) ،درباره قاتلان ومنافقان(فتح،۶) ،درباره عاملان بی عمل(غافر،٣۵) ،و افرادی نظیر قارون،فرعون، ابولهب و بلعم باعورا نیز در قران مورد غضب قرار گرفته اند.
گر چه اهل کتاب به قیامت اعتقاد دارند،اما چون به ثواب اخرت امیدی ندارند،مغضوب خدا هستند و وضعیت انها در قیامت با کافران منکر معاد تفاوتی ندارد.

با تشکر از خانمها جهانی وسمیعی در تهیه مطالب فوق

آیه دوازدهم سوره مبارکه ممتحنه و تفسیر آن در تفسیر جامع

ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺭﻭﺯ ﻓﺘﺢ ﻣﻜﻪ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮم ﺻﻠّﻰ ﺍﻟﻠّﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭ ﺳﻠّﻢ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﻤﺎﺯ ﻇﻬﺮ ﻭ ﻋﺼﺮ ﺟﻠﻮﺱ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻟﺤﺮﺍم ﻣﺮﺩﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﻀﺮﺗﺶ ﺑﻴﻌﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯ ﻋﺼﺮ ﺍﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻇﺮﻓﻰ ﺭﺍ ﭘﺮ ﺍﺯ ﺁﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺩﺳﺖ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺁﺏ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺰﻧﻬﺎ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻴﻌﺖ ﻛﻨﺪ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺧﻞ ﺁﺏ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺯﻧﺎﻥ ﻣﺼﺎﻓﺤﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﺁﻳﻪ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻁ ﺑﻴﻌﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ

ﺍﻣﻪ ﺣﻜﻴﻢ ﺩﺧﺘﺮ ﺣﺎﺭﺙ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻤﻄﻠﺐ ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩ ﺍﻳ ﺮﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺯﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻰ ﺷﻤﺎ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﻣﺮ ﺑﺁﻥ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺁﻧﺴﺘﻜﻪ ﺻﻮﺭﺗﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺨﺮﺍﺷﻴﺪ ﻭ ﺳﻴﻠﻰ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﻧﺰﻧﻴﺪ ﻭ ﻣﻮﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻭ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﭼﺎﻙ ﻧﺰﻧﻴﺪ ﻭ ﻟﺒﺎﺱ ﺳﻴﺎﻩ ﻧﭙﻮﺷﻴﺪ ﻭ ﺻﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﻮﺍﻭﻳﻠﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﻗﺒﺮﻫﺎ ﺗﻮﻗﻒ ﻧﻨﻤﺎﺋﻴﺪ ﺁﻥ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻁ ﺩﺭ ﺁﻳﻪ ﺑﻜﻴﻔﻴﺖ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﺎﻣﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﺪﺍ ﺑﻴﻌﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﺻﺎﺩﻕ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴّﻠﺎم ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻣﻌﺮﻭﻓﻴﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﺼﻴﺖ ﺭﺳﻮﻟﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺠﺎ ﻧﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯ ﻭ ﺭﻭﺯﻩ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻭﺍﺟﺒﺎﺕ

با تشكر از اقاي حسام فرهنگ در تهیه مطلب فوق

به نام خدا…تفسیر ایه ١٢سوره ممتحنه：در روز فتح مکه هنگامیکه پیامبر اکرم (ص)روی کوه صفا از مردان بیعت گرفت،زنان نیز نزد حضرت امدند تا بیعت کنند،این ایه نازل شد وچگونگی بیعت راشرح داد.بیعت پیامبر بازنان اینگونه بود که حضرت دست مبارکشان رادر ظرف ابی قرار دادند وسپس به زنان فرمود：برای بیعت دست خود را در اب فرو بردند.(ادخلن ایدیکن فی هذه الما فهی البیعه)

(تفاسیر مجمع البیان و نور الثقلین)

پیامها：زن موجودی مستقل،بااراده و دارای شخصیت حقیقی وحقوقی مستقل است تا انجا که زنان در صدر اسلام مستقیما با پیامبر گفتگو میکردند(یا ایها النبی اذا جا'ک المومنات یبایعنک…)
دین از سیاست جدا نیست(المومنات یبایعنک)
امنیت از موضوعات مورد توجه نظام اسلامی است هم امنیت مالی واقتصادی(لا یسرقن) وهم خانوادگی(لا یزنین) هم امنیت جانی( لا یقتلن) هم حیثیتی(لا یاتین بهتان) وهم امنیت سیاسی،اجتماعی(لا یعصینک فی معروف )
سلامت زن از مفاسد،زمینه سلامت جامعه است(لا یشرکن…)
شرک به هیچ وجه قابل قبول نیست کلمه (شیی )در کنار(لا یشرکن)نشان ان است.
در نظام اسلامی رهبری محور است وتمام مردم باید مطیع او باشند(لا یعصینک)بجای (لا یعصین الله)
توسل به اولیای خدا جایز ودعای انان مستجاب است وگرنه خدا فرمان دعا صادر نمیکرد(واستغفر لهن)

تفسیر نور

با تشکر از خانم جهانی در تهیه مطالب

ممتحنه:12
يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَن لَّا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
اي پيامبر، هر گاه زنان مؤمن نزد تو آيند يا بر اين [اصول] بيعت كنند29 كه هيچ شريكي براي خدا نگيرند، دزدي و زنا نكنند، فرزندانشان را [از ترس فقر يا سقط جنين] نكُشند و آنچه [=فرزند نامشروعي] را كه در دامان خويش مرتكب شده‌اند،30 به دروغ ساختگي31 [به شوهرشان يا ديگري] نسبت ندهند32 و در هيچ كار شايسته‌اي از تو نافرماني نكنند33 پس با ايشان بيعت كن و براي آنان از درگاه خدا آمرزش بخواه كه خدا مسلماً بسيار آمرزنده و مهربان است.

______
29 - «بيعت» از ريشه «بيع» [معامله و خريد و فروش] تعهدّي دوطرفه در اطاعت از يكطرف و ارائه خدمت و هدايت از طرف ديگر است. اگر در دنياي غرب زنان در نيمة اول قرن بيستم حق رأي پيدا كردند، در 14 قرن پيش زنان مي‌توانستند مستقيماً، نه با واسطه همسران و پدرانشان، همچون مردان با پيامبر بيعت كنند و به تناسب فرهنگ زمانه، به جاي دست دادن و تماس مستقيم، دست خود را در طشت آبي در كنار دست پيامبر قرار دهند و به اين شكل، كه همچون رأي دادن امروز معناي پذيرش و قبول داشت، بيعت كنند.

30 - شايد منظور از «يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ» توطئه‌ها و تباني‌هاي زنانه عليه ديگري باشد كه دستاورد خودشان و رفت و آمدهايشان باشد [والله اعلم].

31 - «افتري» از ريشة «فَرَي»، سخناني من درآوردي و بي‌پايه و اساس و بافته شده است. در قرآن آمده است که ماجراي حضرت يوسف(ع) قصه‌اي بافته شده و ساختگي نيست، بلکه حقيقتي است که در کتاب‌هاي پيشين نيز ذکر گرديده است: «...مَا كَانَ حَدِيثًا يُفْتَرَى وَلَكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ...» [يوسف 111 (12:111) ].

32 - بهتان، اتهامي است که شخص را «بُهت زده» مي‌کند. گويي روحش هم از اين ماجرا خبر ندارد! نگاه كنيد به: نور 16 (24:16) ، احزاب 58 (33:58) و نساء 20 (4:20) و 112 (4:112) و 156 (4:156) .

33 - نكتة مهمي است كه آنان متعهد مي‌شوند كه در هيچ كار شايسته‌اي «مَعْرُوفٍ» از پيامبر نافرماني نكنند. اين اصل مهمي است كه هيچ مؤمني حق سرسپردگي چشم و گوش بسته از هيچ رهبر ديني يا سياسي را ندارد و اصل و اساس در پيروي از چيزي است كه شايسته [پذيرفته شدة حق و فطرت آدمي] باشد.



┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

ممتحنه:13
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ كَمَا يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ
اي كساني كه ايمان آورده‌ايد، مردماني را كه خدا بر آنها غضب كرده34 به دوستي [سلطه‌آور] مگيريد،35 آنها همان گونه از [امكان] آخرت نوميدند36 كه كافران از [زنده شدن] در گور خفتگان.

______
34 - مفسرين مي‌گويند «مَغضُوبِ عَلَيهِمْ» به يهود اطلاق مي‌شود. چون در قرآن 10 بارتکرار شده است که بني‌اسرائيل به خاطر نافرماني‌ها و دنيا‌پرستي‌ها مشمول غضب خدا شدند. و «ضَّالِّينَ» را مسيحياني مي‌دانند که با شرك در تثليث به بيراهه رفتند. با اين حال اين مصاديق مانع از تعميم آن به خود ما نيست، در قرآن گناهان ديگري مثل: شرک، ضلالت ، نفاق، کفر و... از موارد مغضوب واقع شدن شمرده شده است.

35 - موضوع «ولايت» كه در آغاز سوره [آية اول] و جمع‌بندي انتهاي آن [آية 13] و نيز در متن سوره [آية 9] آمده كلمة كليدي اين سوره به شمار مي‌رود و چه بسا امتحاني كه نام سوره به آن اشاره دارد ناظر به همين موضوع باشد [والله اعلم].

36 - امروز نيز اگر مسيحيان معتقد به آخرت باورمند هستند، اكثر يهوديان آخرت را در همين دنيا مي‌دانند.

┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄


📚تفسیر آقاے بازرگان