تدبر در سوره نبا:عصاره فرازها و درس سوره نبا(عم يتسائلون)چيست؟ نبا عظيم چيست؟

سوره نبا به ترتیب مصحف کنونی سوره۷۸_ وبه ترتیب نزول سوره ۲۶_ دارای ۴۰آیه هست وبا توجه به محتوا جز سوره های مکی می باشد سال دوم بعثت ودر مرحله سوم نزول قران نازل شده است ؛ با زیاد شدن مکذبان انان از سوی خداوند تحدید به عذاب می شوند وغالب مطالب سوره در این دوره حول محور معاد است .این سوره دارای فراز می باشد

فراز اول ایات۱_۵

بسم الله الرحمن الرحيم به نام خداوند بخشنده ی مهربان
عَمَّ يَتَسَاءلُونَ (1)ازچه چیز از یکدیگر سوال می کنند ؟
عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ (2) از آن خبر بسیار بزرگ (قیامت)
الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ (3) که ایشان در آن اختلاف کنندگانند
كَلَّا سَيَعْلَمُونَ (4)چنین نیست به زودی می دانند
ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ (5)سپس چنین نیست به زودی می دانند

درب فراز اول:
اماده کردن مخاطبین برای شنیدن توضیح قیامت ومعاد

فراز دوم ایات ۶_۱۶

أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَاداً (6)آیا قرار ندادیم زمین را گهواره ای
وَالْجِبَالَ أَوْتَاداً (7)کوهها را میخهایی
وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجاً (8) آفریدیم شما را به حالت زوجهایی(نر وماده)
وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتاً (9) وقرار دادیم خوابتان را مایه آرامش
وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاساً (10) وقرهر دادیم شب را پوششی
وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشاً (11)قرار دادیم روز را( زمان)تلاش کردن

وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعاً شِدَاداً (12)وبنا کردیم بالای (سر) شما هفت (آسمان) محکم واستواررا
وَجَعَلْنَا سِرَاجاً وَهَّاجاً (13)وقرار دادیم (در آسمان) چراغهای بسیار فروزان را
وَأَنزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاء ثَجَّاجاً (14) وفروفرستادیم از آن ابرها فشرده باران زا آبی بشدت ریزان
لِنُخْرِجَ بِهِ حَبّاً وَنَبَاتاً (15) تا خارج کنیم به وسیله ی آن دانه ها وگیاهان را
وَجَنَّاتٍ أَلْفَافاً (16) وباغهایی انبوه را

درب فراز دوم:
راهنمایی مخاطبان با سیر آفاقی(زمین وکوه ، آسمانها، شب وروز و باران وطبیعت ) وسیر انفسی(توجه در خلقت انسان ) برای پی بردن به قدرت خدا برای افرینش مجدد( معاد)

فراز سوم‌ ایات ۱۷_۲۰

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتاً (17) همانا روز جدایی هست وقت معین
يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجاً (18)روزیکه دمیده شود در صور پس بیایید گروه گروه
وَفُتِحَتِ السَّمَاء فَكَانَتْ أَبْوَاباً (19) و گشوده گردد آسمان پس گردد درهایی
وَسُيِّرَتِ الْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَاباً (20)و حرکت داد می شوند کوهها پس می گردند آب نمایی

درب فراز سوم:
بیان اتفاقات قرین وقوع خبر عظیم ؛قیامت با دمیدن در صور تحقق می یابد اعم از صور اول(فتحت سما، سیرت الجبال) صور دوم ( یوم الفصل جدایی مومنان وکافران)

فراز چهارم ایات ۲۱_۳۰

إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَاداً (21)همانا جهنم هست کمینگاهی
لِلْطَّاغِينَ مَآباً (22)برای سرکشان محل بازگشتی
لَابِثِينَ فِيهَا أَحْقَاباً (23)درنگ کنندگانند در آن سالیان متمادی
لَّا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْداً وَلَا شَرَاباً (24) نمی چشند در آن (آب)خنک ونه نوشیدنی (مطلوبی)
إِلَّا حَمِيماً وَغَسَّاقاً (25) مگر آب جوشان و چرک وخونی را

جَزَاء وِفَاقاً (26)کیفریست موافق(اعمالشان)
إِنَّهُمْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ حِسَاباً (27)همانا ایشان امید نمی داشتند (روز) حساب را
وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كِذَّاباً (28)تکذیب می کردند آیات ما را یک نوع تکذیب کردنی
وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَاباً (29)وهر چیزی را به شماره دراوردیمش (وثبت کردیم) یک نوع نوشته شده
فَذُوقُوا فَلَن نَّزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَاباً (30) پس بچشید (عذاب را) پس هرگز نمی افزاییم برای شما مگر عذابی را

درب فراز چهارم:
هشدار؛ جهنم مکانی تلخ ودرداور با زمانی بس طولانی وعذابی مضاعف شونده است ،که علی رغم باور مکذبانش تحقق می یابدوبازخوردمساوی با اعمال ثبت شده ایشان در دنیا است

فراز پنجم ایات ۳۱_۳۶

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازاً(31) همانا برای تقوا پیشگان کامیابی ونجات است
حَدَائِقَ وَأَعْنَاباً (32) باغهایی محصور وانگورهایی
وَكَوَاعِبَ أَتْرَاباً (33)ودخترانی هم سن وسالانند
وَكَأْساً دِهَاقاً (34)وجانهایی لبریز
لَّا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْواً وَلَا كِذَّاباً (35)نمی شنوند در آن سخنان بیهوده ونه دروغی را
جَزَاء مِّن رَّبِّكَ عَطَاء حِسَاباً (36)یک نوع پاداشیست از پروردگارت، بخششی حساب شده

درب فراز پنجم:
در مقابلِ جهنم بهشت مکانیست پر از نعمت ( مادی ومعنوی)به صورت پاداشی که با رحمت خدا مضاعف شونده است( در ازاء اعمال نیک بلکه فراتر از آن) مخصوص متقین

فراز ششم ایات۳۷_ ۴۰

رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرحْمَنِ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَاباً (37)
پروردگار آسماناها وزمین وآنچه بین آن دو است ، خدای رحمن ، در حالیکه اختیار ندارند از او سخن گفتنی را
يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفّاً لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرحْمَنُ وَقَالَ صَوَاباً (38)
در روزیکه به پا می ایستند روح وفرشتگان صف زده که سخن نمی گویند مگر کسی که اجازه داده برایش خدای رحمن و گوید سخن پسندیده

ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَن شَاء اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآباً (39)
آنروز که حق است پس هر کس بخواهد می گیرد به سوی پروروگارش محل بازگشتی را

إِنَّا أَنذَرْنَاكُمْ عَذَاباً قَرِيباً يَوْمَ يَنظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنتُ تُرَاباً (40
همانا ما بیم داددیم به شما عذابی نزدیک را در روزی که می بیند هر شخصی آنچه پیش فرستاده دو دستش و می گوید هرکافر ای کاش من بودم خاکی

درب فراز ششم :
هشدار؛قیام روح وفرشتگان وانسانها در روزی حق برای اجرا شدن حق همراه اطاعت محض است که هیچ کس را یارای سخن گفتن ندارد جز تقدیس خوبان

درس سوره:

هشداری بر حتمی و نزدیک بودن وقوع قیامت جهت تحقق پاداش یا کیفر اعمالِ آگاهانه وآزادانه ی؛ (پسندیده متقین یا ناپسند مکذبانش )با اجرای حق از طریق کارگزاران جلیل القدر وآماده به طاعت محضِ خدای رحمن در آن روز که از طریق انذار وبشارت به انسانها رسیده است تا باشد که برساند انسانها را به رحمت گسترده خداوند صاحب روز جزا

نکات سوره
۱_نبا مفردات راغب :خبری مهم پر فایده که انسان به ان علم یا ظن غالب دارد .

۲_ نظر در مورد مشرکان هم در انکار مطلق معاد قطعی نیست چون به نوعی با رفتار وکارهایشان بر معاد ولی با کیفیت متفاوت باور داشند وفقط برای آزاد بودن در عمل آن را انکار می کردند (لیفجر امامه)

۳ _بیان نزدیک بودن قیامت برای دیدن نتیجه عمل می تواند از آن جهت باشد که طول زمان دنیا در مقابل زمان اخرت بسیار کوتاه است ویا اینکه عمل انسان همواره در دنیا واخرت قرین با او است لذابازخوردش نزدیک وقابل احساس است

۴_ پاداش الهی چندین برابر اعمال نیک انسان است و این پاداشها برای محسوس وقابل لمس شدن برای انسان است که به صورت نمادین بیان شده(کواعب وشراب طهور...) وگرنه پاداشها تجسم اعمال است

۵_ کیفرها برابر اعمال ناپسند هست نه بیشتر وباز بیان نوع آنها با اب جوشان و... نمادین هست وکیفرها هم تجسم اعمال ناپسند است (قانون انرژی از بین نمی رود بلکه از نوعی به نوع دیگر تبدیل می شود)

۶_ اندیشیدن در افاق (اسمان وهفت طبقه بودن و... )وانفس ( زوج بودن انسانها و خواب وبیداری ...) اثبات قدرت خدا وحکمت وعدالت خداست تا باور شود از حکیم وتوانمند هیچگاه کار بیهوده وعبث سر نمی زند وافرینش انسان وجهانیان هدف مند است ووجود معاد وزندگی مجدد دلیل بر این حکمت وعدالت گستری در روزی حق برای اجرای حق است

۷_ قدرت مخالفتی در قیامت نیست بازگشتی اجباری در عین انتخابی آگاهانه( بر اثر هدایت الهی در دنیا) که پشیمانی نشان از آزادی دارد (کنت ترابا) لذا این قیام همگانی برای تحقق نتیحه عملکردش در آن روز است که بیان آن می تواند انگیزه و هشداری برای بیداری نوع انسان باشد
امید که این سوره ها وایات بتواند ما را در اعتقاد به اصول پایه ای ؛ توحید وعدل ومعاد ونبوت وامامت به یقین برساند

كلمات كليدي:فهم سوره‌نبا يوم‌الفصل بهشت جهنم طاغين

بنام خدا

🔸 درب پاراگراف اول : ایات۱تا۵

تآکید بر اهمیت وحتمیت قیامت درپاسخ به مرددان ومخالفان

🔸 درب پاراگراف دوم : ایات ۶تا۱۶

توصیف دنیا ونعمتهای دنیایی وهدفمندی ان

🔸 درب پاراگراف سوم: ایات۱۷ تا۲۰

توصیف قیامت وتآکید بر حتمیت ان

🔸 درب پاراگراف چهارم: ایات۲۱تا۳۰

توصیف جهنم در جزای تکذیب کنندگان معاد

🔸 درب پاراگراف پنجم: ایات ۳۱ تا۳۷

توصیف بهشت درپاداش پرهیزکاران

🔸 درب پاراگراف ششم: ایات۳۸ تا ۴۰

مالکیت کامل پروردگار وقوانین جزایی در قیامت

🔰 درس سوره:

تاکیدبروجودقیامت با توجه دادن به قدرتهای الهی در دنیا
ودعوت به انتخاب مسیر شایسته با توجه دادن به قوانین جزایی در قیامت.

💠💠توضیحات ونکات

سوره ای مکی است وسوره ۲۶ ام نازل شده بر پیامبر اکرم ص یوده ودارای ۴۰ ایه است
نبآ ، عم ومعصرات نامیده میشود

سوره درموضوع مبدا ومعاد وهمراه با بشارت واندرزهای متعدد است و از وقوع قطعی قیامت خبر میدهد
🔸فراز اول :
دروقوع حتمی قیامت ومعاداست وباتوجه به اختلاف مشرکان بدلیل شک وتردید یا مخالفت با معاد وپرسش انها از یکدیگر، خداوند متعال بصورت موکد ازان به خبر بزرگ وقطعی یاد کرده است.
🔸فرازدوم :
درتوصیف دنیا ونعمت های دنیایی است وازاین جهت که ضامن سلامت حیات انسان بوده وهدفداری ان به سمت معاد را نشان میدهد اهمیت دارد
بطوریکه درشروع این فراززمین به گهواره ای تشبیه شده(الم نجعل الارض مهادا) که انسانها رامتوجه سازد ، به دنیا به دیده گهواره بنگرند که بسان نوزادی دران پرورش روحی میابند وبه سمت معاد ودنیای کاملتر حرکت میکنند ودرادامه این فراز امکانات لازم برای نمو این نوزاد مطرح شده است
🔸فراز سوم :
مجددا دروقوع قیامت وتاکید بران است که گروههای مختلف مردم به اعتبار اعمال خود دران حاضر می شوند

🔸فراز چهارم :
در توصیف جهنم وجهنمیان است
ازجهنم به مرصاد نام برده است که کمینگاهی برای عموم مردم است ولی نهایتا کسانی که سرکشی کرده واعتقاد به معاد نداشته اند وبالتبع مرتکب گناهان شده اند به ان بازگشت نموده ودران توقف میکنند

🔸فرازپنجم :
درتوصیف بهشت ورستگاری برای پرهیزگاران است بطوریکه تحقق بخشی خواسته های انسان دردنیا کامل نیست واین رستگاری به دنیای کاملتر موکول خواهد شد

🔸فرازششم :
مجددا دروصف قیامت وحقانیت انست
ونیز عظمت خداوند ومالکیت همه جانبه وی که در انروز کاملا مشهود است
وجایگاه انسان روشن میشود که دوزخ است یا بهشت

خانم الهه سادات خدایی

بسم الله الرحمن الرحیم
به نام خداوند بخشنده مهربان
سوره مبادکه نبا، مکی ونازل شده در مرحله سوم نزول.


💠فراز اول، آیات (۱ الی ۵)

🍃درس فراز اول :
اشاره به وقوع خبری بزرگ،
شاید در حال ویا در آینده
( اعلام ولایت امام علی ( ع) و یا رخداد عظیم قیامت) که مایه اختلاف است، ولی به زودی از آن آگاه خواهند شد.

💠فراز دوم، آیات (۶ الی ۱۷)
🍃درس فراز دوم:
اشاره به قدرت خداوند عالم درخلقت با اشاره به آیات آفاقی آفرینش که نعمتهای ارزشمندی است برای انسان وبه عبارتی سوگند به آنها که،
روز قیامت وعده گاهی قطعی است.


💠فراز سوم، آیات( ۱۸ الی ۳۰)

🍃درس فراز سوم:
بیان وقایع عظیم و تکان دهنده روز قیامت، و اینکه در آن روز جایگاه انسانهای سرکش و طاغی دوزخ است، همانها که معاد را باور نداشتند،
ولی ما همه اعمال آنها را به دقت برشمرده ایم.


💠فراز چهارم، آیات (۳۱ الی ۳۷)

🍃درس فراز چهارم:
بیان جایگاه‌ پر نعمت پرهیز گاران در قیامت که پاداشی است از سوی پروردگار آسمانها وزمین، که صاحب اختیار بی چون و چراست.


💠فراز پنجم آیات(۳۸الی۴۰)

🍃درس فراز آخر:
روز قیامت فرشتگان ، به امر پروردگار، ایستاده صف در صف، خواهند بود،
آنروز حق است، پس هرکس مختار است تا مسیری را در این بازگشت به سوی خداوند برگزیند،
در آنروز کافران‌ درنهایت حسرت و ذلت خواهند بود، ولی این حسرت راه به جایی نمی برد و هرکس در گروه اعمالی است که پیش فرستاده است.

📚درس سوره نبا:
وقوع قیامت‌‌ ( یا آن خبر بزرگ) حتمی است،و خداوند قادر و توانا آن روز را محقق‌خواهد کرد،اعمال انسانها به دقت شمارش شده است و کافران در دوزخ و مومنین پرهیزگار در بهشت پرنعمت خواهند بود،
در آنروز( و البته در هردو جهان)خداوند صاحب اختیار تام است ، پس شایسته است که هرکس در این بازگشت حتمی به سوی پروردگار، اعمالی شایسته برای خویش تدارک‌کند، و حسرت سودی ندارد.
ومن ا... التوفیق
💢🍃💢🍃💢

و البته شاید اشاره ای باشد به این حقیقت که نحوه بازگشت به سوی پروردگار و مسیر آن و مقصد نهایی آن، که دوزخ یا بهشت است، در گرو اعمال این جهانی انسانهااست، خیر یا شر....

سوره زیبا با حقایق تکان دهنده و تعابیر بلند، که برای همه ما جای تامل دارد،
ولی افسوس که این کتاب ارزشمند دربین مسلمانها مهجور مانده است،
باید شاکر نعمت‌بزرگ الهی باشیم، که به همت بزرگوارانی چون آقای فرهنگ و سایر اساتید، در این مسیر قرارگرفته ایم.
ان شاا... همین کتاب الهی، و رسولی که این آیات بر قلب مبارکش نازل شده است، و وجود مقدس مولا امیر المومنین( ع )، که کاتب بزرگوار این کتاب آسمانی است،
شفیع همه ما و مسلمین باشند، وامیدوارم که ما لیاقت این شفاعت شایسته را داشته باشیم.
🌺🌺🌺 اللهم صل علی محمد وآل محمد و عجل فرجهم🌺🌺🌺


خانم زهرا موبدی

تدبر و فهم سوره نبا:درس سوره نبا و عصاره فرازها و نكات سوره نبا:خبر عظيم چيست؟

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
عَمَّ يَتَسَاءلُونَ{1}
درباره چه چيز از يكديگر مىپرسند (با حالت تعجب و انکار)
عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ{2}
از آن خبر بزرگ
الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ{3}
كه با ان ناسازگارند
كَلَّا سَيَعْلَمُونَ{4}
نه چنان است به زودى خواهند دانست
ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ{5}
باز هم نه چنان است بزودى خواهند دانست

💠عصاره فرازآیات (1-5)منکران و تردیدکنندگان در برپایی یوم الفصل،بزودی حقانیت انرا خواهند فهمید.(یوم الفصل قطعی است)

🌹نکات:

1)هرچند در این فراز،اشاره ای به ماهیت و مصداق ان خبر عظیم نشده اما بقیه مفاد سوره که بر محوریت معاد و جزای متناسب و متفاوت طاغین و متقین است و نیز فراز انتهایی سوره که بر حقیقت داشتن یوم الفصل تاکید میکند و مخاطبان را از سرنوشت تلخ کافران و مکذبان انذار میدهد ،مخاطب را باین امر راهنمایی میکند که موضوع فراز نخست هم معاد و سئوال همراه با تعجب و انکار ناباوران به معاد بوده است.

2)آیه 3 سوره نبا مشابه ایات ابتدایی سوره ذاریات است. درانجا هم پس از ذکر قسمهایی،بیان میشود که جزای اخروی قطعا واقع میشود. إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ{5}وَإِنَّ الدِّينَ لَوَاقِعٌ{6}وَالسَّمَاء ذَاتِ الْحُبُكِ{7}إِنَّكُمْ لَفِي قَوْلٍ مُّخْتَلِفٍ{8}
یعنی شما سخن و باوری مختلف و ناسازگار با این حقیقت دارید.

أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَادًا{6}
آيا زمين را گهوارهاى نگردانيديم
وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا {7}
و كوهها را [چون] ميخهايى [نگذاشتيم]
وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا {8}
و شما را جفت آفريديم
وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا {9}
و خواب شما را [مايه] آسايش گردانيديم

وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا {10}
و شب را [براى شما] پوششى قرار داديم
وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا {11}
و روز را [براى] معاش [شما] نهاديم
وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا {12}
و بر فراز شما هفت [آسمان] استوار بنا كرديم
وَجَعَلْنَا سِرَاجًا وَهَّاجًا {13}
و چراغى فروزان گذارديم
وَأَنزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاء ثَجَّاجًا {14}
و از ابرهاى متراكم آبى ريزان فرود آورديم
لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا {15}
تا بدان دانه و گياه برويانيم
وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا {16}
و باغهاى در هم پيچيده و انبوه

💠عصاره فراز آیات (6-16)با توجه به نشانه های زیاد قدرت و حکمت خدا در آفرینش جهان و پدیده های موثر در زندگی شما،خداوند برحشر و حسابرسی شما قادر است.

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا {17}
قطعا وعدگاه [ما با شما] روز داورى است
يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا {18}
روزى كه در صور دميده شود و گروه گروه بياييد
وَفُتِحَتِ السَّمَاء فَكَانَتْ أَبْوَابًا {19}
و آسمان گشوده و درهايى [پديد] شود
وَسُيِّرَتِ الْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَابًا {20}
و كوهها را روان كنند و [چون] سرابى گردند

💠عصاره فراز آیات (17-20)همزمان با وقوع حوادث هولناک قیامت،همگی جهت داوری و حسابرسی گرداورده میشوید.

إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا {21}
[آرى] جهنم [از دير باز] كمينگاهى بوده
لِلْطَّاغِينَ مَآبًا {22}
[كه] براى سركشان بازگشتگاهى است
لَابِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا {23}
روزگارى دراز در آن درنگ كنند
لَّا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا {24}
در آنجا نه خنكى چشند و نه شربتى
إِلَّا حَمِيمًا وَغَسَّاقًا {25}
جز آب جوشان و چركابه اى

جَزَاء وِفَاقًا {26}
كيفرى مناسب [با جرم آنها]
إِنَّهُمْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ حِسَابًا {27}
آنان بودند كه به [روز] حساب اميد نداشتند
وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كِذَّابًا {28}
و آيات ما را سخت تكذيب مىكردند
وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا {29}
و حال آنكه هر چيزى را برشمرده [به صورت] كتابى در آوردهايم
فَذُوقُوا فَلَن نَّزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَابًا {30}
پس بچشيد كه جز عذاب هرگز [چيزى] بر شما نمى افزاييم

💠عصاره فراز آیات (21-30)عذابهای سخت جهنم ،جزای مناسب انسانهایی است که با تکذیب حسابرسی اخروی،در دنیا طغیان کردند.

🌹نکات:
در سوره مرسلات برای نخستین بار به یوم الفصل و مشخصاتی از ان اشاره شد که در این سوره ،تاکید ویا تکمیل تر میشود.

ازجمله در آیه 38سوره مرسلات بیان شد هذایوم الفصل جمعناکم و الاولین، در آیه17 و18 سوره نبا نیز فرمود: ان یوم الفصل کان میقاتا یوم ینفخ فی الصور فتاتون افواجا
یا در آیات 35 و36 مرسلات بیان شد که:هذا یوم لاینطقون، ولایوذن لهم فیعتذرون. در سوره نبا آیات 37 و38 نیز در همین ارتباط است.

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا {31}
مسلما پرهيزگاران را رستگارى است }
حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا {32}
باغچهها و تاكستانها
وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا {33}
و دخترانى همسال با سينههاى برجسته
وَكَأْسًا دِهَاقًا {34}
و پيالههاى لبالب
لَّا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا كِذَّابًا {35}
در آنجا نه بيهودهاى شنوند و نه [يكديگر را] تكذيب [كنند]
جَزَاء مِّن رَّبِّكَ عَطَاء حِسَابًا {36}
[اين است] پاداشى از پروردگار تو عطايى از روى حساب

💠عصاره فراز آیات (31-36)نعمات مطبوع بهشت،پاداش انسانهایی است که با یقین به معاد،خودنگهدار بودند.

🌹نکته: مشابه آیه 35 در سوره غاشیه هم جمله "لاتسمع فیها لاغیه "را داشتیم و در سوره واقعه هم "لایسمعون فیها لغوا ولا تاثیما"یکی ازپاداشهای بهشتی مقربون بیان شده بود.این تکرار نشانگر ان است که نشنیدن سخنان لغو اولا نعمت بزرگی است که خداوند در سوره های مختلف،انرا همردیف سایر نعمات بهشتی عنوان میکند ثانیا این نعمت بطور کمال و تمام در دنیا یافت نمیشود و در زندگی دنیا بشر همواره رنج شنیدن سخنان کذب و لغو را تحمل میکند.

رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرحْمَنِ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًا {37}
پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است بخشايشگرى كه کسی اختیار داوری از جانب او ندارد.
يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا {38}
روزى كه روح و فرشتگان به صف مىايستند و [مردم] سخن نگويند مگر كسى كه [خداى] رحمان به او رخصت دهد و سخن راست گويد

ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَن شَاء اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآبًا {39}
آن [روز] روز حق است پس هر كه خواهد راه بازگشتى به سوى پروردگار خود بجويد
إِنَّا أَنذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا يَوْمَ يَنظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنتُ تُرَابًا {40}
ما شما را از عذابى نزديك هشدار داديم روزى كه آدمى آنچه را با دستخويش پيش فرستاده است بنگرد و كافر گويد كاش من خاك بودم

💠عصاره فراز آیات (37-40)روز داوری که تحت مالکیت مطق خداست،حق است و در آن جز حقگویی ،مقدور نیست.پس قبل از پشیمانی،راه خدا را برگزینید.

🌹نکات:
1)اولین استعمال کلمه رحمان در سوره ها بجای خداوند. در سوره های بعدی نیز این امر مشاهده میشود و معمولا در پاسخ به مشرکان که رحمانیت خداوند را مانع از عذاب کردن بندگان در قیامت میدانستند،بیان شده است. یعنی برخلاف تصور شما،رحمانیت خداوند اقتضای برپایی یوم الحساب و داوری بحق میان انسانها و عقاب و ثواب متناسب با آن را دارد.

2)در ایه 37 لایملکون منه خطابا در اکثر ترجمه ها،به اختیار نداشتن یا توان نداشتن در خطاب قراردادن خدا ترجمه شده است.اما با توجه به موارد دیگر استعمال این کلمه در قران و نیز ایه 38 که تکلم در قیامت را جز باذن خدا ،ممکن ندانسته (و لذا ضرورتی به تکرار این مفهوم در دو ایه نبوده) و نیز وجود فعل لایملکون منه مناسب ترین معنا،مالک نبودن و اختیار نداشتن برای داوری به نفع خود فرد مثلا از طریق شفاعت یا ...است.

کلمه خطاب،دو بار دیگر تنها در سوره صاد و ان هم به معنای نزاع و داوری امده است.

فَقَالَ أَكْفِلْنِيهَا وَعَزَّنِي فِي الْخِطَابِ ، وَشَدَدْنَا مُلْكَهُ وَآتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ

•فَصْلُ الْخِطَابِ : كَلاَمٌ تُوَضَّحُ بِهِ قَضِيَّةٌ مُعَلَّقَةٌ أَوْ مُشْكِلَةٌ وَيَكُونُ حُكْماً بَيِّناً ، ص آية 20

•خِطَابٌ : كَلاَمٌ يَحْمِلُ شَكْوَى أَوْ تَذَمُّراً يَكُونُ الْقَصْدُ مِنْهُ إِثارَةَ انْتِبَاهِ الْمَسْؤُولِيَن

وفصلُ الخِطاب أيضًا : الحُكْمُ بالبَيِّنَةِ ، أَو اليمين ، أَو الفقه في القضاء ، أو النُّطْقُ بأمَّا بعْدُ ، أو أن يفصل بين الحقِّ والباطل ، أَو هو خطابٌ لا يكون فيه اختصار مُخِلٌّ ، ولا إسهاب مُمِلّ

3)به نظر میرسد آیه 39 ،پاسخ خداوند به سئوالات مردم که در ایات نخست سوره مطرح شد،میباشد. مردم از خبر بزرگی از هم سئوال میکنند (سئوالی همراه با تعجب و انکار) و با ان ناسازگاری دارند ان روز بزرگ داوری میان مردمان درقیامت ،کاملا حق است و واقع میشود

💠عصاره فرازآیات( 1-5)منکران و تردیدکنندگان در برپایی یوم الفصل،بزودی حقانیت انرا خواهند فهمید.(یوم الفصل قطعی است)

💠عصاره فراز آیات (6-16):با توجه به نشانه های زیاد قدرت و حکمت خدا در آفرینش جهان و پدیده های موثر در زندگی شما،خداوند برحشر و حسابرسی شما قادر است.
💠عصاره فراز آیات( 17-21)همزمان با وقوع حوادث هولناک قیامت،همگی جهت داوری و حسابرسی گرداورده میشوید.
💠عصاره فراز آیات (21-30)عذابهای سخت جهنم ،جزای مناسب انسانهایی است که با تکذیب حسابرسی اخروی،در دنیا طغیان کردند.
💠عصاره فراز آیات (31-36)نعمات مطبوع بهشت،پاداش انسانهایی است که با یقین به معاد،خودنگهدار بودند.
💠عصاره فراز آیات (37-40)روز داوری که تحت مالکیت مطق خداست،حق است و در آن جز حقگویی ،مقدور نیست پس قبل از پشیمانی،راه خدا را برگزینید.

📚درس سوره نبا:داوری در قیامت و جزا یا پاداش متناسب با رفتار انسانها قطعی و ناگزیر است قبل از پشیمانی در انجا،از تکذیب دست بردارید.


اقای سیدکاظم فرهنگ

◀️ شروع سخن با طرح سؤال،در تأثیر کلام مؤثّر است. «عَمَّ یَتَساءَلُونَ»

◀️ اگر سوال طبیعی بود باید جواب داد:یسئلونک...قل ولی اگر شیطنت بود.
برخورد لازم است. «کَلاّ سَیَعْلَمُونَ»

◀️ در برابر طعنه و کنایه به مقدّسات و باورهای قطعی،با قاطعیّت باید سخن گفت. «کَلاّ»

◀️ در برابر تردید،باید حرف حق را تکرار کرد. کَلاّ سَیَعْلَمُونَ ... کَلاّ سَیَعْلَمُونَ

◀️ انسان در دادگاه عقل و وجدان خدا پرست است و می توان از وجدان او درباره قدرت الهی سوال کرد. «أَ لَمْ نَجْعَلِ»

◀️ پس از طرد افکار باطل،بر عقاید حقتان استدلال کنید. کَلاّ سَیَعْلَمُونَ ... أَ لَمْ نَجْعَلِ

◀️ اگر روحیه لجاجت نباشد،انسان از همین زمین و زمان و خواب و خوراک می تواند درس بگیرد. اَلْأَرْضَ ... اَللَّیْلَ ... اَلنَّهارَ ...

◀️ قدرت و حکمت الهی در آفرینش ما و هستی،دلیل آن است که ما را با مرگ رها نخواهد کرد. خَلَقْناکُمْ أَزْواجاً ... نَوْمَکُمْ سُباتاً ... اَلنَّهارَ مَعاشاً

◀️ خداوند اداره هستی را بر اساس یک نظام مشخص(نظام سببیّت و علّت و معلول)قرار داده است.(نور و حرارت خورشید همراه با ابر و باران،عامل تولید دانه و گیاه می شود.) سِراجاً وَهّاجاً ... ماءً ثَجّاجاً لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَ نَباتاً

◀️ قرآن،شعر نیست،امّا از آهنگ و موسیقی خاصّی برخوردار است. «وَهّاجاً ، ثَجّاجاً ، نَباتاً»

◀️ خداوندی که زمین مرده را با نزول باران به صورت بوستانی پر درخت در می آورد،از زنده کردن مردگان عاجز نیست. لِنُخْرِجَ بِهِ ... جَنّاتٍ أَلْفافاً

◀️ در قیامت،نظام آسمان و زمین دگرگون می شود. فُتِحَتِ السَّماءُ ... سُیِّرَتِ الْجِبالُ

◀️ به پیوندها و روابط دنیوی دلخوش نباشید که روزی همه چیز گسسته می شود. «یَوْمَ الْفَصْلِ»

◀️ دوزخ،از هم اکنون در کمین خلافکاران است. «إِنَّ جَهَنَّمَ کانَتْ مِرْصاداً»

◀️ گرفتار شدن و به دام افتادن مجرمان،امری قطعی است. «مِرْصاداً لِلطّاغِینَ»

◀️ کیفرهای الهی عادلانه است. «جَزاءً وِفاقاً»

◀️ [حتی احتمال حساب و کتاب در قیامت،برای کنترل انسان کافی است.
«لا یَرْجُونَ حِساباً»

◀️ بی اعتقادی به قیامت،رمز طغیان است. لِلطّاغِینَ ... لا یَرْجُونَ حِساباً

◀️ انکار قیامت،زمینه انکار همه چیز است. «لا یَرْجُونَ حِساباً وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا کِذّاباً»

◀️ ریز و درشت کارها حساب و کتاب دارد و خداوند احاطه علمی به همه چیز دارد و این احاطه،ثابت و باقی است.( «کِتاباً» رمز ثبوت و بقا است) «کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ کِتاباً»

◀️ بیم و امید باید در کنار هم باشد.در این سوره پاداش متقین در برابر کیفر طاغین قرار گرفته است. إِنَّ جَهَنَّمَ کانَتْ مِرْصاداً لِلطّاغِینَ ... إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ مَفازاً

◀️ کامیابی و رستگاری در سایه نعمت های مادی و معنوی است. «إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ مَفازاً» (کلمه «حَدائِقَ» رمز نعمت های مادی و کلمه «لا یَسْمَعُونَ» رمزنعمت های معنوی است.)

◀️ جلساتی که در آن لغو و دروغ نباشد،جلسات بهشتی است. «لا یَسْمَعُونَ فِیها لَغْواً وَ لا کِذّاباً»

◀️ نه تنها کیفرها عادلانه است. «جَزاءً وِفاقاً» بلکه پاداشها نیز حساب و کتاب دارد. «عَطاءً حِساباً»

◀️ در جامعه بهشتی،افراد یکدیگر را تکذیب نمی کنند و اعتماد و اطمینان میان آنها حاکم است. «وَ لا کِذّاباً»

◀️ پاداش الهی به متقین حساب دارد.هر که تقوای بیشتری دارد پاداش بیشتری خواهد داشت. «عَطاءً حِساباً»

◀️ نه فقط انسان و جنّ،بلکه فرشتگان نیز در صحنه قیامت حاضر می شوند.

«یَوْمَ یَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِکَهُ»

◀️ رعایت نظم و انضباط و آمادگی برای انجام دستورات،از ویژگی های فرشتگان الهی است. «یَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِکَهُ صَفًّا»

◀️ در قیامت شفاعت منوط به اذن خداوند است. «لا یَتَکَلَّمُونَ إِلاّ مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ قالَ صَواباً»

◀️ انسان در انتخاب راه آزاد است. «فَمَنْ شاءَ»

◀️ قیامت،روزی است که هم وقوع آن حق است و هم بر اساس حق عمل می شود. «الْیَوْمُ الْحَقُّ»

◀️ چون قیامت حق است،پس راهی را انتخاب کنیم که به سوی او باشد. «فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلی رَبِّهِ مَآباً»

◀️ دلیل غفلت آن است که مردم،قیامت را دور می پندارند. «عَذاباً قَرِیباً»

◀️ پشیمانی،دلیل بر اختیار انسان است. «یا لَیْتَنِی کُنْتُ تُراباً»

◀️ سرنوشت اخروی هر کس به دست خود اوست. «یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ»

◀️ خاک یک دانه می گیرد،یک خوشه می دهد،ولی کفّار صدها دلیل و برهان می شنوند ولی یکی را نمی پذیرند.پس خاک بر کافر برتری دارد. «کُنْتُ تُراباً»
تفسیر نور