❇️رحمت خدا همه چیز را در برگرفته است

💠قٰالَ عَذٰابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشٰاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُهٰا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ اَلزَّكٰاةَ وَ اَلَّذِينَ هُمْ بِآيٰاتِنٰا يُؤْمِنُونَ «156» اعراف

🌱(خداوند) فرمود: عذابم را به هركس كه بخواهم (و مستحقّ باشد) مى‌رسانم، و (لى) رحمتم همه چيز را فراگرفته است، پس به‌زودى آن (رحمتم) را براى كسانى كه تقوا دارند و زكات مى‌دهند و آنان كه به آيات ما ايمان مى‌آورند، مقرّر مى‌دارم.

🔹رحمت الهى نامحدود است، اگر كسى به آن نرسيد، تقصير خود اوست. «رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ‌» نقصى در فاعليّت رحمت الهى نيست، بلكه نقص در قابليّت ماست.

🔹رحمت خداوند فراگير است، ولى عذاب الهى چنين نيست. رَحْمَتِي وَسِعَتْ‌ ... عَذٰابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشٰاءُ‌

🔹اصل، رحمت الهى است و عذاب او عارضى. (براى رحمت، فعل ماضى «وَسِعَتْ‌» ، ولى براى عذاب فعل مضارع «أُصِيبُ‌» آمده است)

🔹دعاى انبيا نيز در چهارچوب حكمت و قانون الهى مستجاب مى‌شود. اُكْتُبْ‌ لَنٰا ... فَسَأَكْتُبُهٰا لِلَّذِينَ‌ ...

🔹با وجود تقوا و عمل به تكاليف، شمول رحمت الهى حتمى است، فَسَأَكْتُبُهٰا لِلَّذِينَ‌ ... ولى با وجود گناه و معصيت، عذاب حتمى نيست، زيرا با توبه و استغفار، امكان مغفرت وجود دارد. «عَذٰابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشٰاءُ‌»

🔹رحمت الهى بى‌نهايت است، امّا شرط بهره‌ورى از آن، تقوا، پرداخت زكات و ايمان است. يَتَّقُونَ‌ ... اَلزَّكٰاةَ‌ ... يُؤْمِنُونَ‌ بنابراين، كسى كه زكات نمى‌دهد و يا بى‌تقوا مى‌باشد، از رحمت الهى محروم و در معرض عذاب الهى است.
📚تفسیر نور

🔹#رحمت خدا حتى شامل حال ابليس نيز مى‌شود قرآن، رحمت خدا را بر #عنايت و #پاداش او اطلاق مى‌كند.
معناى عنايت خدا اين است كه تمام موجودات و حتّى ابليس هم براى بقا و دوامشان نياز به او دارند؛ چنان كه در اصل وجود به او نيازمندند و اين خداوند است كه در بقاى موجودات به آنها كمك مى‌كند و لحظه‌به‌لحظه به آنها وجود مى‌بخشد، به‌نحوى‌كه حتّى اگر يك‌لحظه عنايت خود را از آنها قطع كند، ديگر موجودى باقى نخواهدماند.

👈بهترين بيان و تفسير براى توضيح مفهوم اين رحمت و عنايت، آيۀ 45 از سورۀ فاطر است: «و اگر خدا بخواهد كه مردم را به سبب كارهايى كه كرده‌اند بازخواست كند، بر روى زمين هيچ جنبنده‌اى باقى نگذارد».
رحمت با اين معنا مقصود سخن خداست: وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ‌. رحمت خدا حتّى شامل حال ابليس ملعون هم مى‌شود [يعنى عنايت خدا].

🟢امّا دربارۀ رحمت به معناى پاداش بايد گفت كه خداوند اين رحمت را تنها به مؤمنان و پرهيزكاران مى‌بخشد و به اين مطلب در سخن خود اشاره كرده است: فَسَأَكْتُبُهٰا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ‌؛

اين رحمت را براى كسانى مقرر خواهم داشت كه از گناهان پرهيز ❌

و از امرونهى خدا اطاعت كنند.✅

وَ يُؤْتُونَ اَلزَّكٰاةَ‌. خداوند در اينجا زكات را ذكر نموده نه نماز را؛ زيرا انسان هرگاه خود را بى‌نياز ببيند، سركشى مى‌كند.

📚تفسیر همگام با وحی