[center]
سوره زمر
در بیست و چهارمین قسمت از سلسله مقالات «معارفی از قرآن کریم» آیاتی از جزء بیست و چهارم را محور بحث قرار داده و به بیان معارفی از آن می پردازیم. سعی ما بر این است که قرآن عزیز را به شکلی محسوس تر ببینیم و به شکلی کاربردی تر در زندگی خود وارد کنیم که آن کتابی است برای هدایت و سعادت تمام انسانها.
[/center]

رفتار عجیبی که منکران قیامت دارند

وَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالاَْخِرَةِ وَ إِذَا ذُكِرَ الَّذِینَ مِن دُونِهِ إِذَا هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ(45- زمر)

هنگامى كه خدا به یگانگى یاد مى‏شود دل‏هاى كسانى كه به آخرت ایمان ندارند گرفتار نفرت مى‏شود و هنگامى كه یاد غیر خدا مى‏شود، شادمان مى‏گردند.




گاه انسان چنان به زشتی ها خو مى‏گیرد و از پاكی ها بیگانه مى‏شود كه از شنیدن نام حق ناراحت و از شنیدن باطل مسرور و شاد مى‏گردد، در برابر خداوندى كه آفریننده عالم هستى است سر تعظیم فرود نمى‏آورد، اما در برابر قطعه سنگ و چوبى كه خود ساخته و یا انسان و موجوداتى همانند خود زانو مى‏زند و تعظیم مى‏كند



آیه گزارشی از رفتار کسانی است که ایمانی به آخرت ندارند و زندگی را خلاصه در همین چند روزه دنیا می دانند و بس(1). این عده کسانی اند که وقتی در پیش آنها سخن از خدا و دین و احکام و معارف آن شود چندششان شده و حالت تنفر سراسر وجودشان را می گیرد و اگر با آنها سخن از دنیا و راههای ارضای خواسته های نفس گفته شد فورا شادمان گشته و سرور و خوشحالی وجودشان را در بر می گیرد.

سرچشمه بدبختى این گروه دو چیز بوده است انكار اصل توحید و عدم ایمان به آخرت


شبیه این معنى در آیه 46 سوره اسراء نیز آمده است:«وَ إِذا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِی الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلى‏ أَدْبارِهِمْ نُفُوراً؛ هنگامى كه پروردگارت را در قرآن به وحدانیت یاد مى‏ كنى فرار مى ‏كنند.»

از این آیه به خوبى استفاده مى‏شود كه سرچشمه بدبختى این گروه دو چیز بوده است انكار اصل توحید و عدم ایمان به آخرت.(2)


امان از انسان ناشکر و نمک نشناس

فَإِذَا مَسَّ الْانسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثمُ‏َّ إِذَا خَوَّلْنَهُ نِعْمَةً مِّنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِیتُهُ عَلىَ‏ عِلْمِ بَلْ هِىَ فِتْنَةٌ وَ لَاكِنَّ أَكْثرََهُمْ لَا یَعْلَمُونَ(49- زمر)

وقتى انسان گرفتار زیان مى‏شود، ما را مى‏خواند و هنگامى كه ما از جانب خود نعمتى به او مى‏دهیم [به جای شکر گزاری] مى‏گوید: این با تلاش و درایت خودم به دست آمده است؛ در حالی که آن نعمت وسیله ای برای امتحان او بود و بیشتر مردم از واقعیت بی خبرند.

این آیه به یکی از ویژگیهای طبیعت انسانی اشاره می کند كه به پیروى هواى نفس گرایش دارد و به نعمت‏هاى مادى و اسباب ظاهرى پیرامونش مغرور است و فراموشكار نیز هست؛ که هر وقت دچار گرفتارى می شود رو به خدا کرده و او را به خلوص مى‏خواند ولی همینکه پروردگارش نعمتى به او داده و او را از گرفتاری خلاص می کند فورا آن نعمت را به خودش نسبت مى ‏دهد و مى‏گوید: «هنر خودم بود» و پروردگارش را فراموش مى‏كند و نمى‏داند كه همین خود وسیله ای است كه با آن امتحانش مى‏كنند.(3)



دو نکته:

1. انسان هم دارای طبیعت است و هم دارای فطرت. طبع و طبیعت او ریشه در جنبه مادی و خاکی او دارد(4) ولی فطرت او متعلق به عالم بالا و آن جنبه ملکوتی اوست.(5) بنابراین هر چه که برای انسان طبیعی و مربوط به طبیعت او می شود اگر تحت مدیریت وحی و فطرت در نیاید عامل سقوط و هلاکت انسان می شود. یکی از این طبیعی ها همین حالت است که در آیه به آن اشاره شد.

2. انسان باید تمام داشته های خود را نعمت الهی دانسته و شکرگزار او باشد و نیز بداند که داده های خدا جنبه آزمون و امتحان هم دارد که اگر با مصرف درست آنها در مواردی که رضای الهی در آن است شکر آن را بجا آورد علاوه بر حل مشکل دنیائیش، بهشت خود را هم آباد کرده است و اگر به محض دریافت نعمت، دهنده آن را فراموش کرد و در مسیر کفر و ناسپاسی قدم گذاشت؛ همان نعمت تبدیل به نقمت شده و جهنم او را شعله ور می کند.

بندگان خدا! از رحمت او مأیوس نشوید

قُلْ یَاعِبَادِىَ الَّذِینَ أَسْرَفُواْ عَلىَ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُواْ مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ(53- زمر)

بگو: اى بندگان من كه [با ارتكاب گناه‏] بر خود ستم کرده اید! از رحمت خدا نومید نشوید که یقیناً خدا همه گناهان را مى‏ آمرزد زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است‏

وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ ﴿۵۴﴾

و پيش از آنكه شما را عذاب در رسد و ديگر يارى نشويد به سوى پروردگارتان بازگرديد و تسليم او شويد

وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ بَغْتَةً وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ ﴿۵۵﴾

و از نیکوترین چیزی که از طرف پروردگارتان به سوی شما نازل شده است پیروی کنید، پیش از آنکه ناگهان و در حالی که بی خبرید، عذاب به شما رسد؛



خداوند متعال در این آیات راه بازگشت را توأم با امیدوارى به روى همه گنه كاران مى‏ گشاید و با لحنى آكنده از نهایت لطف و محبت آغوش رحمتش را به رویشان باز كرده و فرمان عفو آنها را صادر نموده است.



دقت در تعبیرات این آیه نشان مى‏دهد كه از امیدبخش‏ ترین آیات قرآن مجید نسبت به همه گنهكاران است. فراگیری و گستردگى آن به حدى است كه طبق روایتى امیر مؤمنان على علیه السلام فرمود: در تمام قرآن آیه‏اى وسیعتر از این آیه نیست.(6)



دو نکته مهم

1. با استناد به جمله « إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا» ثابت می شود که خداوند هر گناهی اعم از صغیره و کبیره را بخشیده و مشمول غفران خود می کند.

2. با مقایسه این آیه با آیه 48 سوره نساء که می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَكَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ یَشاءُ؛ خداوند شرك را نمى‏بخشد، اما كمتر از آن را براى هر كس كه بخواهد مى‏بخشد.» فهمیده می شود که بخشش در آیه مورد بحث در صورتی است که گنهکار توبه کرده باشد که اگر فرد گنهکار به واقع توبه کرد وعده خدا در حقش عملی شده و گناه او هر چه که باشد بخشیده می شود حتی اگر شرک باشد؛ اما اگر توبه ای در کار نبود خدا ممکن است از برخی گناهان او در گذرد که بی تردید شرک جزء آنها نخواهد بود.(7)

یکی را «بدرقه» ؛ یکی را «هِی» می کنند

وَ سِیقَ الَّذِینَ كَفَرُواْ إِلىَ‏ جَهَنَّمَ زُمَرًا ... وَ سِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْاْ رَبهَُّمْ إِلىَ الْجَنَّةِ زُمَرًا ... (73- زمر)

« سِیقَ» ماضی مجهول فعل «سَاقَ» و از ریشه «سَوق» است و معنای آن حرکت دادن از پشت سر است.(8) از این رو به کسی که حیوانات را از پشت می راند تا حرکت کنند «سائق» گفته می شود.(9)


«زُمَر» که نام همین سوره هم هست جمع «زُمرة» است و زمره به معنای جماعت و گروهی از مردم است(10)؛ بنابراین معنای آیات مورد بحث این می شود: که منکر شدند و کفر ورزیدند را به صورت گروه گروه به سمت جهنم می برند و در مقابل کسانی که اهل تقوا و خداترسی بودند را هم دسته دسته ساماندهی کرده و به سوی بهشت حرکت می دهند.

نکته قابل توجه این است که برای هر دو دسته از فعل « سِیقَ» استفاده کرده است؛ آیا این بدان معناست که طرز حرکت و انتقال این دو گروه به بهشت و جهنم به یک سبک و سیاق است؟ یا هر یک از این دو طایفه را با سبک و سیاق متناسب با آنها به سمت جایگاه و محل استقرارشان حرکت می دهند؟

پاسخ روشن است؛ بی تردید در روزی که حقیقت ظهور می کند کسانی که عمری به دین خدا احترام گذاشتند؛ احترام خواهند دید(11) و آنان که تا توانستند دین خدا را مسخره کردند و از هیچ بی احترامی نسبت به آن دریغ نورزیدند، جز خفت و خواری چیزی نصیبشان نمی شود(12)

پس معنای « سِیقَ» برای کافران و مؤمنان متفاوت خواهد بود. « سِیقَ» برای کافران یعنی آنها را همچون حیوان از پشت سر هِی کرده و به جهنم می ریزند(13) و « سِیقَ» برای مومنان یعنی آنها را در کمال عزت و احترام بدرقه کرده و با تشریفات خاصی تا بهشت مشایعت می کنند.


دو شرط بهشت در کنار تنها شرط جهنم

مَنْ عَمِلَ سَیِّئَةً فَلَا یجُْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَ مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثىَ‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئكَ یَدْخُلُونَ الجَْنَّةَ یُرْزَقُونَ فِیهَا بِغَیرِْ حِسَابٍ(40- غافر)

هر كه بدى كند جز به مانند آن كیفر نیابد، و از مردان یا زنان كسانى كه كار شایسته انجام دهند در حالى كه مؤمن باشند، آنان در بهشت درآیند و در آن بى‏حسابْ روزى یابند.

پیام آیه این است: كسى كه در دنیا عمل ناپسندی انجام دهد، در آخرت فقط مثل همان عمل جزای او خواهد بود؛ یعنى جزایى كه او را بد حال و گرفتار كند و كسى كه عمل صالحى انجام دهد، چه مرد باشد و چه زن، به شرطى كه ایمان هم داشته باشد، در آخرت داخل بهشت گشته و در آن رزقى بى‏حساب خواهند داشت.(14)

اما برداشتی که از این آیه ممکن است و روا این است که ورود به جهنم و تحمل عذاب آخرت تنها یک شرط دارد و آن اینکه انسان نافرمانی خدا را کرده و مرتکب گناه شود؛ ولی ورود به بهشت دارای دو شرط است: یکی ایمان و دیگری عمل صالح و در تحقق این شروط هم به هیچ وجه جنسیت مطرح نیست.



پی نوشت ها :

(1) إِنْ هِیَ إِلاَّ حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَ نَحْیا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثینَ (37- مؤمنون)

(2) نمونه ج19 ص476-487

(3)المیزان ج17 ص273

(4) هُوَ الَّذی خَلَقَكُمْ مِنْ طینٍ (2- انعام)

(5) فَإِذا سَوَّیْتُهُ وَ نَفَخْتُ فیهِ مِنْ رُوحی‏ (29- حجر)

(6) تفسیر نورالثقلین ج4 ص491

(7) برای مطالعه بیشتر به مقاله «بخشش؛ بدون توبه» رجوع کنید

(8) التحقیق فی كلمات القرآن الكریم ج‏5، ص271

(9) لسان العرب ج10 ص166

(10) مجمع البحرین ج3 ص318

(11) قَالَ لهَُمْ خَزَنَتهَُا سَلَامٌ عَلَیْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَلِدِینَ(73- زمر) و نیز آیه 8 سوره تحریم

(12) آیه 27 سوره نحل

(13) این برخورد با کسانی که «أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ» هستند امر عجیب و دور از ذهنی نخواهد بود.

(14) المیزان ج17 ص332

کلمات کلیدی:بهشت جهنم توبه گناه شرک

ایات زیبای جزء 24

به نام خدا

جزء 24 قرآن از ایه 32 تا انتهای سوره زمر،سوره غافر و ایات 1-46 سوره فصلت تشکیل شده است.

سوره غافر ،نخستین سوره از سوره های اغازشونده با حم است.این سوره ها در اواخر دوران مکه نازل شده و در حکم اتمام حجت با کافران و مشرکان و حاوی بشارت به مسلمانان است.

وعده حمایت رسولان و اهل ایمان در دنیا:

إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ ﴿۵۱﴾ غافر

بی تردید ما پیامبران خود و مؤمنان را در زندگی دنیا و روزی که گواهان [برای گواهی دادن] به پا ایستند، یاری می کنیم.

يَوْمَ لَا يَنْفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ ﴿۵۲﴾ غافر
همان روزی که عذرخواهی ستمکاران سودشان ندهد و برای آنان لعنت خدا و سرای سخت و بدی است.

مرا بخوانید تا اجابت کنم شما را:

وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ ﴿۶۰﴾

و پروردگارتان گفت: مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم، آنان که از عبادت من تکبّر ورزند، به زودی خوار و رسوا به دوزخ درآیند.

عذاب مشرکان قطعی است

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ ﴿۷۷﴾

پس (ای رسول، چند روزی بر آزار کافران امت) صبر کن که البته وعده (ثواب و عقاب) خدا حق است، که اگر آنها را در حیات تو و مقابل چشم تو به بعضی از وعده‌های خود که به آنها می‌دادیم (به شمشیر تو) عقوبت کنیم یا چنانچه تو را قبض روح کنیم باز رجوع آنها به سوی ماست (و در قیامت به کیفر اعمالشان می‌رسانیم).

نکات کلیدی و پیام های مهم جزء بیست و چهار

لجبازي و پافشاري در انكار حقيقت، از بزرگترين ظلم هاست

حق‌پذيري از مهمترين شاخص هاي رفتاري انسان است که در آیات مختلف قرآن تکرار شده است.

فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَى اللّهِ وَ کَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جاءَهُ أَ لَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْکافِرِینَ ۳۲ زمر
وَ الَّذِی جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ-لَهُمْ ما یَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِکَ جَزاءُ الْمُحْسِنِینَ

ترجمه مکارم: چه کسى ستمکارتر است از آن کسى که بر خدا دروغ ببندد و سخن راست را هنگامى که به سراغ او آمده تکذیب کند؟! آیا در جهنم جایگاهى براى کافران نیست؟! اما کسى که سخن راست بیاورد و کسى که آن را تصدیق کند، آنان پرهیزگارانند. آنچه بخواهند نزد پروردگارشان براى آنان موجود است; و این است جزاى نیکوکاران

1⃣-از منظر قرآن،تکذیب یا عدم واکنش به حقیقت و اخبار صادق که مستحق تصدیق و تایید هستند ،هم ظلم محسوب میشود.
2⃣- ظلم از حیث مظلوم سه گونه است: ظلم به خدا ، ظلم به خود ، ظلم به دیگران
لذا تکذیب وبي توجهي به حقیقت هم (بسته به ماهیت ومحتوای ان) می تواند ظلم به خدا،خود یا دیگران باشد.

3⃣-در مقياس خانواده،محيط كار و جامعه ، بسته به تبعات انحراف ناشی از تکذیب و بي توجهي به حقايق و يا عناد با ان ،مدت زمان ان و تعداد افراد درگیر ان ،ابعاد ظلم بطور تصاعدي وسعت می یابد


پس هر وقت متوجه شدید که خبری صدق است و یا به حقیقت واقعه ای پی بردید ویا فهمیدید که نظر و قضاوت قبلی شما اشتباه بوده و واقعیت چیز دیگری است ،انرا بپذیرید و پافشاری بر اشتباه نکنید که ظالم خواهید بود و هر چه دیرتر انرا تصدیق کنید و واکنش مناسب نشان دهید ،ظلمتان بیشتر خواهد بود. این مهم بویژه برای والدین، مربیان، اساتید، علما، مسئولین فرهنگی، حکومتی و رسانه ها اهمیت بیشتری دارد.


دعای فرشتگان در حق اهل ایمان

سوره غافر، نخستین سوره از سوره های اغازشونده با حم است. این سوره ها در اواخر دوران مکه نازل شده و در حکم اتمام حجت با کافران و مشرکان و حاوی بشارت به مسلمانان است.
در ایات ابتدای سوره مومن (غافر) به دعای فرشتگان در حق مومنین اشاره شده و در اواسط سوره به اجابت این دعا در حق یکی ازمصادیق مومنین (مومن ال فرعون) اشاره شده است.

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا
رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ(7)
فرشتگانی که حاملان عرشند و آنها که گرداگرد آن (طواف می‌کنند) تسبیح و حمد پروردگارشان را می‌گویند و به او ایمان دارند و برای مؤمنان استغفار می‌کنند
(و می گویند:) پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فراگرفته است؛ پس کسانی را که توبه کرده و راه تو را پیروی می‌کنند بیامرز، و آنان را از عذاب دوزخ نگاه دار!
رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدتَّهُمْ وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
پروردگارا! آنها را در باغهای جاویدان بهشت که به آنها وعده فرموده‌ای وارد کن، همچنین از پدران و همسران و فرزندانشان هر کدام که صالح بودند، که تو توانا و حکیمی(8)
وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ وَمَن تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ(9)
و آنان را از بدیها نگاه دار، و هر کس را که در آن روز از بدیها نگاه داری، مشمول رحمتت ساخته‌ای؛ و این است همان رستگاری عظیم!

رفتار نیک و بدتان به خودتان برمیگردد.

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاء فَعَلَيْهَا وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ ﴿۴۶ فصلت ﴾
خرمشاهی: و هركس كه كارى شايسته پيشه كند، به سود خود اوست، و هركس كارى بد پيش گيرد، به زيان خود اوست، و پروردگارت در حق بندگان ستمگر نيست‏.

قرآن ، مایه شفای قلوب و هدایت اهل ایمان

وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَّقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاء وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُوْلَئِكَ يُنَادَوْنَ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ ﴿ ۴۴ فصلت﴾
و اگر [اين كتاب را] قرآنى غير عربى گردانيده بوديم قطعا مى‏ گفتند چرا آيه ‏هاى آن روشن بيان نشده كتابى غير عربى و [مخاطب آن] عرب زبان. بگو اين [كتاب] براى كسانى كه ايمان آورده‏ اند رهنمود و درمانى است و كسانى كه ايمان نمى ‏آورند در گوشهايشان سنگينى است و قرآن برايشان نامفهوم است و [گويى] آنان را از جايى دور ندا مى ‏دهند.

💮❇️ انسان: خداجو در سختی ها، ناسپاس در خوشی ها

💠🔆 فَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِّنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَي عِلْمٍ بَلْ هِيَ فِتْنَةٌ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (49/ زمر)

🌱 پس چون سختى و ضررى به انسان رسد ما را مى خواند، سپس همين كه از جانب خود نعمتى به او عطا كنيم گويد: «بر اساس علم و تدبيرم نعمت ها به من داده شده» (چنين نيست) بلكه آن نعمت وسيله ى آزمايش است، ولى بيشتر مردم نمى دانند.

🍃🌺 در قرآن بارها از اين مطلب سخن به ميان آمده است كه انسان هنگام خطر به خداوند رو مى كند ولى همين كه از خطر رهايى يافت، خدا را فراموش مى كند و یا رفع سختی ها را معلول عوامل دیگر مانند طبیعت و شانس و ... میداند كه اين نشانه ناسپاسى انسان است.

🍃🌺انسان به قدرى عاجز است كه به مجرّد رسيدن خطر فرياد مى زند. «مَسّ الانسان ضُرّ دَعانا»

🍃🌺 تلخى ها، نتيجه ى عملكرد انسان و مايه ى آزمايش است، ولى نعمت ها لطف الهى است. «مسّ الانسان ضُرّ... خوّلناه نعمة منا»

🍃🌺 فشارها و حوادث انسان را به ناتوانى خود معترف و فطرت خداجويى را در انسان بيدار و شكوفا مى كنند. «فاذا مسّ الانسان ضُرّ دعانا»

🍃🌺انسان، موجودى ناسپاس است. «خوّلناه نعمة... انّما اوتيته على علمٍ»😔

🍃🌺 آنچه مورد انتقاد است ناديده گرفتن لطف خداست، نه آنكه علم و دانش در رشد و توسعه زندگى بى اثر است. «قال انّما اوتيته»

🍃🌺 بيشتر مردم نمى دانند كه نعمت ها و تلخى ها وسيله آزمايش هستند تا سپاسگزار و ناسپاس از هم شناخته شوند. «بل هى فتنة ولكن اكثرهم لا يعلمون»

📚 تفسیر نور

┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

💮⭕️شفاعت، قدرت و عزت همه از آن خداست. چرا سراغ دیگران میروید؟

💮🔶قُلْ لِلّهِ الشَّفاعَهُ جَمِیعاً لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ«44»زمر
(ای پیامبر! به آنان)بگو:«تمام شفاعت ها(در دنیا و آخرت)برای خداست، برای اوست حکومت و فرمانروائی آسمان ها و زمین،سپس به سوی او برگردانده می شوید.»


❓* سؤال: مگر مهر و محبّت دیگران بیش از خداوند است که خداوند اراده ی عذاب کند ولی شفاعت کنندگان مانند دایه ی مهربان تر از مادر شفاعت نمایند؟
پاسخ: این آیه می فرماید:همه ی شفاعت ها مخصوص خداست و اگر پیامبر و امامی شفاعت و دلسوزی و مهربانی می کند،سرچشمه ی همه ی لطف ها و مهرها از ذات مقدّس او و به اذن اوست، «ما مِنْ شَفِیعٍ إِلاّ مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ»[و مسیر آن لطف ها از طریق اولیای الهی است.
«قُلْ لِلّهِ الشَّفاعَهُ جَمِیعاً»

🔸👈روش تربیتی قرآن،آن است که تمام انگیزه های فاسد را از بین ببرد و همه ی انگیزه ها را در خداجویی متمرکز کند.لذا به کسانی که اطراف این و آن می روند تا عزیز شوند می فرماید: «إِنَّ الْعِزَّهَ لِلّهِ جَمِیعاً»تمام عزّت ها از آنِ خداست،چرا گرد دیگری می گردید؟! به کسانی که اطراف این و آن می روند تا قدرتی پیدا کنند،می فرماید: «أَنَّ الْقُوَّهَ لِلّهِ جَمِیعاً به کسانی که اطراف این و آن می روند تا آنان برایشان واسطه ای باشند،می فرماید: «قُلْ لِلّهِ الشَّفاعَهُ جَمِیعاً»

📚تفسیرنور

نكات مهم و كليدي جزء 24 قرآن

نيكوترين روش برخورد با مخالفان
وَ لا تَسْتَوِي اَلْحَسَنَةُ وَ لاَ اَلسَّيِّئَةُ اِدْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا اَلَّذِي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ (٣٤)فصلت
هرگز خوبى و بدى يكسان نيست، بدى را با خوبى دفع كن تا دشمنان سرسخت هم‏چون دوستان گرم و صميمى شوند.

"-دفع بدى‌هاى دشمن با روش نيكو كافى نيست، بلكه به نيكوترين روش‌ها و برترين رفتارهاى‌اخلاقى نياز است.
-كيمياى واقعى، برخوردى است كه دشمنى را به محّبت تبديل نمايد. (روز فتح مكّه شعار بعضى از مسلمانان «انتقام، انتقام» بود ولى پيامبر ص فرمود: امروز روز انتقام نيست بلكه روز رحمت و مرحمت است).
-با رفتارهاى شايسته، لااقل شرمندگى در او به وجود مى‌آيد و او را به رفتار دوستانه وادار مى‌كند."
تفسیر نور

وقتي قرآن، چنين توصيه اي براي مواجهه با دشمن دارد، چرا در مواجهه با غيرهمفكران مان كه مسلمان و هم ميهن اند، از بدترين روشها استفاده مي كنيم؟!!!


تفويض امور به خدا

فَسَتَذْكُرُونَ ما أَقُولُ لَكُمْ وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ «44» فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا وَ حاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذابِ «45» غافر
:پس به زودى آن چه را براى شما مى‌گويم متذكّر خواهيد شد و من كارم را به خدا واگذار مى‌كنم زيرا كه او به (احوال) بندگان بيناست.
پس خداوند(مؤمن آل فرعون ) را از بدى‌هاى آن چه #نيرنگ نمودند حفظ كرد و عذاب سختى آل فرعون را فراگرفت.

#تفويض، واگذار كردن كارها به خداست و اين حالت بالاتر از توكّل است. چون در وكالت، موكّل مى‌تواند بر كار وكيل نظارت كند، ولى در تفويض همه‌ى كارها را به خدا مى‌سپاريم. البتّه تفويض و سپردن كارها به خدا كه شعار مؤمن آل فرعون بود، بعد از بكار بردن تمام تلاش خود در راه نجات موسى از قتل و بيدار كردن و هشدار دادن و تبليغ كردن بود. اين گونه تفويض است كه انواع حمايت‌هاى الهى را به دنبال دارد.
در برابر تهديدها و توطئه‌ها «مَكَرُوا» بايد به خدا پناه برد. «أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ»
تفسیر نور

اينفوگرافي نكات كليدي و مهم جزء بيست و چهار قرآن

جهت مشاهده تصوير با نام كاربري خود وارد شويد

و يا لينك زير را كليك كنيد


https://www.instagram.com/p/Ccyyav3oNDy/?utm_source=ig_web_copy_link

✅ سرانجام #تبعيت‌های‌_نابجا: اصحاب قدرت در دوزخ كمكي به شما نمي توانند كنند
💠‏وَ إِذْ يَتَحاجُّونَ فِي النَّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصِيباً مِنَ النَّارِ (۴۷/غافر)
🌱‏و (ياد كن) آن گاه كه در آتش به محاجّه (و آوردن دليل) می‌پردازند، پس زيردستان به كسانی كه تكبّر ورزيدند، گويند: «همانا ما پيرو شما بوديم، آيا (امروز) شما می‌توانيد حتّی بخشی از آتش را از ما دور كنيد؟»

🔷اين سخن از ايشان در حقيقت ظهور ملكه #تملقى است كه در دنيا نسبت به #اقويا و بزرگان خود داشتند كه در هر شدتى به آنها پناهنده مى شدند، نه به خداى تعالى و گرنه اگر ظهور قهرى آن ملكه نباشد، چگونه چنين درخواستى مى كنند. تفسير الميزان
🔹اين آيات گفتگوی مستكبران و #فرعون‌های تاريخ را با اطرافيان و ياوران متملّق آنان در دوزخ بيان می‌كند. آری احساس حقارت و خود كم بينی افرادی را به جمع شدن دور طاغوت‌ها وادار می‌كند ولی اين امر از نظر عقل و منطق و وحی پذيرفته نيست.
🔹مشكلات دنيوی مجوّز سرسپردگی به طاغوت نيست، بلكه اين سرسپردگی انسان را به دوزخ خواهد كشاند.
🔹خطر آن جا است كه انسان با تمام وجود پيرو باطل باشد. «تبع» (يعنی يك پارچه پيرو بوديم، بر خلاف «تابع»)
🔹پيروی از باطل مشكل آفرين است؛ توجّه كنيم به دنبال چه كسی حركت می‌كنيم. «إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً»
‏📚تفسیر نور

♦هر وقت تودهٴ مردم بالا آمدند، #فرعون‌ها فروکش مي‌کنند.
تودهٴ مردم اينها که اهل تحقيق نبودند، مي‌گفتند قبول و نکول ما وابسته به تصديق و تکذيب نياکان ماست، ما چيزي را قبول مي‌کنيم که ﴿إِنَّا وَجَدْنَا ءَابَاءَنَا عَلیَ أُمَّة﴾و چيزي را ردّ مي‌کنيم که ﴿ما سَمِعْنا بِهذا في‌ آبائِنَا الْأَوَّلين﴾؛هر چه آنها تصديق کردند، مورد قبول ماست و هر چه که آنها تکذيب کردند، مورد نکول ماست.
♦دين آمده هم #محققين را به راه تحقيق آشنا کرد که اصلاً تحقيق يعني چه؟
هم تودهٴ مردم را گفت شما بيش از اين و برتر از اين مي‌ارزيد، چرا خودتان را #ارزان_فروختيد!؟
هر وقت تودهٴ مردم گرفتار ﴿إِنَّا وَجَدْنَا ءَابَاءَنَا عَلیَ أُمَّة﴾ و گرفتار ﴿ما سَمِعْنا بِهذا في‌ آبائِنَا الْأَوَّلين﴾ شدند، فرعون‌ها ظهور مي‌کنند؛
🔷🔷 هر وقت تودهٴ مردم بالا آمدند، فرعون‌ها فروکش مي‌کنند.
تفسير سوره غافر ايت اله جوادي املي

✅#تكبّر نابجا انسان را از دريافت الطاف الهی محروم می‌كند

کذلک يَطْبَعُ اللَّهُ عَلی‌ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ (۳۵/غافر)
🌱 اين گونه، خدا بر دل هر متكبّر جبّاری مُهر می‌نهد.

🔹تكبّر نابجا انسان را از دريافت الطاف الهی محروم می‌كند. «يَطْبَعُ اللَّهُ عَلی‌ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ»
‏🔹در نظامی كه حاكمش #فرعونِ_متكبّر و جبّار است، در ارشاد مردم بايد كلماتی آورده شود كه آنان مصداقش را پيدا كنند. «يَطْبَعُ اللَّهُ عَلی‌ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ»
📚تفسیر نور


✅ نزول فرشتگان بر مؤمنان #بااستقامت‌

إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ (۳۰/فصلت)
🌱‏همانا كسانی كه گفتند: «پروردگار ما خداست، پس (بر اين عقيده) مقاومت نمودند، فرشتگان بر آنان نازل می‌شوند (و می‌گويند:) نترسيد و غمگين مباشيد و بشارت باد بر شما به بهشتی كه پی در پی وعده داده می‌شديد.
🔹‏سخن از مؤمنانی است كه در ايمانشان راسخ و پا بر جا هستند، و خداوند به هفت پاداش و موهبت كه برای آنها قرار داده اشاره می‌كند
🔹‏نخست می‌گويد:" كسانی كه می‌گويند پروردگار ما اللَّه است، سپس بر سر گفته خود می‌ايستند و كمترين انحرافی پيدا نمی‌كنند، و آنچه لازمه آن است در عمل و گفتار نشان می‌دهند فرشتگان الهی بر آنها نازل می‌شوند كه نترسيد و غمگين مباشيد"
🔹‏بسيارند كسانی كه دم از عشق اللَّه می‌زنند، ولی در عمل استقامت ندارند، افرادی سست و ناتوانند كه وقتی در برابر طوفان شهوات قرار می‌گيرند با ايمان وداع كرده، و در عمل مشرك می‌شوند، و هنگامی كه منافعشان به خطر می‌افتد همان ايمان ضعيف و مختصر را نيز از دست می‌دهند.
📚تفسیر نمونه

⭕️ نکوهش #مجادله_باطل

🔸كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَ الْأَحْزابُ مِنْ بَعْدِهِمْ وَ هَمَّتْ كُلُّ أُمَّةٍ بِرَسُولِهِمْ لِيَأْخُذُوهُ وَ جادَلُوا بِالْباطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كانَ عِقابِ (۵/غافر)
🌱‏پيش از اين (كفّار مكّه) نيز قوم نوح و احزابی كه بعدشان آمدند (پيامبرانشان را) تكذيب كردند و هر امّتی تصميم گرفت تا پيامبرش را به عقوبت بگيرد و به وسيله‌ی باطل مجادله كردند تا حقّ را نابود نمايند، پس آنان را (به قهر خود) گرفتم، پس (بنگر كه) كيفر من چگونه بوده است.

🔷هر گاه گفتگو در ميان كسانی روی دهد كه هر كدام برای خودخواهی و اظهار تفوق بر ديگری، و به كرسی نشاندن حرف خويش به #ستيزه و #جنجال برخيزد نتيجه‌ای جز دور شدن از حق، تاريكی دل، ريشه‌دار شدن خصومتها و كينه‌ها نخواهد داشت.

👈‏و به همين دليل در روايات اسلامی از مراء و #مجادله به باطل نهی شده است،
❌❌در حديثی از امير مؤمنان علی ع می‌خوانيم:
از #مجادله‌ و ستيز در گفتگو بپرهيزيد، زيرا اين دو دلهای برادران دينی را نسبت به يكديگر بيمار و مكدر می‌كند، و بذر نفاق را پرورش می‌دهد"‏

چرا كه اينگونه پرخاشگريها كه غالبا عاری از اصول صحيح بحث و استدلال است روح لجاجت و تعصب را در افراد تقويت می‌كند تا آنجا كه هر كدام می‌خواهد برای غلبه بر ديگری از هر وسيله حتی دروغ و تهمت و بی‌حرمتی استفاده كند، و اين كار نتيجه‌ای جز كينه‌توزی و پرورش بذرهای نفاق در دلها نخواهد داشت.

🔷‏يكی ديگر از مفاسد بزرگ" جدال به باطل" اين است كه طرفين در انحراف و اشتباه خود سخت‌تر و راسختر می‌شوند، زيرا هر كدام تلاش می‌كند برای اثبات مقصود خود به هر دليل باطل متشبث شود و تا آنجا كه می‌تواند سخنان حق طرف را ناديده بگيرد، و يا با ديده عدم رضا و قبول بنگرد و اين خود موجب تقويت اشتباه و كجروی است.

📚تفسیر نمونه

💠‏الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطانٍ أَتاهُمْ كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلی‌ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ (۳۵/غافر)
🌱‏كسانی كه درباره‌ی آيات خداوند به ستيز و مجادله می‌پردازند، بدون آن كه هيچ دليلی برايشان آمده باشد، (اين كار) نزد خداوند و نزد كسانی كه ايمان آورده‌اند خشم بزرگی را به دنبال دارد. اين گونه، خدا بر دل هر متكبّر جبّاری مُهر می‌نهد.

‏🔹جدال از سر جهل و بی‌فكری و بی‌دليلی، سبب ترديد و تشكيك و محروم شدن از هدايت الهی می‌گردد. «يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتابٌ الَّذِينَ يُجادِلُونَ»
🔹جدال نيز شيوه و اخلاق مخصوص به خود دارد و جدال بی دليل مردود است. يُجادِلُونَ فِي آياتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطانٍ‌ ...
تفسیر نور