همان طور که بیان شد،آیات 1-8 در واقع چکیده سوره و فهرستی از موضوعات مورد بحث در سوره است. اگر فرازهای مختلف سوره که با این سه محور اصلی مرتبط است کنارهم قرار بگیرند، تقسیم بندی زیر بدست میاید:
محور اول-وظایف پیامبر:
ایات 1-5 :
ای پيامبر در انجام وظايف خود برخدا توكل كن و تحت تاثير منافقان و كافران قرار نگير.
محور دوم-اولی بودن نبی به مومنان و حقوق و وظایف ازواج النبی
آیه 6: اي مسلمانان،پيامبر برشما اولويت دارد. همسرانش نيز در حكم مادران مومنين اند.
محور سوم-وظیفه انسانها در مواجهه صادقانه با میثاق الهی
آيات 7و8 :توجه دادن به مواجهه صادقانه با میثاق الهی که توسط انبیا برای مردم اورده شده است.
اگر سه محور اصلی که در چکیده سوره ذکر شده را به ترتیب A,B,C نامگذاری کنیم،و هرکدام از فرازهای بعدی که مرتبط با این سه محور هستند و درواقع تبیین و توضیح بیشتری از محورهای مورد اشاره در چکیده سوره هستند را نیز با همین حروف مشخص کنیم،ترتیب قرارگیری ایات سوره احزاب بشرح زیر خواهد بود:
A : ایات 1-5 وظایف پیامبر (در نفی و مبارزه با رسوم باطل)
B: آیه 6 اولی بودن نبی به مومنان و حقوق و وظایف ازواج النبی
C: آیات 7و8 وظیفه انسانها در مواجهه صادقانه با میثاق الهی
C1: آیات 9-27 (جنگ احزاب) تشویق به ایمان صادقانه،.نکوهش از نفاق وسست ایمانی
B1: ایات 28-36 احکام خاص ازواج النبی و عدم عصیان مسلمانان از پیامبر
A1: ایات 37-40 وظیفه پیامبر در مبارزه با رسوم باطل
ملاحظه میشود که ترتیب ایات بخش اول سوره (ایات 1 تا 40) با صنعت قلب یا مراعات نظیر معکوس یا تقارن ضربدری تطابق دارد.ABCC1B1A1
در بخش دوم سوره نیز ترتیب زیر را مشاهده میکنیم:
C2: آیات 41-44 وظیفه مومنان در ارتباط با خدا
A2: آیات 45-48 وظایف پیامبر( در مواجهه با ازارها)
B2:آیات 49-52 احکام خاص ازدواج های پیامبر و مسلمانان
B3:ایات 53-58 وظایف مسلمانان در برابر پیامبر
A3: ایات 59- 62 وظایف پیامبر (و مسلمانان)در مواجهه با ازار دهندگان
C3: ایات 63-68 اطاعت از خدا ورسول
ملاحظه میشود بین ایات41-68 که مجددا توضیحاتی از سه محور اصلی سوره ارایه میدهد نیز ،همین تقارن ضربدری جاریست. C2A2B2B3A3C3
بخش پایانی سوره نیز با تاکیدی بر نیازردن رسول و توجه به امانت الهی یعنی محورهای B,C خاتمه می یابد.
B4:ایات 69-71 ازار ندادن رسول با گفتار و اطاعت از رسول
C4: ایات 72-73 ایمان صادقانه به خدا و ترک شرک و نفاق
لذا ترتیب کل ایات سوره با توجه به محورهای اصلی سوره بشرح زیر خواهد بود :
ABC C1B1A1 C2A2B2 B3A3C3 B4 C4
با توجه به مرتبط بودن محور هایA,Bیعنی وظایف پیامبر و حقوق واحکام خاص پیامبر و همسرانش و نیز وظیفه مسلمانان نسبت به پیامبر ونیز پشت سرهم بودن ایات این دو محور در بخش اول و دوم سوره،اگر این دو محور را تلفیق کنیم و با Dنامگذاری کنیم ترتیب ایات این گونه خوهد شد:
DCCD CDDC DC
مشاهده میشود که سوره بطور متناوب به تبیین وظایف و حقوق متقابل رسول و مسلمانان از یک سو و ادای وظیفه صادقانه مومنان در برابر امانت و میثاق الهی از سوی دیگر پرداخته است و این همان دو درس یا محور اصلی سوره است که از روش افراز سوره به فرازهای مختلف و تعین درس هر فراز و سپس مقایسه کل فراز ها حاصل شد.