به نام خدا

در دوره آموزشي روش مطالعه و فهم بهتر قران كريم،يك سوره توسط قرآن آموزان انتخاب شده

و نكات و مراحل روش تدبر را روي آن سوره اعمال ميكنند.

در نهايت و در پايان دوره،هر دانشجو فايل كامل سوره خود شامل

فرازبندي سوره

عصاره فرازها

و درس سوره

را ارايه ميكند.

در اين صفحه نمونه كار تعدادي از قرآن آموزان دوره حضوري در تابستان 96 ارسال ميشود.


كلمات كليدي:تدبر در سوره هاي قرآن درس فراز

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ

تدبری در سوره مبارکه "نوح"
تالار گفتگوهای قرآن پویان
اساتید:
آقای جمال گنجه ای
آقای سیدکاظم فرهنگ
تابستان 96


درباره سوره نوح

سوره نوح هفتاد ویکمین سوره از مصحف موجود و دارای 28 آیه و مکی است .ودر جزء 29 قرآن می باشد.
سرگذشت حضرت نوح علیه السلام در سوره های متعددی ازجمله: "شعراء " – " مؤمنون" – " اعراف " –"انبیاء" و مهم تر از همه در سوره " هود" بیان شده است اما قسمت خاصی از زندگی آن حضرت با سبک ویژه در سوره " نوح" آمده که مربوط به کیفیت دعوت مستمر وخستگی ناپذیر به توحید می باشد.
باعنایت به این که این سوره مکی است و مخالفان پیامبر اسلام در زمان نزول این سوره دارای شرایط مشابه با قوم نوح بودند، مناسباتی از آنها را برمی شمریم:
1-فرار از حق:
_ فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعَائِي إِلَّا فِرَارًا {نوح/6)
دعوت من جز بر گريزشان نيفزود .
:
_:وَإِذْ قَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ يَا أَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَيَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِّنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِن يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا {احزاب/13}
و چون گروهى از آنان گفتند اى مردم مدينه ديگر شما را جاى درنگ نيست برگرديد و گروهى از آنان از پيامبر اجازه مى‏خواستند و مى‏گفتند خانه‏هاى ما بى‏حفاظ است و[لى خانه‏هايشان] بى‏حفاظ نبود [آنان] جز گريز [از جهاد] چيزى نمى‏خواستند .


2- تکبر واستکبار:
_:وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ وَاسْتَغْشَوْا ثِيَابَهُمْ وَأَصَرُّوا وَاسْتَكْبَرُوا اسْتِكْبَارًا {نوح/7}
و من هر بار كه آنان را دعوت كردم تا ايشان را بيامرزى انگشتانشان را در گوشهايشان كردند و رداى خويشتن بر سر كشيدند و اصرار ورزيدند و هر چه بيشتر بر كبر خود افزودند.
_: ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ {مدثر/23}آنگاه پشت گردانيد و تكبر ورزيد .

3-عدم توجه به وحی الهی:
_:وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ وَاسْتَغْشَوْا ثِيَابَهُمْ وَأَصَرُّوا وَاسْتَكْبَرُوا اسْتِكْبَارًا {نوح/7}

و من هر بار كه آنان را دعوت كردم تا ايشان را بيامرزى انگشتانشان را در گوشهايشان كردند و رداى خويشتن بر سر كشيدند و اصرار ورزيدند و هر چه بيشتر بر كبر خود افزودند

_:وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ (فصلت/ 26}
و کسانی که کافر شدند گفتند: «به این قرآن گوش مدهید و سخن لغو در آن اندازید ، شاید شما پیروز شوید.»

این سوره ترسیمی است از مبارزه حق وباطل و هدف از آن بیان روش هدایت جامعه که :
_ باید با منطق وهمراه با دلسوزی وشفقت باشد.
_از ابزارهای انذار وتشویق باهم بهره گیری شود.
_در این راه خستگی ناپذیر عمل شود.
والبته به مشرکان سرسخت نسبت به عاقبت شومشان هشدار می دهد.

پارگراف بندی سوره نوح

این سوره را می توان به 4 پارگراف تقسیم بندی کرد :
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ
پارگراف اول: آیات 1 تا 4

إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ أَنْ أَنذِرْ قَوْمَكَ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ {1}
ما نوح را به سوى قومش فرستاديم كه قومت را پيش از آنكه عذابى دردناك به آنان رسد هشدار ده .

قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ {2}
[نوح] گفت اى قوم من من شما را هشدار دهنده‏اى آشكارم .

أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ {3}
كه خدا را بپرستيد و از او پروا داريد و مرا فرمان بريد .

يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرْكُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذَا جَاء لَا يُؤَخَّرُ لَوْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ {4}
[تا] برخى از گناهانتان را بر شما ببخشايد و [اجل] شما را تا وقتى معين به تاخير اندازد اگر بدانيد چون وقت مقرر خدا برسد تاخير بر نخواهد داشت .

نکات
- انذار : برای افراد غافل هشدار و انذار باید نه بشارت! وانذار برای پیشگیری از عذاب باید قبل از نزول عذاب باشد.
- برخورد مشفقانه: تعبیر " یا قوم" برخورد مهربانانه نوح را نشان می دهد که برای هدایت واصلاح جامعه بسیار مؤثر است.
- لکم: انذارها در جهت مصالح جامعه است.
- نذیر مبین: محتوای رسالت نوح برای همگان قابل فهم بود.
- تقدم توحید: دعوت بع توحید مهمترین رکن رسالت نوح است.
- تأخیر اجل مسمی: نازل نشدن عذاب و تداوم زندگی تا فرارسیدن زمان مقدر
- توجه به مرگ ومعاد: توجه به مرگ زمینه ساز ایمان می شود.

درب پارگراف اول:
هشدار و روشنگری حضرت نوح برای هدایت قوم خود وپیشگیری از نزول عذاب در دایره دعوت به توحید وتوجه به مرگ


پارگراف دوم: آیات 5 تا 9

قَالَ رَبِّ إِنِّي دَعَوْتُ قَوْمِي لَيْلًا وَنَهَارًا {5}
[نوح] گفت پروردگارا من قوم خود را شب و روز دعوت كردم .
فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعَائِي إِلَّا فِرَارًا {6}
و دعوت من جز بر گريزشان نيفزود .

وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ وَاسْتَغْشَوْا ثِيَابَهُمْ وَأَصَرُّوا وَاسْتَكْبَرُوا اسْتِكْبَارًا {7}
و من هر بار كه آنان را دعوت كردم تا ايشان را بيامرزى انگشتانشان را در گوشهايشان كردند و رداى خويشتن بر سر كشيدند و اصرار ورزيدند و هر چه بيشتر بر كبر خود افزودند .
ثُمَّ إِنِّي دَعَوْتُهُمْ جِهَارًا {8}
سپس من آشكارا آنان را دعوت كردم .
ثُمَّ إِنِّي أَعْلَنتُ لَهُمْ وَأَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْرَارًا {9}
باز من به آنان اعلام نمودم و در خلوت [و] پوشيده نيز به ايشان گفتم .


نکات
- لیلا ونهارا کنایه از تلاش مستمر و خستگی ناپذیر است.
- قوم نوح افرادی حق ناپذیرو دارای خوی استکباری و خود برتر بینی بودند و در برابر دعوت حق به شدت واکنش های منفی نشان می دادند . لجاجت آنها در حدی بود که نه به سخنان پیامبرشان گوش می دادند ونه او را در هنگام موعظه نگاه می کردند ونه از کار خود دست می کشیدند .ولذا تلاش مستمر حضرت نوح برای هدایت آنها مؤثر نبود . زیرا این روحیه زمینه پذیرش حق را در آنها از بین برده بود.
- دعوت نوح به توحید به دو روش پنهانی (خصوصی) و علنی( عمومی) انجام گرفت . شاید به خاطر رعایت حالات و روحیات فردی مخاطبان بوده و یا شرایط و موقعیت اجتماعی آن زمان مد نظر قرار گرفته است.
-
درب پارگراف دوم
شکواییه نوح به درگاه الهی از لجاجت سرسختانه قوم خود در برابر دعوت به توحید.

پارگراف سوم : آیات 10 تا 20


فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا {10}
و گفتم از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه او همواره آمرزنده است .

يُرْسِلِ السَّمَاء عَلَيْكُم مِّدْرَارًا {11}
[تا] بر شما از آسمان باران پى در پى فرستد .

وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَارًا {12}
و شما را به اموال و پسران يارى كند و برايتان باغها قرار دهد و نهرها براى شما پديد آورد .

مَّا لَكُمْ لَا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقَارًا {13}
شما را چه شده است كه از شكوه خدا بيم نداريد .

وَقَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا {14}
و حال آنكه شما را مرحله به مرحله خلق كرده است .
أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا {15}
مگر ملاحظه نكرده‏ايد كه چگونه خدا هفت آسمان را توبرتو آفريده است .

وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا {16}
و ماه را در ميان آنها روشنايى‏بخش گردانيد و خورشيد را [چون] چراغى قرار داد .

وَاللَّهُ أَنبَتَكُم مِّنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا {17}
و خدا[ست كه] شما را [مانند] گياهى از زمين رويانيد .

ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجًا {18}
سپس شما را در آن بازمى‏گرداند و بيرون مى‏آورد بيرون‏آوردنى [عجيب] .

وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ بِسَاطًا {19}
و خدا زمين را براى شما فرشى [گسترده] ساخت .

لِتَسْلُكُوا مِنْهَا سُبُلًا فِجَاجًا {20}
تا در راههای فراخ آن بروید .


نکات
_از ابتدای سوره سه مرتبه به استغفار اشاره شده :
آیه3: یغفرلکم آیه 7: دعوتهم لتغفرلهم آیه10: استغفروا ربکم

_ " استغفار " از عوامل نزول باران و فزونی نعمت ها و آبادانی شهرها و وعده یاری به وسیله اموال و فرزندان و برخورداری از بهره ها ومتاع های دنیوی است . و در واقع بشارتی برای مؤمنان خواهد بود. در حالی که کفر و گناه موجب سلب نعمت ها می گردد.
_ قوم نوح مردمی بودند که به شکوه و عظمت الهی اعتقادی نداشتند.

ما لکم: استفهام انکاری است و طی آن حضرت نوح قوم خود را به سبب عدم اندیشه و بی توجهی به جلوه های عظمت وقدرت خداوندی و گرایش شدید به شرک وبت پرستی سرزنش می کند.
جلوه های شگفت انگیز عظمت خدا و نشانه های قدرت لایزال او که مورد بی مهری مشرکان قرار گرفته و به آن توجهی ندارند(درحالی که توجه به طبیعت وشناخت نسبت به آن ، راه شناخت عظمت الهی را می گشاید):

• سیر تکوین خلقت به صورت مرحله به مرحله ودر قالب اشکال مختلف
• برافراشتن طبقات هفت گانه آسمان
• ماه تابان و خورشید فروزان
• آفرینش انسان از عناصر مرده زمین و بازگشت به آن عناصر پس از مرگ و نیز احیای مردگان در قیامت
• گستردگی و پهناوری زمین برای بهره وری از نعمت های الهی



درب پارگراف سوم
سرزنش آنها به خاطر عدم اندیشه درباب نعمت های الهی و جلوه های عظمت خداوندی



پارگراف چهارم : آیات 21 تا 28


قَالَ نُوحٌ رَّبِّ إِنَّهُمْ عَصَوْنِي وَاتَّبَعُوا مَن لَّمْ يَزِدْهُ مَالُهُ وَوَلَدُهُ إِلَّا خَسَارًا {21}
نوح گفت پروردگارا آنان نافرمانى من كردند و كسى را پيروى نمودند كه مال و فرزندش جز بر زيان وى نيفزود .

وَمَكَرُوا مَكْرًا كُبَّارًا {22}
و دست به نيرنگى بس بزرگ زدند .

وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا {23}
و گفتند زنهار خدايان خود را رها مكنيد و نه و د را واگذاريد و نه سواع و نه ي غوث و نه ي عوق و نه ن سر را .

وَقَدْ أَضَلُّوا كَثِيرًا وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا ضَلَالًا {24}
و بسيارى را گمراه كرده‏اند [بار خدايا] جز بر گمراهى ستمكاران ميفزاى .

مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا فَلَمْ يَجِدُوا لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَنصَارًا {25}
[تا] به سبب گناهانشان غرقه گشتند و [پس از مرگ] در آتشى درآورده شدند و براى خود در برابر خدا يارانى نيافتند .

وَقَالَ نُوحٌ رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا {26}
و نوح گفت پروردگارا هيچ كس از كافران را بر روى زمين مگذار .

إِنَّكَ إِن تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوا إِلَّا فَاجِرًا كَفَّارًا {27}
چرا كه اگر تو آنان را باقى گذارى بندگانت را گمراه مى‏كنند و جز پليدكار ناسپاس نزايند .

رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَن دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا {28}
پروردگارا بر من و پدر و مادرم و هر مؤمنى كه در سرايم درآيد و بر مردان و زنان با ايمان ببخشاى و جز بر هلاكت‏ستمگران ميفزاى .


نکات
_ قوم نوح افرادی عصیان گر بودند و تسلیم حق نمی شدند.

_ آنها تحت تأثیر صاحبان زر و زور بودند.( مال مظهر قدرت اقتصادی و ولد نماد قدرت سیاسی و کثرت نفرات است.)

_ ثروت وقدرت منهای ایمان ، زمینه ساز خسران و سقوط جامعه به ورطه گمراهی وضلالت است.

_ صاحبان زر و زور با سوء استفاده از فقر فرهنگی و عقاید سست جامعه ، برای گمراه کردن آنها به مکر ونیرنگ های بی شماری متوسل می شوند.

_ شدت تاکید بر روی آوردن به معبودهای رنگارنگ و متنوع از جمله نیرنگ های بزرگ آنهاست.

_ گمراهی جامعه حافظ منافع مادی صاحبان زر و زور است در حالی که آئین توحیدی امنیت اقتصادی و زور مداری آنها را به مخاطره می اندازد.ولذا آنها همواره در گمراه کردن جامعه بسیار تلاش می کنند.

_ نفرین نوح نشان از ناامیدی مطلق از هدایت قوم گمراه دارد. به طوری که این گمراهی در نسل های بعد از آنها هم تاثیر می گذارد.
_در سوره هود آیه 36 آمده که ،به نوح وحی شد که از قوم تو جز افرادی که ایمان آورده اند ، کس دیگری ایمان نخواهد آورد. ونوح با توجه به تجربه 950 ساله تبلیغ در بین آنها دریافت که نسل های بعدی هم قابل هدایت نیستند ولذا آنها را نفرین کرد.
_خطیئات جمع خطیئه به معنی "گناهان" با آن که قرآن ، شرک وبت پرستی را عامل هلاکت آنها دانسته است. واین نشان می دهد که شرک وبت پرستی می تواند زمینه ساز گناهان زیادی باشد.

_ نفرین و در خواست افزایش گمراهی برای ستمگران کافر نوعی مجازات و عذاب است.وحفظ دیانت مؤمنان وصیانت آنها از گمراهی وضلالت از سلامت جسمانی افراد جامعه مهم تر است ولذا برای جلوگیری از تولد افراد تبه کار وحفظ جامعه ، گمراهان را نفرین کرد.

_ خیرخواهی و دعا برای مؤمنان باید با تبری و بیزاری جستن از ستمگران اصلاح ناپذیر همراه باشد تا احساس مسؤولیت را در جامعه پررنگ نماید و آنها را در راه خود پایدار سازد.



درب پارگراف چهارم


عصیانگری در برابر حق واصرار بر پیمودن راه باطل، زمینه های هدایت را در آنها و نسل های بعد ازبین برده و آنان را از رحمت الهی دور داشته است. در حالی که مؤمنان در غفران الهی جای دارند.




درس سوره

هلاکت قوم نوح به علت لجاجت واستکبار آنها در برابر روشنگری های فراوان پیامبرشان


این داستان درسی برای پیروان اسلام دارد که غفلت و دور شدن از حق وفطرت الهی و نیز تکیه بر صاحبان زر و زور باعث سقوط به ورطه گمراهی خواهد شد .

[u]تدبر در سوره مبارکه تغابن :[/u]



[center][/center][center][/center]بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
[center][/center] به نام خداوند رحمتگر مهربان




يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱﴾
هر چه در آسمانها و هر چه در زمين است‏ خدا را تسبيح مى‏ گويند او راست فرمانروايى و او راست‏ سپاس و او بر هر چيزى تواناست (۱)



هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ فَمِنْكُمْ كَافِرٌ وَمِنْكُمْ مُؤْمِنٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۲﴾
اوست آن كس كه شما را آفريد برخى از شما كافرند و برخى مؤمن و خدا به آنچه مى ‏كنيد بيناست (۲)



خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ ﴿۳﴾
آسمانها و زمين را به حق آفريد و شما را صورتگرى كرد و صورتهايتان را نيكوآراست و فرجام به سوى اوست (۳)



يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۴﴾
آنچه را كه در آسمانها و زمين است مى‏ داند و آنچه را كه پنهان مى ‏كنيد و آنچه را كه آشكار مى داريد [نيز] مى‏ داند و خدا به راز دلها داناست (۴)




[u]درب پاراگراف اول : وصف صفات خداوند[/u]






أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَبْلُ فَذَاقُوا وَبَالَ أَمْرِهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿۵﴾
آيا خبر كسانى كه پيش از اين كفر ورزيدند و فرجام بد كارشان را چشيدند و عذاب پر دردى خواهند داشت به شما نرسيده است (۵)



ذَلِكَ بِأَنَّهُ كَانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالُوا أَبَشَرٌ يَهْدُونَنَا فَكَفَرُوا وَتَوَلَّوْا وَاسْتَغْنَى اللَّهُ وَاللَّهُ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿۶﴾
اين [بدفرجامى] از آن روى بود كه پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان مى ‏آوردند و[لى] آنان [مى]گفتند آيا بشرى ما را هدايت مى ‏كند پس كافر شدند و روى گردانيدند و خدا بى ‏نيازى نمود و خدا بى ‏نياز ستوده‏ است (۶)



زَعَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنْ لَنْ يُبْعَثُوا قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ وَذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ ﴿۷﴾
كسانى كه كفر ورزيدند پنداشتند كه هرگز برانگيخته نخواهند شد بگو آرى سوگند به پروردگارم حتما برانگيخته خواهيد شد سپس شما را به [حقيقت] آنچه كرده‏ ايد قطعا واقف خواهند ساخت و اين بر خدا آسان است (۷)




فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنَا وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿۸﴾
پس به خدا و پيامبر او و آن نورى كه ما فرو فرستاديم ايمان آوريد و خدا به آنچه مى ‏كنيد آگاه است (۸)

[u][u]درب پاراگراف دوم : به خدا وپیامبر وقرآن ومعاد ایمان آورید تا گرفتار فرجام بد نشوید. [/u][/u]






يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿۹﴾
روزى كه شما را براى روز گردآورى گرد مى ‏آورد آن [روز] روز حسرت [خوردن] است و هر كس به خدا ايمان آورده و كار شايسته‏ اى كرده باشد بديهايش را از او بسترد و او را در بهشتهايى كه از زير [درختان] آن جويبارها روان است درآورد در آنجا بمانند اين است همان كاميابى بزرگ (۹)



وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ خَالِدِينَ فِيهَا وَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۱۰﴾
و كسانى كه كفر ورزيده و آيات ما را تكذيب كرده‏ اند آنان اهل آتشند [و ] در آن ماندگار خواهند بود و چه بد سرانجامى است (۱۰)



[u]درب پاراگراف سوم : مقایسه سرانجام افرادی که ایمان آوردند وعمل صالح انجام دادند با کافران ومکذبین[/u]







مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿۱۱﴾
هيچ مصيبتى جز به اذن خدا نرسد و كسى كه به خدا بگرود دلش را به راه آورد و خدا[ست كه] به هر چيزى داناست (۱۱)



وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ ﴿۱۲﴾
و خدا را فرمان بريد و پيامبر [او] را اطاعت نماييد و اگر روى بگردانيد بر پيامبر ما فقط پيام‏رسانى آشكار است (۱۲)


اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱۳﴾
خدا[ست كه] جز او معبودى نيست و مؤمنان بايد تنها بر خدا اعتماد كنند (۱۳)



[u][u]درب پاراگراف چهارم : ازخدا وپیامبر اطاعت کنید زیرا هیچ مصیبتی جز به اذن خدا به انسان نمی رسد.[/u][/u]







يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۴﴾

اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد در حقيقت برخى از همسران شما و فرزندان شما دشمن شمايند از آنان بر حذر باشيد و اگر ببخشاييد و درگذريد و بيامرزيد به راستى خدا آمرزنده مهربان است (۱۴)



إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ ﴿۱۵﴾
اموال شما و فرزندانتان صرفا [وسيله] آزمايشى [براى شما]يند و خداست كه نزد او پاداشى بزرگ است (۱۵)



فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۱۶﴾
پس تا مى‏ توانيد از خدا پروا بداريد و بشنويد و فرمان ببريد و مالى براى خودتان [در راه خدا] انفاق كنيد و كسانى كه از خست نفس خويش مصون مانند آنان رستگارانند (۱۶)


إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ ﴿۱۷﴾
اگر خدا را وامى نيكو دهيد آن را براى شما دو چندان مى‏ گرداند و بر شما مى ‏بخشايد و خدا[ست كه] سپاس‏پذير بردبار است (۱۷)


عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۱۸﴾
داناى نهان و آشكار [و] ارجمند سنجيده‏ كار است (۱۸)



[u][u]درب پاراگراف پنجم : اموال وفرزندان وسیله آزمایشند،پس از خدا پروا کنید واز حرص و آز نفس خویش در امان باشید تا رستگار شوید[/u][/u]







[u]درس سوره: به خدا،پیامبر ، قرآن ومعاد ایمان آوریدو عمل صالح انجام دهید و خود را از حرص و آز نفس خویش در امان نگهدارید تارستگار شوید.
[/u]

[u]تدبر در سوره عبس[/u] انجام شده توسط سركار خانم معصوميان

سوره عبس در سال دوم بعثت در مکه نازل شده است. این سوره که مشتمل بر 42 آیه می باشد، در چینش کنونی مُصحَف، هشتادمین سوره و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. سوره عبس درباره ارزش و اهمیت قرآن، ناسپاسی انسان در برابر نعمت‌های پروردگارش و حوادث تکان‌دهنده قیامت و سرنوشت انسان‌ها در آن روز سخن می‌گوید.


بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

عَبَسَ وَتَوَلَّى {1}چهره در هم كشيد و روى گردانيد {1}

أَن جَاءهُ الْأَعْمَى {2}كه آن مرد نابينا پيش او آمد {2}

وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى {3}و تو چه دانى شايد او به پاكى گرايد {3}

أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَى {4}يا پند پذيرد و اندرز سودش دهد {4}

أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى {5}اما آن كس كه خود را بى ‏نياز مى ‏پندارد {5}

فَأَنتَ لَهُ تَصَدَّى {6}تو بدو مى‏پردازى {6}

وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّى {7}با آنكه اگر پاك نگردد بر تو [مسؤوليتى] نيست {7}

وَأَمَّا مَن جَاءكَ يَسْعَى {8}و اما آن كس كه شتابان پيش تو آمد {8}

وَهُوَ يَخْشَى {9}در حالى كه [از خدا] مى ‏ترسيد {9}

فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّى {10}تو از او به ديگران مى‏ پردازى {10}

پاراگراف اول آيات 1-10:
درب: تذکر به پیامبر بدلیل غفلت درتوجه به نابینای خداترس که احتمال تزکیه و متذکر شدنش بیشتر از کسی است که خود را از پذیرش پند و هدایت بی نیاز می بیند


كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ {11}زنهار [چنين مكن] اين [آيات] پندى است {11}

فَمَن شَاء ذَكَرَهُ {12}تا هر كه خواهد از آن پند گيرد {12}

فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ {13}در صحيفه ‏هايى ارجمند {13}

مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ {14}والا و پاك‏شده {14}

بِأَيْدِي سَفَرَةٍ {15}به دست فرشتگانى {15}

كِرَامٍ بَرَرَةٍ {16}ارجمند و نيكوكار {16}

پاراگراف دوم:آيات 11تا16

درب: آیات عظیم الشان قرآن ذکری است برای پندگیران


قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَكْفَرَهُ {17}كشته باد انسان چه ناسپاس است {17}
مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ {18}او را از چه چيز آفريده است {18}

مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ {19}از نطفه‏اى خلقش كرد و اندازه مقررش بخشيد {19}

ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ {20}سپس راه را بر او آسان گردانيد {20}

ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ {21}آنگاه به مرگش رسانيد و در قبرش نهاد {21}

ثُمَّ إِذَا شَاء أَنشَرَهُ {22}سپس چون بخواهد او را برانگيزد {22}

كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ {23}ولى نه هنوز آنچه را به او دستور داده به جاى نياورده است {23}

پاراگراف سوم:آيات 17تا23:

درب: نفرین و هشدار به انسان ناسپاس که با وجود اینکه از خلقت تا مرگ و معادش در دست خداست، هنوز فرامین پروردگارش را بجا نیاورده است

فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَى طَعَامِهِ {24}پس انسان بايد به خوراك خود بنگرد {24}

أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاء صَبًّا {25}كه ما آب را به صورت بارشى فرو ريختيم {25}

ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا {26}آنگاه زمين را با شكافتنى [لازم] شكافتيم {26}

فَأَنبَتْنَا فِيهَا حَبًّا {27}پس در آن دانه رويانيديم {27}

وَعِنَبًا وَقَضْبًا {28}و انگور و سبزى {28}

وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا {29}و زيتون و درخت‏خرما {29}

وَحَدَائِقَ غُلْبًا {30}و باغهاى انبوه {30}

وَفَاكِهَةً وَأَبًّا {31}و ميوه و چراگاه {31}

مَّتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ {32}[تا وسيله] استفاده شما و دامهايتان باشد {32}

پاراگراف چهارم آيات 24 تا 32

درب: امر الهی به تفکر به منشاء خوراک انسان و دام برای دوری از ناسپاسی

فَإِذَا جَاءتِ الصَّاخَّةُ {33}پس چون فرياد گوش‏خراش دررسد {33}

يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ {34}روزى كه آدمى از برادرش {34}

وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ {35}و از مادرش و پدرش {35}

وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ {36}و از همسرش و پسرانش مى‏گريزد {36}

لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ {37}در آن روز هر كسى از آنان را كارى است كه او را به خود مشغول مى‏دارد {37}

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ {38}در آن روز چهره‏هايى درخشانند {38}

ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ {39}خندان [و] شادانند {39}

وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ {40}و در آن روز چهره ‏هايى است كه بر آنها غبار نشسته {40}

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ {41}[و] آنها را تاريكى پوشانده است {41}

أُوْلَئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ {42}آنان همان كافران بدكارند {42}

پاراگراف پنجم:آيات 33تا 42

درب: توصیف هولناکی روز قیامت و چگونگی احوال شاکران و ناسپاسان در آن روز

درس سوره عبس: هشدار به فرجام تلخ اخروی کسانی که ناسپاسی و کفران نعمت می کنند، خود را از ذکر و هدایت قرآن بی نیاز می بینند و فرامین الهی را بجا نمی آورند

کلاس درس روش مطالعه و فهم بهتر قرآن مجید

اساتید:
آقای جمال گنجه ای
آقای سید کاظم فرهنگ
تالار گفتگوهای قرآن پویان

تدبر در قرآن کریم سوره قيامت

تابستان 1396 هجری شمسی
حسینیه جاوید

قرآن آموز: اسماعيل شيخ محمد

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ {1}سوگند به روز قيامت {1}

وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ {2}و سوگند به نفس لوامه و وجدان بيدار و ملامتگر كه رستاخيز حق است {2}
أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَجْمَعَ عِظَامَهُ {3}آيا انسان مى‏ پندارد كه هرگز استخوانهاى او را جمع نخواهيم كرد {3}

بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ {4}آرى قادريم كه حتى خطوط سر انگشتان او را موزون و مرتب كنيم {4}
بَلْ يُرِيدُ الْإِنسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ {5}انسان شك در معاد ندارد بلكه او مى ‏خواهد آزاد باشد و بدون ترس از دادگاه قيامت در تمام عمر گناه كند {5}

يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ {6}از اين‏رو مى‏پرسد قيامت كى خواهد بود {6}

درب پاراگراف اول : قطعیت وقوع روز قیامت

فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ {7}بگو در آن هنگام كه چشمها از شدت وحشت به گردش در آيد {7}

وَخَسَفَ الْقَمَرُ {8}و ماه بى ‏نور گردد {8}

وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ {9}و خورشيد و ماه يك جا جمع شوند {9}

درب پاراگراف دوم : نشانه های روز قیامت

يَقُولُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ {10}آن روز انسان مى ‏گويد راه فرار كجاست {10}

كَلَّا لَا وَزَرَ {11}هرگز چنين نيست راه فرار و پناهگاهى وجود ندارد {11}

إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ {12}آن روز قرارگاه نهايى تنها بسوى پروردگار تو است {12}

يُنَبَّأُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ {13}و در آن روز انسان را از تمام كارهايى كه از پيش يا پس فرستاده آگاه مى‏ كنند {13}

بَلِ الْإِنسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ {14}بلكه انسان خودش از وضع خود آگاه است {14}

وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِيرَهُ {15}هر چند در ظاهر براى خود عذرهايى بتراشد {15}

درب پاراگراف سوم : آگاهی انسان از اعمالش و عدم امکان گریز از آنچه که کرده است

لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ {16}زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن [= قرآن] حركت مده {16}

إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ {17}چرا كه جمع‏كردن و خواندن آن بر عهده ماست {17}

فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ {18}پس هر گاه آن را خوانديم از خواندن آن پيروى كن {18}

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ {19}سپس بيان و توضيح آن نيز بر عهده ماست {19}

درب پاراگراف چهارم : پاراگراف معترضه – خطاب خداوند به پیامبر در خصوص نحوه خواندن قرآن برای مردم.

كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ {20}چنين نيست كه شما مى‏پنداريد و دلايل معاد را كافى نمى ‏دانيد بلكه شما دنياى زودگذر را دوست داريد و هوسرانى بى ‏قيد و شرط را {20}

وَتَذَرُونَ الْآخِرَةَ {21}و آخرت را رها مى ‏كنيد {21}

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ {22}آرى در آن روز صورتهايى شاداب و مسرور است {22}

إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ {23}و به پروردگارش مى ‏نگرد {23}

وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ بَاسِرَةٌ {24}و در آن روز صورتهايى عبوس و در هم كشيده است {24}

تَظُنُّ أَن يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ {25}زيرا مى‏داند عذابى در پيش دارد كه پشت را در هم مى ‏شكند {25}

درب پاراگراف پنجم : حالات متفاوت دو دسته از مردم در روز قیامت به خاطر اعمال دنیایی آنها


كَلَّا إِذَا بَلَغَتْ التَّرَاقِيَ {26}چنين نيست كه انسان مى‏پندارد او ايمان نمى‏ آورد تا موقعى كه جان به گلوگاهش رسد {26}
وَقِيلَ مَنْ رَاقٍ {27}و گفته شود آيا كسى هست كه‏ اين بيمار را از مرگ نجات دهد {27}

وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ {28}و به جدائى از دنيا يقين پيدا كند {28}

وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ {29}و ساق پاها از سختى جان دادن به هم بپيچد {29}

إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ {30}آرى در آن روز مسير همه بسوى دادگاه پروردگارت خواهد بود {30}

درب پاراگراف ششم : عدم ایمان انسان تا موقع سختی های لحظه های جان دادن و یقین به جدایی از دنیا

فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى {31}در آن روز گفته مى‏شود او هرگز ايمان نياورد و نماز نخواند {31}

وَلَكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّى {32}بلكه تكذيب كرد و روى‏ گردان شد {32}

ثُمَّ ذَهَبَ إِلَى أَهْلِهِ يَتَمَطَّى {33}سپس بسوى خانواده خود باز گشت در حالى كه متكبرانه قدم برمى‏ داشت {33}

أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى {34}با اين اعمال عذاب الهى براى تو شايسته ‏تر است‏ شايسته ‏تر {34}

ثُمَّ أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى {35}سپس عذاب الهى براى تو شايسته ‏تر است‏ شايسته ‏تر {35}

درب پاراگراف هفتم :عذاب الهی به خاطر رفتارهای دنیوی

أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن يُتْرَكَ سُدًى {36}آيا انسان گمان مى‏كند بى ‏هدف رها مى‏ شود {36}

أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِّن مَّنِيٍّ يُمْنَى {37}آيا او نطفه‏اى از منى كه در رحم ريخته مى‏شود نبود {37}

ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى {38}سپس بصورت خون‏بسته در آمد و خداوند او را آفريد و موزون ساخت {38}

فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى {39}و از او دو زوج مرد و زن آفريد {39}

أَلَيْسَ ذَلِكَ بِقَادِرٍ عَلَى أَن يُحْيِيَ الْمَوْتَى {40}آيا چنين كسى قادر نيست كه مردگان را زنده كند {40}

درب پاراگراف هشتم :توجه به خلقت ابتدایی برای معطوف شدن به آنکه خلقت بار دوم انسان اتفاق خواهد افتاد

درس سوره:بیشک قیامت و نشانه های آن واقع خواهدشدوراه گریزی برای انسان ازکرده های خویش نیست هرچندانسان تاموقع جان دادن یقین به جدایی ازدنیانداشته باشد.

در قیامت مردم به خاطر اعمال دنیایی دو دسته خواهند شد و بیشک عذاب الهی به خاطر رفتارهای دنیوی است. همانطور که خلقت ابتدایی انجام گردیده است خلقت بار دوم انسان نیز اتفاق خواهد افتاد.

تدبر در سوره نازعات انجام شده توسط سرکار خانم محمد زاده

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪﺍ ﻛﻪ ﺭﺣﻤﺘﺶ ﺑﻰ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﺍﺵ ﻫﻤﻴﺸﮕﻰ.

وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﻰ ﻛﻪ [ ﺭﻭﺡ ﺑﺪﻛﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺍﺯ ﺑﺪﻥﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ] ﺑﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ،(1)

وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا ﻭ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﻰ ﻛﻪ [ ﺭﻭﺡ ﻧﻴﻜﻮﻛﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺮﻣﻰ ﻭ ﻣﻠﺎﻳﻤﺖﺍﺯ ﺑﺪﻥ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ] ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻧﺪ ؛(2)

وَالسَّابِحَاتِ سَبْحًا ﻭ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﻰ ﻛﻪ [ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺣﻖ ] ﺑﻪﺳﺮﻋﺖ ﻧﺎﺯﻝ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ،(3)

فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا ﻭ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﻰ ﻛﻪ [ ﺩﺭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ، ﻋﺒﺎﺩﺕ ، ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ] ﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ [ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻭﻳﮋﻩ ]ﺳﺒﻘﺖ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ،(4)


فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا ﻭ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﻰ ﻛﻪ [ ﺑﻪ ﺍﺫﻥ ﺧﺪﺍ ﺍﻣﻮﺭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺭﺍ ]ﺗﺪﺑﻴﺮﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ؛(5)

ازآیه ۱تا۵پاراگراف ودرب۱-خداوندقسم خورده به فرشتگانی که به سختی جانهارامیگیرندوآنها که بامداراجانهارامیگیرند

يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ [ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﺩﺍﺵ ﻭ ﻛﻴﻔﺮ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﺩﺭ]ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﻟﺮﺯﺍﻧﻨﺪﻩ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺑﻠﺮﺯﺍﻧﺪ ؛(6)

تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻟﺮﺯﺍﻧﻨﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﭘﻰ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺁﻳﺪ .(7)

قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ ﺩﻝ ﻫﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﻣﻀﻄﺮﺏ ﻭ ﻫﺮﺍﺳﺎﻥ ﺍﻧﺪ(8)

أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ ﺩﻳﺪﮔﺎﻧﺸﺎﻥ [ ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﻭ ﻫﻮﻝ ﻗﻴﺎﻣﺖ ]ﻓﺮﻭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ .(9)

يَقُولُونَ أَإِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ : ﺁﻳﺎ ﻣﺎ [ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ] ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﻭﻝ [ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﻮﺩﻳﻢ ]ﺑﺎﺯ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ ؟(10)

أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا نَّخِرَةً [ ﺷﮕﻔﺘﺎ ! ] ﺁﻳﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﺭﻳﺰ ﺭﻳﺰﺷﺪﻳﻢ [ ﺑﺎﺯﻣﻰ ﮔﺮﺩﻳﻢ ؟ ! ](11)

قَالُوا تِلْكَ إِذًا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ [ ﻭ ]ﮔﻮﻳﻨﺪ : [ ﺍﮔﺮ ﻗﻴﺎﻣﺘﻰ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ ] ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻰ ﺯﻳﺎﻧﺒﺎﺭ ﺍﺳﺖ .(12)

فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ ﺟﺰ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺁﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺎﻧﮓ ﻋﻈﻴﻢ ﺍﺳﺖ [ ﻭ ﺑﺲ](13)

فَإِذَا هُم بِالسَّاهِرَةِ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﺎﻩ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﻳﻚ ﺯﻣﻴﻦ ﺻﺎﻑ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ .(14)

ازآیه۶تا۱۴پارگراف ودرب۲-روزی که زلزله همه چیزرامی لرزاندودلهایی که مضطربب وهراسان میشوند
ومیگویندآیامابه زندگی برمیگردیم درحالیکه استخوانهای پوسیده ای شده بودیم؟که به آنها گفته میشوداین بازگشتنی زیانباراست ونهیب است.

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ مُوسَىٰ ﺁﻳﺎ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﻣﻮﺳﻰ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ؟(15)


إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺍﺩﻯ ﻣﻘﺪﺱ ﻃﻮﻯ ﻧﺪﺍ ﺩﺍﺩ(16)

اذْهَبْ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﺑﺮﻭ ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﻃﻐﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .(17)

فَقُلْ هَل لَّكَ إِلَىٰ أَن تَزَكَّىٰ ﭘﺲ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺑﮕﻮ : ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻰ [ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺷﺮﻙ ﻭ ﻃﻐﻴﺎﻥ ]ﭘﺎﻙ ﻭﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﺷﻮﻯ ؟(18)

وَأَهْدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخْشَىٰ ﻣﻦ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﻢ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﺘﺮﺳﻰ [ﻭ ﺍﺯ ﻃﻐﻴﺎﻥ ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ . ](19)

فَأَرَاهُ الْآيَةَ الْكُبْرَىٰ ﭘﺲ ﺁﻥ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ .(20)

فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ ﻭﻟﻰ [ ﺍﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ]ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺳﺮﭘﻴﭽﻰ ﻧﻤﻮﺩ .(21)

ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعَىٰ ﺳﭙﺲ [ ﺑﻪ ﺣﻖ ] ﭘﺸﺖ ﻛﺮﺩ [ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﻣﻮﺳﻰ ]ﺑﻪ ﺗﻠﺎﺵ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ !(22)

فَحَشَرَ فَنَادَىٰ ﭘﺲ [ ﻗﻮﻣﺶ ﺭﺍ ] ﮔﺮﺩ ﺁﻭﺭﺩ ، ﻭ ﻧﺪﺍ ﺩﺍﺩ(23)

فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَىٰ ﻭ ﮔﻔﺖ : ﻣﻦ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺮ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻢ .(24)

فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَىٰ ﭘﺲ ﺧﺪﺍ ﻫﻢ [ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﻧﺎﺑﺠﺎ ] ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﺬﺍﺏ ﺁﺧﺮﺕ ﻭﺩﻧﻴﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﺳﺎﺧﺖ .(25)

ازآیه ۱۵تا۲۶پاراگراف ودرب۳-عاقبت بدی که فرعون گرفتارشدبخاطرنافرمانی ازخداورسولش بودوسرکشی کردوپایان نافرجامی داشت.

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبْرَةً لِّمَن يَخْشَىٰ ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ [ ﺍﺯ ﻋﺬﺍﺏ ﺧﺪﺍ ]ﺑﺘﺮﺳﺪﻋﺒﺮﺗﻰ ﺍﺳﺖ .(26)

أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا ﺁﻳﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪﻥ ﺷﻤﺎ [ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ]ﺩﺷﻮﺍﺭﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻨﺎ ﻛﺮﺩ ؟(27)

رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا ﺳﻘﻔﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺖ ، ﭘﺲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻧﻴﻜﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ،(28)

وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا ﻭ ﺷﺒﺶ ﺭﺍ ﺗﺎﺭﻳﻜﻮ ﺭﻭﺯﺵ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﺳﺎﺧﺖ ،(29)

وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَٰلِكَ دَحَاهَا ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﺴﺘﺮﺍﻧﻴﺪ ،(30)

أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺁﺑﻮ ﭼﺮﺍﮔﺎﻫﺶ ﺭﺍ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻭﺭﺩ ،(31)

وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا ﻭ ﻛﻮﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺤﻜﻢ ﻭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻧﻤﻮﺩ(32)

مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻪ ﺑﻬﺮﻫﻮﺭﻯ ﺷﻤﺎ ﻭ ﺩﺍم ﻫﺎﻳﺘﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ .(33)

ازآیه ۲۷تا۳۳پاراگراف ودرب۴-خداوند آفرینش ماراباآسمان وزمین مقایسه مینمایدکه کدام سخت تراست.

فَإِذَا جَاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرَىٰ ﭘﺲ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺮ [ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﻓﻊ ]ﺩﺭ ﺭﺳﺪ،(34)

يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ مَا سَعَىٰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺁﻧﭽﻪ ﺗﻠﺎﺵ ﻭ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺁﻭﺭﺩ(35)

وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ ﻭ ﺩﻭﺯﺥ ﺭﺍﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﺑﻴﻨﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﺎﺯﻧﺪ ،(36)

فَأَمَّا مَن طَغَىٰ ﻭ ﺍﻣﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻃﻐﻴﺎﻥ ﻭ ﺳﺮﻛﺸﻰ ﻛﺮﺩﻩ(37)

وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ[ ﺑﺮ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺑﺪ ﻭ ﺟﺎﻭﻳﺪ ﺁﺧﺮﺕ ] ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ،(38)

فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَىٰ ﭘﺲ ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﺶ ﺩﻭﺯﺥ ﺍﺳﺖ ؛(39)

از۳۴تا۳۹پاراگراف ودرب۵-جایگاه سرکشان ونافرمانان رامی فرماید.

وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَىٰ ﻭ ﺍﻣﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻘﺎم ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﺗﺮﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﻧﻔﺲ ﺭﺍ ﺍﺯﻫﻮﺍ ﻭ ﻫﻮﺱ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ؛(40)


فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَىٰ ﭘﺲ ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﺶ ﺑﻬﺸﺖ ﺍﺳﺖ .(41)

۴۰و۴۱پاراگراف ودرب۶-جایگاه مومنان رامی فرماید.

يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯﺗﻮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﻰ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ؟(42)

فِيمَ أَنتَ مِن ذِكْرَاهَا ﺗﻮ ﺍﺯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩﻧﺶ [ ﻭ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ]ﭼﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻯ ؟(43)

إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَاهَا ﻧﻬﺎﻳﺘﺶ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺗﻮﺳﺖ [ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪﻥ ﻭ ﺯﻣﺎﻥﻭﻗﻮﻉ ﻭ ﺍﻭﺻﺎﻓﺶ ﺭﺍ ﻛﺴﻰ ﺟﺰ ﺧﺪﺍ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﺪ . ](44)

إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخْشَاهَا ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ﺑﻴﻢ ﺩﺍﺩﻥ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻰ ﺗﺮﺳﻨﺪ .(45)

كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا ﮔﻮﻳﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰ ﭘﻨﺪﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺯﺥ ﺟﺰ ﺷﺎﻣﮕﺎﻫﻰ ﻳﺎ ﺻﺒﺢ ﮔﺎﻩ ﺁﻥ ﺩﺭﻧﮓ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ !(46)

آیه۴۲تا۴۶پاراگراف ودرب۷-زمان واقع شدن قیامت که فقط خداخبردارد.

درس این سوره مبارکه:درباره قیامت و نتیجه کارهای مکلفین صحبت می کندوهرکس نتیجه کارهایی که دراین دنیاانجام میدهددرقیامت که فراررسیدنش برای همه انسانهانامعلوم است رامی بیند وآنچه اینجاکاشته درقیامت درو می کند.جاییکه هیچکس راه گریزی نداد ودیگر افسوس وتوبه فایده ای ندارد وپذیرفته نیست یعنی ماهرکاری که می خواهیم انجام دهیم باید دراین دنیابرای خودانجام دهیم.

تدبر در سوره تبا توسط قرآن آموز سرکار خانم کتابفروش

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

تدبری در سوره مبارکه "" نبأ "" تالار گفتگو های قرآن پویان

اساتید :آقای جمال گنجه ای
آقای سید کاظم فرهنگ

درباره سوره نبأ

سوره نبأ سوره مکی مشتمل بر 40 آیه
ترتیب نزول بر اساس مصحف رایج 78 ودر جزء 30 قرار دارد طبق نظر استاد گنجه ای
32 سوره نازل شده می باشد.
این سوره مشتمل بر 6 پاراگراف است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

محتوای پاراگراف 1 آیات 1 تا 5 پرسش از خبر مهم و عظیم ( حادثه قیامت )

عَمَّ یَتَسَاءَلُونَ ﴿١﴾ عَنِ النَّبَإِ الْعَظِیمِ ﴿٢﴾ الَّذِی هُمْ فِیهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿٣﴾ کَلا سَیَعْلَمُونَ ﴿٤﴾ ثُمَّ کَلا سَیَعْلَمُونَ ﴿٥﴾

درباره چه چيز از يكديگر مى ‏پرسند«1» از آن خبر بزرگ«2»كه در باره آن با هم اختلاف دارند«3»
نه چنان است به زودى خواهند دانست«4» باز هم نه چنان است بزودى خواهند دانست«5»

محتوای پاراگرف 2 – آیات 6 تا 16 بیان نعمت ها جهت استدلال بر وقوع معاد و رستاخیز

أَلَمْ نَجْعَلِ الأرْضَ مِهَادًا ﴿٦﴾ وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا ﴿٧﴾ وَخَلَقْنَاکُمْ أَزْوَاجًا ﴿٨﴾ وَجَعَلْنَا نَوْمَکُمْ سُبَاتًا ﴿٩﴾ وَجَعَلْنَا اللَّیْلَ لِبَاسًا ﴿١٠﴾ وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا ﴿١١﴾

وَبَنَیْنَا فَوْقَکُمْ سَبْعًا شِدَادًا ﴿١٢﴾ وَجَعَلْنَا سِرَاجًا وَهَّاجًا ﴿١٣﴾ وَأَنْزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاءً ثَجَّاجًا ﴿١٤﴾ لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا ﴿١٥﴾ وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا ﴿١٦﴾
آيا زمين را گهواره‏ اى نگردانيديم«6»و كوهها را [چون] ميخهايى [نگذاشتيم]«7» و شما را جفت آفريديم«8» و خواب شما را [مايه] آسايش گردانيديم«9»

و شب را [براى شما] پوششى قرار داديم«10»و روز را [براى] معاش [شما] نهاديم«11»و بر فراز شما هفت [آسمان] استوار بنا كرديم«12»
و چراغى فروزان گذارديم«13»و از ابرهاى متراكم آبى ريزان فرود آورديم«14»تا بدان دانه و گياه برويانيم«15»و باغهاى در هم پيچيده و انبوه«16»

محتوای پاراگراف 3 -آیات 17 تا 20 علائم و نشانه های آغاز قیامت

إِنَّ یَوْمَ الْفَصْلِ کَانَ مِیقَاتًا ﴿١٧﴾ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا ﴿١٨﴾ وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَکَانَتْ أَبْوَابًا ﴿١٩﴾ وَسُیِّرَتِ الْجِبَالُ فَکَانَتْ سَرَابًا ﴿٢٠﴾


قطعا وعدگاه [ما با شما] روز داورى است«17»روزى كه در صور دميده شود و گروه گروه بياييد«18»و آسمان گشوده و درهايى [پديد] شود«19» و كوهها را روان كنند و [چون] سرابى گردند«20»


محتوای پاراگراف 4 – آیات 21 تا 30 بیان عذاب طغیانگران و تکذیب کنندگان

إِنَّ جَهَنَّمَ کَانَتْ مِرْصَادًا ﴿٢١﴾ لِلطَّاغِینَ مَآبًا ﴿٢٢﴾ لابِثِینَ فِیهَا أَحْقَابًا ﴿٢٣﴾ لا یَذُوقُونَ فِیهَا بَرْدًا وَلا شَرَابًا ﴿٢٤﴾ إِلا حَمِیمًا وَغَسَّاقًا ﴿٢٥﴾ جَزَاءً وِفَاقًا ﴿٢٦﴾

إِنَّهُمْ کَانُوا لا یَرْجُونَ حِسَابًا ﴿٢٧﴾ وَکَذَّبُوا بِآیَاتِنَا کِذَّابًا ﴿٢٨﴾ وَکُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْنَاهُ کِتَابًا ﴿٢٩﴾ فَذُوقُوا فَلَنْ نَزِیدَکُمْ إِلا عَذَابًا ﴿٣٠﴾

[آرى] جهنم [از دير باز] كمينگاهى بوده«21» [كه] براى سركشان بازگشتگاهى است«22» روزگارى دراز در آن درنگ كنند«23» در آنجا نه خنكى چشند و نه شربتى«24»
جز آب جوشان و چركابه‏اى«25» كيفرى مناسب [با جرم آنها]«26»

آنان بودند كه به [روز] حساب اميد نداشتند«27»و آيات ما را سخت تكذيب مى‏كردند«28» و حال آنكه هر چيزى را برشمرده [به صورت] كتابى در آورده ‏ايم«29» پس بچشيد كه جز عذاب هرگز [چيزى] بر شما نمى‏افزاييم«30»

محتوای پاراگراف 5 – آیات 31 تا37 بیان قسمتی از پاداش و مواهب برای متقین

إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ مَفَازًا ﴿٣١﴾ حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا ﴿٣٢﴾ وَکَوَاعِبَ أَتْرَابًا ﴿٣٣﴾ وَکَأْسًا دِهَاقًا ﴿٣٤﴾ لا یَسْمَعُونَ فِیهَا لَغْوًا وَلا کِذَّابًا ﴿٣٥﴾ جَزَاءً مِنْ رَبِّکَ عَطَاءً حِسَابًا ﴿٣٦﴾ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا الرَّحْمَنِ لا یَمْلِکُونَ مِنْهُ خِطَابًا ﴿٣٧﴾

مسلما پرهيزگاران را رستگارى است«31»باغچه‏ ها و تاكستانها«32»و دخترانى همسال با سينه ‏هاى برجسته«33» و پياله‏ هاى لبالب«34»در آنجا نه بيهوده ‏اى شنوند و نه [يكديگر را] تكذيب [كنند]«35»[اين است] پاداشى از پروردگار تو عطايى از روى حساب«36» پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است بخشايشگرى كه كس را ياراى خطاب با او نيست«37»

محتوای پارگراف 6 – آیات 38 تا40 شرح پاراگراف3، هشدار و انذار کافران از عذاب قریب الوقوع و سرنوشت درد ناک کافران

یَوْمَ یَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلائِکَةُ صَفًّا لا یَتَکَلَّمُونَ إِلا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا ﴿٣٨﴾ ذَلِکَ الْیَوْمُ الْحَقُّ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآبًا ﴿٣٩﴾ إِنَّا أَنْذَرْنَاکُمْ عَذَابًا قَرِیبًا یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ یَدَاهُ وَیَقُولُ الْکَافِرُ یَا لَیْتَنِی کُنْتُ تُرَابًا ﴿٤٠﴾

روزى كه روح و فرشتگان به صف مى‏ايستند و [مردم] سخن نگويند مگر كسى كه [خداى] رحمان به او رخصت دهد و سخن راست گويد«38»
آن [روز] روز حق است پس هر كه خواهد راه بازگشتى به سوى پروردگار خود بجويد«39»
ما شما را از عذابى نزديك هشدار داديم روزى كه آدمى آنچه را با دست‏خويش پيش فرستاده است بنگرد و كافر گويد كاش من خاك بودم«40»

درس سوره:از آنجا که کافران در مورد معاد دچار شک و اختلاف بودند و در این باره سوال میکردند خداوند به وسیله نبی مکرم ص با بیان و یاد آوری نعمت ها و بیان وقایع آغاز قیامت و عذاب های طغیان
گران و پاداش متقین استدلال میکند و در مجموع توجه مردم را به جهان دیگر جلب و انتخاب مسیر صحیح را متذکر میشود .

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ

تدبر در سوره تحریم

❇ پاراگراف بندی سوره تحریم ❇

💢 پاراگراف اول: آیات 1 الی 5

💠 يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَاجِكَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ {1}
💠 قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ وَاللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ {2}
💠 وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَن بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ {3}
💠 إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ {4}
💠 عَسَى رَبُّهُ إِن طَلَّقَكُنَّ أَن يُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَيْرًا مِّنكُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَيِّبَاتٍ وَأَبْكَارًا {5}


🌟 اى پيامبر چرا براى خشنودى همسرانت آنچه را خدا براى تو حلال گردانيده حرام مى‏كنى خدا[ست كه] آمرزنده مهربان است {1}
🌟 قطعا خدا براى شما [راه] گشودن سوگندهايتان را مقرر داشته است و خدا سرپرست‏ شماست و اوست داناى حكيم {2}
🌟 و چون پيامبر با يكى از همسرانش سخنى نهانى گفت و همين كه وى آن را [به زن ديگر] گزارش داد و خدا [پيامبر] را بر آن مطلع گردانيد [پيامبر] بخشى از آن را اظهار كرد و از بخشى [ديگر] اعراض نمود پس چون [مطلب] را به آن [زن] خبر داد وى گفت چه كسى اين را به تو خبر داده گفت مرا آن داناى آگاه خبر داده است {3}
🌟 اگر [شما دو زن] به درگاه خدا توبه كنيد [بهتر است] واقعا دلهايتان انحراف پيدا كرده است و اگر عليه او به يكديگر كمك كنيد در حقيقت‏ خدا خود سرپرست اوست و جبرئيل و صالح مؤمنان [نيز ياور اويند] و گذشته از اين فرشتگان [هم] پشتيبان [او] خواهند بود {4}
🌟 اگر پيامبر شما را طلاق گويد اميد است پروردگارش همسرانى بهتر از شما مسلمان مؤمن فرمانبر توبه كار عابد روزه‏دار بيوه و دوشيزه به او عوض دهد {5}

🔹[i]درب پاراگراف اول[/i] : ای پیامبر با توجه به توطئه همسرانت لزومي به جلب رضايت آنها و حفظ سوگندت نيست و اگر آنها را طلاق دهی خداوند همسرانی بهتر به تو عوض می دهد.




💢 پاراگراف دوم : آیات 6 الی 9

💠 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ {6}
💠 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ {7}
💠 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَى رَبُّكُمْ أَن يُكَفِّرَ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعَى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ {8}
💠 یا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ {9}


🌟 اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد خودتان و كسانتان را از آتشى كه سوخت آن مردم و سنگهاست‏ حفظ كنيد بر آن [آتش] فرشتگانى خشن [و] سختگير [گمارده شده] اند از آنچه خدا به آنان دستور داده سرپيچى نمى‏كنند و آنچه را كه مامورند انجام مى‏دهند {6}
🌟 اى كسانى كه كافر شده‏ايد امروز عذر نياوريد در واقع به آنچه مى‏كرديد كيفر مى‏يابيد {7}
🌟 اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد به درگاه خدا توبه‏اى راستين كنيد اميد است كه پروردگارتان بديهايتان را از شما بزدايد و شما را به باغهايى كه از زير [درختان] آن جويبارها روان است درآورد در آن روز خدا پيامبر [خود] و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند خوار نمى‏گرداند نورشان از پيشاپيش آنان و سمت راستشان روان است مى‏گويند پروردگارا نور ما را براى ما كامل گردان و بر ما ببخشاى كه تو بر هر چيز توانايى {8}
🌟 اى پيامبر با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت گير [كه] جاى ايشان در جهنم خواهد بود و چه بد سرانجامى است {9}

🔹[i]درب پاراگراف دوم[/i] : ای انسان ها از خود و خانواده خود مراقبت کنید و در اين دنيا توبه كنيد تا مستوجب عذاب دوزخ نشوید.

💢 پاراگراف سوم : آیات 10 الی 12

💠 ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ كَفَرُوا اِمْرَأَةَ نُوحٍ وَاِمْرَأَةَ لُوطٍ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَقِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ {10}
💠 وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِندَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ {11}
💠 وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِن رُّوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ {12}


🌟 خدا براى كسانى كه كفر ورزيده‏اند آن نوح و آن لوط را مثل آورده [كه] هر دو در نكاح دو بنده از بندگان شايسته ما بودند و به آنها خيانت كردند و كارى از دست [شوهران] آنها در برابر خدا ساخته نبود و گفته شد با داخل شوندگان داخل آتش شويد {10}
🌟 و براى كسانى كه ايمان آورده‏اند خدا همسر فرعون را مثل آورده آنگاه كه گفت پروردگارا پيش خود در بهشت‏خانه‏اى برايم بساز و مرا از فرعون و كردارش نجات ده و مرا از دست مردم ستمگر برهان {11}
🌟 و مريم دخت عمران را همان كسى كه خود را پاكدامن نگاه داشت و در او از روح خود دميديم و سخنان پروردگار خود و كتابهاى او را تصديق كرد و از فرمانبرداران بود {12}

🔹[i]درب پاراگراف سوم[/i] : نسبت خویشاوندی با پیامبران یا کفار عامل نجات از دوزخ یا رفتن به دوزخ نیست، این اعمالتان است که شما را به فلاح یا ضلالت می کشاند .

✅ [u]درس سوره تحریم[/u] : خیانت علیه پیامبر، حتی توسط همسرانش هم عذاب اخروی در پی دارد پس ای مسلمانان به واسطه توبه مراقب خود و خانواده خود باشید که سرانجامی همچون کفار و منافقین یعنی سرانجام جهنمی پیدا نکنید.

به نام خدا

به لطف خداوند كلاسهاي سطح يك دوره اموزشي حضوري "روش مطالعه و فهم بهتر قران "كه از 18 تيرماه شروع شده بود

به پايان رسيد ودر تاريخ 12 شهريور ماه نيز امتحان پايان دوره برگزار گرديد.

نظر تعدادي از قرآن آموزان عزيز در پايان اين دوره بشرح زير بود:

1-باتشکروسپاس اززحمات شمابزرگواران بخاطر برگزاری این کلاسها
ازاینکه دراین کلاس شرکت کردم بسیار راضی هستم وخدارا شکر میکنم


2-خدا قوت🌴 ،از زحمات شما بزرگواران برای برگزاری کلاس و آموزش تدبر در قرآن سپاسگزارم 🙏🙏

از اینکه در این کلاس شرکت کردم و با روش نوینی در زمینه فهم قرآن آشنا شدم بسیار راضی و خدا را شاکرم ،،الحمدلله،،

3-سلام خسته نباشید وتشکر از زحماتی که در طول دوره کشیدید
هرچند نتونستم کامل حضوری شرکت کنم ولی از فایل های صوتی جلسات تونستم استفاده کنم

4-سلام خیلی ممنون واقعا خوشحالم که حداقل یک سوره رو با دو ماه کار تدریجی اونهم با کلی راهنمایی های ارزنده شما که صمیمانه ازتون سپاسگذارم تونستم تمام کنم و این رو مدیون راهنماییها و زحمات شما و جناب آقای استاد گنجه ای میدانم امیدوارم همیشه سلامت و پیروز باشید

نسبت به قبل فهم قرآن برام بهتر شده خیلی ممنون از راهنماییتان خدا به شما خیر و سلامتی و توفیق بدهد که در راه قرآن قدم برمیدارید

اگر خدا بخواهد امیدوارم یک روز برسد که بتوانم کل قرآن را مطالعه کنم


5-با عرض سلام و ارادت در این دوره نسبتاً کوتاه مدت با شیوه ای از تدبر قرآن مجید آشنا شدم که جسارت فهم و تفسیر در سطح عامه را به مدبر می داد

6-با سلام و عرض ادب خدمت استاد فرهنگ و استاد گنجه ای
با پایان یافتن این دوره ، از اینکه در این دوره توانستم با روشی نو در زمینه فهم و تدبر قران آشنا شوم یا حداقل جرأت اینکار پیدا کردم ،بسیارممنونم و از راهنماییهای دلسوزانه و مشفقانه تان صمیمانه تشکر می کنم ،توفیقات روز افزونتان را از خداوند خواستارم .

7- با عرض سلام و ارادت و تشکر از جنابعالی و جناب آقای گنجه ای اساتید محترم
به لحاظ اداره بسیار عالی کلاس حضوری روش مطالعه و فهم بهتر قرآن به پیوست فایل تدبر سوره ..که تکلیف این جانب بود جهت استحضار ارسال می گردد.
در پایان از همه کسانیکه در برگزاری این کلاس تشریک مساعی نمودند نیز تشکر می نمایم