تفسير خلاصه سوره همزه،فرازبندي و درس سوره همزه -تدبر و فهم سوره همزه


➿▪️➿▪️➿▪️➿

🔸پاراگراف اول. 🔸

⚡️بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ ⚡️

وَيْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ {۱}الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ {۲}يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ {۳}كَلَّا لَيُنبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ {۴}

⚡️به نام خداوند بخشنده بخشایشگر⚡️

هلاکت و بدبختی باد بر هر عیبجوی طعنه زننده {۱}کسی که جمع کرد مالی را و شمرد آنرا {۲}
می پندارد همانا مالش جاویدان می کند او را {۳}

چنین نیست ، هر آینه دور افکنده می شود در آتش در هم شکننده و خرد کننده {۴}

🔰عصاره پاراگراف اول : هلاکت و آتش دوزخ سرانجام عیبجویان و مال اندوزان است.

🔸پاراگراف دوم🔸

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحُطَمَةُ {۵}نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ {۶}الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ {۷}إِنَّهَا عَلَيْهِم مُّؤْصَدَةٌ {۸}فِي عَمَدٍ مُّمَدَّدَةٍ {۹}

و چه میدانی تو چیست این آتش خرد کننده؟ {۵}آتش فروزان و افروخته خداییست. {۶}

(آتشی ) که زبانه می کشد و مسلط می شود بر دلها {۷}همانا آن بر ایشان سرپوشیده و در بسته است. {۸}
در ستونهایی طویل و کشیده است. {۹}

🔰عصاره پاراگراف دوم : آتشی که هیچ راه نجاتی ندارد.

♻️♻️درس سوره

📌 سرانجام عیب جویان و مال اندوزان آتش سوزان جهنم است که راه فراری بر آن نیست.🔺


خانم شهره شهروزی

كلمات كليدي:همزه لمزه عيبجويي مال

تدبر و پرسش در سوره همزه- ايا هر مال اندوزي،عيب جوست ؟يا هر عيب جويي ،مال انوز است؟



❓پرسش:

سلام علیک

❎ بگمانم همزه و لمزه معنای دیگری باید داشته باشد که ارتباط با مال اندوزی دارد❇

☑👈هرچه فکر کردم ارتباط مستقیمی نتوانستم بین عیبجو و مال اندوز پیدا کنم⁉


پاسخ 1:
خانم شهروزی


🔺معنیی که با مال اندوزی ارتباط داشته باشه پیدا نکردم فقط حدس میزنم کسانی که مال اندوزی می کنند دیگران رو به دیده تحقیر و سرزنش نگاه می کنند

⬅همزه:بسیار عیب جو وبد گو 🔼
⬅لمزه :بسیار طعنه زننده وهرزه زبان🔼

⬅ثروت اندوزی زمینه ساز،تحقیر مردم وعیب جویی از انان است 🔼

☑ در مجمع البيان گفته : كلمه (همزه ) به معناى كسى است كه بدون جهت بسيار به ديگران طعنه مى زند و عيب جويى و خرده گيريهايى مى كند كه در واقع عيب نيست.
⬅اصل ماده (همز) به معناى شكستن است،
⬅ كلمه (لمز) نيز به معناى عيب است🔺 پس(همزه ) و (لمزه ) هر دو به يك معنا است.

❎تفسیر المیزان🔻

👤👈بعضی گفته اند: بين آن دو فرقى هست، 🔰 آن اين است (همزه ) به آن كسى گويند كه دنبال سر مردم عيب مى گويد و خرده مى گيرد، و 🔰(لمزه ) كسى را گويند كه پيش روى طرف خرده مى گيرد -«« نقل از ليث.»»

👤👈 بعضى گفته اند: همزه كسى را گويند كه همنشين خود را با سخنان زشت آزار دهد،
و👈 لمزه آن كسى است كه با چشم و سر عليه همنشين خود اشاره كند، و به اصطلاح فارسى تقليد او را در آورد.
آنگاه مى گويد صيغه (فعله ) براى مبالغه در صفتى بنا شده كه باعث مى شود فعل مناسب با آن صفت از صاحب آن صفت زياد سر بزند، و خلاصه فعل مذكور عادتش شده باشد، مثلا به مردى كه زياد زن مى گيرد، مى گويند، فلانى مردى (نكحه ) است، و به كسى كه زياد مى خندد، مى گويد فلانى (ضحكه ) است (همزه و لمزه ) هم از همين باب است☑



❎ تفسیر قمی :🔻
در معنای کلمه همزه امده است که این کلمه به کسی اطلاق میشود که با سر وگردن خود ژست می گیرد وچون فقیر یا سائلی را ببیند. ناراحت شود

🔰🔰پاسخ 2: اقای سید کاظم فرهنگ ⬇


سلام و تشکر از تامل و طرح سوال شما

🔺1)ایات،در مقام بیان این نیست که هر عیبجویی را مشمول ان بدانیم و ان صفات و تبعات را براو بار کنیم
بلکه با توصیفات بعدی،الذی، ان لمزه همزه را محدود کرده است.

وای بر همزه لمزه ای که مال اندوز و متفاخر به شمارش ان است و میپندارد که مالش،او را جاودانه میکند


🔺۲)ایه سوم ،راهنما ی خوبیست.باور این گونه افراد را نشان میدهد که مال=جاودانگی

چنین فردی به خلود خود میبالد و به خود حق میدهد که افراد فقیر و غیر جاودانه را مورد طعن قرار دهد.🔼

❇سوره همزه❇

✴️پارا گراف اول: «۱-۴»

عصاره فراز:

⬅. عیب جویانی که می اندیشند مال آنها را جاویدان می کند بطور قطع هلاک می شوند


✴️پاراگراف دوم: «۵ -۹»

عصاره فراز :

⬅. اتش الهی که نتیجه اعمالش بود بر دل و جانشان نفوذ می کند


🔰درس سوره: 🔰


♨️ همانگونه که با عیب جویی شخصیت مردم را می شکنند، عذاب خرد کننده و شکننده در انتظار آنهاست.

خانم هادیان زاده

بسم الله الرحمن الرحیم


سوره همزه💫

💢 پارا گراف اول ایات «1_4»

💦عصاره فراز: هلاک میشوند. عیب جویانی که می اندیشند مال انهارا جاودانه میکند

💢پاراگراف دوم :«5_9»

💦عصاره فراز:اتش الهی که خدا بیافروزد بر جان ودل مجرمان نفوذ میکند


⚡درس سوره⚡: اتش الهی راه فرا ر. را بر عیب جویان به مال اندوز میبندد انها منتظر عذاب خرد کننده قیامت باشند☑


به ناز پیرونظر

تدبر در سوره همزه- ترجمه و تفسیر سوره همزه- درس سوره همزه لمزه

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان

وَيْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ {1}واى بر کسی که بسیار عیب جو و طعنه زننده است {1}

{الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ {2}آنكه مالى گرد آورد و برشمردش {2}

يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ {3}پندارد كه مالش او را جاويد كرده {3}}

عصاره فراز: نکوهش از باور و رفتار عیبجویانی که به اتکای مال خود ،دیگران را تحقیر میکنند.

كَلَّا لَيُنبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ {4}ولى نه (جاونه نیست) قطعا در آتش خردكننده فرو افكنده خواهد شد {4}

{وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحُطَمَةُ {5}و تو چه دانى كه آن آتش خردكننده چيست {5}

نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ {6}آتش افروخته خدا[يى] است {6}

الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ {7}[آتشى] كه (علاوه بر ظاهر )بر دلها چیره میشود {7}

إِنَّهَا عَلَيْهِم مُّؤْصَدَةٌ {8}و [آتشى كه] آنان را در ميان فرامى‏گيرد {8}

فِي عَمَدٍ مُّمَدَّدَةٍ {9} در ستونهاي كشيده و طولاني! {9}}

عصاره فراز:انذار از سرنوشت سخت آتشین این افراد

درس:عذاب سخت برای عیب جویانی که باتکای مال خود ،دیگران را تحقیر میکنند.

♻️♻️♻️ #قرآن‌فهمي‌براي‌همه

📝نکاتی از سوره همزه


🔰چه عناصر فرا زمانی و فرا مکانی در این سوره هست؟

❗️چند بار عرض کرده ایم که در زمان نزول این سوره ها آن حضرت چندان پیروانی نداشته اند و پیروانشان محدود به بستگان نزدیک و تک و توکی از بیرون خانواده بوده .
آنها بوده اند که به آیات نازله با گوش جان روی میکرده و آیات را با ولع می نوشیده اند، و چنین مخاطب هایی «پیام های اصلی سوره ها» را میگرفته اند.

📩پیام هایی که چنین مخاطب هایی میگرفته اند علی الظاهر می باید اینها بوده باشد:

1⃣ نباید مردم را تمسخر نمود و طعنه شان زد.


2⃣ به ثروت مادی باید فقط به عنوان ابزار و وسیله نگاه کرد نه اینکه به آن عشق ورزید و نه اینکه چنین تصور نمود که آن مایهء «نگهداری» آدمی است.


3⃣چنین اخلاقی آنقدر ناپسند است که مایه عذابی تحمل ناکردنی خواهد شد.


❓👈 این سوره حاوی چه رهنمودهایی برای بشر قرن حاضر است؟



✅یکی از مهم ترین درد های بشر امروز چیزی است که درمانش مطالب این سوره است.

❗️درد مذکور این است که ثروت ملاک ارزش هاست.

به نظرِ اکثر بشر کسی که ثروتمندتر است آدم تر محسوب میشود و ثروتمندترین آدم الگو است و همه بدنبال «رمز موفقیت»ش هستند تا کمی به او شبیه شوند شاید «تعالی» یابند😔.

📚اینهمه کتاب و سخنرانی و سمینار و چه و چه در باره «رمز موفقیت» مدعی کشف رمز موفقیت در چه چیزی هستند؟

? علم؟ نه! تعالی شخصیتی؟ نه!

🔺منظور از موفقیت که بطور مطلق عنوان میشود، افزایش ثروت است.

👈 با این طرز فکر واضح است که ثروتمند در کسی که ثروت کمتری دارد به چشم تحقیر بنگرد و تمسخرش کند و وجود عیب را در او مسلم بداند و پیگیر جستجوی آن باشد و ثروت خویش را پناهگاه خویش محسوب دارد.

💢💢رهنمود این سوره برای قرن حاضر این است : ای انسان! آیا تو برای این آفریده شده ای که ثروت زیاد کنی یا در نردبان تعالیِ انسانی پله ای بالاتر روی؟


ترجمه تفسیری

💫بسم الله الرحمن الرحیم

🍂واي بر کسانی که ثروتی دارند و به سبب آن نسبت به دیگران بسیار عيب جو و بسیارطعنه زن می باشند (1)

🍃 کسانیکه مالي جمع ميکنند و به شمارش آن مشغول اند (2)

🍂 و مي پندارند مالشان نگهدارشان خواهد بود (3)

🍃 نه! چنین کسانی حتمأ در حطمه انداخته ميشوند (4)

🍂 و ای پیامبر! چه چیزی میتواند آگاهت کند که حطمه چيست؟ (5)

🍃 آتشي است که تحت عنایت خاص الهی افروخته شده (6)

🍂 كه بر وجود و شخصیت چنان کسانی راه مييابد (7)

🍃 و بر آن ها احاطه دارد (8)

🍂 و مانند ستونهايي بر کشيده است (9)



🖌 از تفسیر اقای جمال گنجه ای





┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔 @quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛

گزیده نکات تفسیری از اقای بازرگان🔽

همزه:1
واي1 بر هر عيب‌جوي2 طعنه زن.3

__
1 - «وَيْل» هشدار يا اعلام تأسف و تعجب و ترّحم است كه مفهوم مرگ، نفرين، زبوني و محروميّت از خير دارد. اين لفظ به صورت مفرد [ويل] 27 بار و با ضمائر، جمعاً 40 بار [نماد كثرت] در قرآن آمده است.

2 - «هُمَزَهٍ» از ريشه «هَمَزَ»، نوعي راندن، دفع و طرد کردن است. اين واژه دو بار ديگر در قرآن آمده است؛ يکبار در وصف بدگوي سخن چيني که موجب دور شدن مردم از هم مي‌شود «وَلا تُطِعْ كُلَّ حَلاَّفٍ مَهِينٍ هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ» [قلم 10 (68:10) و 11]، بار ديگر در آيه 98 سوره مؤمنون (23:98) كه مردم عيب‌جو و خرد کننده شخصيت ديگران را شياطيني شمرده که آحاد جامعه را با افشاي بدي‌هاي يکديگر از هم متنفر و دور مي‌سازند. گفته مي‌شود اصل کلمه «همز» شکستن است. آيا براي شکستن وحدت جامعه عاملي مؤثرتر از بدگوئي و غيبت وجود دارد؟

3 - «يَلْمِزُونَ» از «لَمَزَ»، خرده گيري و عيب‌جويي است، بني آدم اعضاي يک پيکرند، بنابراين عيب‌جويي ديگران، ناديده گرفتن اين پيکر واحد و غفلت از معايب خود است. اين واژه 4 بار در قرآن تکرار شده که 2 بار آن در سورة توبه «وَمِنْهُمْ مَنْ يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقَاتِ...الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لا يَجِدُونَ إِلاَّ جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ...» [آيات 58 و 79]، و دو مورد ديگر، در سورة حجرات آية 11 (49:11) - «...وَلا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ...»، و آية اول همين سوره مي‌باشد.



┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

همزه:2
آن كس كه مالي [فراوان] گرد آورده و آنها را [با سرمستي از ثروت] مي‌شمارد4 [=مال‌پرستي كه از افزون شدن دارايي‌هاي خود و شمارش و مقدار آنها لذت مي‌برد].

__
4 - از اين توضيح معلوم مي‌شود ارتباطي ميان تحقير و توهين به مردم و خرد كردن شخصيت آنان، با مال‌پرستي و لذت بردن از عدد و رقم حساب بانكي و سود سهام و ثروت وجود دارد و نوعي نزول نظام ارزشي را نشان مي‌دهد. جمع‌آوري مال به عنوان وسيله‌اي براي گذران زندگي و اندوخته‌ معقولي براي حوادث پيش‌بيني نشده، در عُرف جوامع مقبول و مرسوم است، آنچه مذموم و محكوم مي‌باشد، به اسارت مال و ثروت درآمدن و به اصطلاح قرآني «عاشق مال شدن» است: فجر 17 (89:17) تا 20- «كَلاَّ بَلْ لا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ وَلا تَحَاضُّونَ عَلَىٰ طَعَامِ الْمِسْكِينِ وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلاً لَمًّا وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا».

    

┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄


همزه:4
هرگز چنين نيست! مسلماً [و به يقين با چنين بينشي] در حُطَمه6 [=دوزخ اعمال] خواهد افتاد.

__
6 - «حُطَمَه» از ريشة «حَطَمَ» [درهم شكست و پايمال و خرد كرد]، همچون هُمَزَه و لُمَزَه، مبالغه است و بر شدّت و حِدّت درهم شكستن دلالت مي‌كند. شكستن شخصيت مردم با طعن و توهين و تلخ زباني و تحقير، بازتابي در نفس عيب‌جوي خرده‌گير جز تشديد و تقويت آثار همان خصلت، كه در كلمة «حُطَمَه» متبلور شده، ندارد.

    

┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

همزه:5
و تو چه داني7 كه حطمه چيست [يا چه چيز دانايت كرد كه حطمه چيست]؟

__
7 - جمله «ما ادريك» و «ما يدريك» جمعاً 16 بار در قرآن تكرار شده كه تماماً در ارتباط با قيامت و مسائل ماوراءالطبيعه يا امور علمی پيچيده‌اي است كه درك و فهم آن با دانش بشري امكان پذير نبوده و نيست. مثل: مَا أَدْرَاكَ: مَا يَوْمُ الدِّينِ، مَا يَوْمُ الْفَصْلِ، مَا الْقَارِعَهُ، مَا الْحُطَمَهُ، مَا الْحَاقَّهُ، مَا سِجِّينٌ، مَا عِلِّيُّونَ، مَا الطَّارِقُ، مَا الْعَقَبَهُ، مَا لَيْلَهُ الْقَدْرِ، مَا هِيَهْ [هاويه]، وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَهَ، وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى...



┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄

همزه:7
[آتشي] كه بر دلها چيره مي‌شود.9

__
9 - «تَطَّلِعُ» همان طلوع [از افق سر زدن خورشيد و به تدريج چيره شدن بر طبيعت] است. در باب افتعال آمدن آن، نوعي پذيرش [مثل اشتعال] و مبالغه را مي‌رساند. خُلق و خوي خودپرستانِ خردكنندة شخصيت ديگران، به تدريج همچون طلوع خورشيد بر روح و روان آنان چيره مي‌شود و همة وجودشان را فرا مي‌گيرد.


📚استاد بازرگان

    

ترجمه، تدبر و فهم سوره همزه: نكات تفسيري سوره همزه از تفسير تسنيم

هُمزة و لُمزة دو صیغه مبالغه هستند کسی که خیلی از موارد در صدد تحقیر دیگران است با اشاره کردن با لب و دهن، با چشم و ابرو و سایر جهات تحریکی دیگری را تحقیر می‌کند، این شخص «کثیر التحقیر» است خیلی‌ها را مورد اهانت قرار می‌دهد می‌گویند همزة، یک؛ لمزة، دو؛

فرمود وای بر اینها! اینها کسانی‌اند که نه ادب خانوادگی را رعایت می‌کنند نه ادب اجتماعی را. انسان به آبرو و حیثیت زنده است؛ اگر حیثیت افراد تحقیر بشود اینها گسسته‌اند از جامعه گسسته کار وابسته و منسجم ساخته نیست. کاری منسجم از جامعه ساخته است که جامعه منسجم باشد، جامعه‌ای که برخی از افراد در آن همزه و لمزه‌اند، ادب را رعایت نمی‌کنند دیگران را تحقیر می‌کنند، در اثر داشتن مال خود مغرور می‌شوند، آن عقده‌ای که در درون خود آنها است با تحقیر دیگران می‌خواهند عقده‌گشایی کنند این جامعه منسجم نیست، جامعه‌ای که منسجم نبود کار واحد و منسجم انجام نمی‌دهد،

هر کس جامعه را و افرادی را با چشم و ابروی خود، از یک سو؛ با لب و دهن خود، از سوی دیگر؛ با دست و اشاره‌های سر، از سوی سوم و مانند آن بخواهد تحقیر کند و ادب نشود و توبه نکند وای بر او! ﴿وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ﴾. منشأ این هم داشتن امور مالی است
اینها فکر می‌کنند که این مال آنها را از حوادث و رخداد تلخ حفظ می‌کند. ﴿الَّذی جَمَعَ مالاً﴾ و مرتّب اینها را می‌شمارد که هر روز بر صفر آن افزوده شود
صرف تعدید و شمارش مال برای این نیست که بداند چقدر مال دارد، بلکه براساس آن گمان فاسد و کاثری است که خیال می‌کند ﴿یَحْسَبُ أَنَّ مالَهُ أَخْلَدَهُ﴾، کسی که مرگ را فراموش کرده است خود را جاودانه می‌پندارد.

اینها به عنوان تمثیل است نه به عنوان تعیین. گاهی قدرت سیاسی است گاهی قدرت مرکزی است گاهی قدرت فرمانروایی است گاهی قدرت‌های دیگر است که ﴿یَحْسَبُ أَنَّ﴾ این قدرت ﴿أَخْلَدَهُ﴾؛

بعد می‌فرماید اگر درمان نکرد و جامعه را ارباً اربا کرد، کرامت مردم را حفظ نکرد، آبروی دیگران را ریخت، این باید تنبیه بشود. ﴿کَلاَّ﴾ این چنین نیست، نه او حق همز و لمز دارد، یک؛ نه حق دارد اکتناز کند، دو؛ نه حق دارد خیال باطل کند که ﴿أَخْلَدَهُ﴾، سه؛ بنابراین این حرف‌ها حرف‌های باطلی است. نه تنها حرف باطل است ما کاری به این مکتب او نداریم خیال باطل می‌کند، بلکه جامعه‌ای را رنجاند، حیثیت افرادی را هتک کرد، اهانت کرد هتک حرمت انسان کیفر تلخ دارد.
اینها بیماری‌هایی بود که جامعه را مجروح کرده است، باید پاسخ اینها را بدهند؛ ﴿کَلاَّ لَیُنْبَذَنَّ فِی الْحُطَمَةِ﴾ اینها را حطمه می‌اندازند.

﴿حُطَمَةُ﴾ شما نمی‌دانید که حطمة چیست! ﴿وَ ما أَدْراکَ مَا الْحُطَمَةُ﴾؛ «حطیم» یعنی در هم کوبیدن، «حطمة» که اسم جهنم است، یعنی کوبیده شده، خُرد شده و نرم شده.
در جهنم که از آن در اینجا به حطمه یاد شده است و حطیم هم نامی از نام‌های جهنم در اثر وصفی از اوصاف اوست، این یک کار بی‌سابقه می‌کند؛ همان طوری که در دنیا بی‌ادبیِ تحقیرکننده، حیثیت و آبروی تحقیرشونده را زیر پا می‌گذارد قلب او را به درد می‌آورد، عواطف و احساسات او را جریحه‌دار می‌کند، روح او را مصدوم می‌کند، در جهنم آتشی است که روح‌سوز است و نمونه‌اش را ما در دنیا نداریم.
این ﴿نارُ اللَّهِ﴾ است که در درون دل افروخته می‌شود ﴿نارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ﴾ای که ﴿تَطَّلِعُ عَلَی الْأَفْئِدَةِ﴾ فؤاد را می‌سوزاند. با هیزم که نمی‌شود روح را سوزاند، با مواد تی‌ان‌تی و گازوئیل و ذغال‌سنگ و مانند آن که روح سوخته نمی‌شود روح که امر مجرد است با نار ملکوتی سوخته می‌شود نه با نار مُلکی.

با این وجود این حطمه، این جهنم، این دستگاه تلخ و سخت، این دَرش بسته است؛ ﴿إِنَّها عَلَیْهِمْ مُؤْصَدَةٌ﴾ بسته است، ﴿فی‌ عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ﴾؛ عَمَد را گفتند جمع عمود است و ممّد یعنی طولانی. معمولاً درها سابق این طور بود . این عمودی است که طولانی است و مَد پیدا کرده است، ممددّه است یعنی طولانی و ممتد است؛ برای اینکه آن لنگه را به این لنگه کاملاً بسته است و صدر تا ذیل این دو لنگه‌ای که به هم بسته شدند با آن عَمَد تثبیت شده است.
بستن دَرِ جهنم برای هیچ کدام از این دو منظور نیست، برای آن نیست که بیگانه نیاید، برای آن نیست که جهنمی خارج نشود، بلکه عذابی است فوق عذاب؛ چه اینکه درهای بهشت باز است این نه برای آن است که بهشتی بخواهد برود، بهشتی هرگز حاضر نیست از جایی که روح و ریحان است خارج بشود، هرگز بهشتی از بهشت حاضر نیست خارج بشود و این نه برای آن است که بیگانه وارد بهشت نشود، هرگز بیگانه قدرت ورود به بهشت را ندارد؛ اما باز بودن دَرِ نعمتی است روی نعَم دیگر.