احرام حج در قرآن

در سوره مائده احکام ممنوعیت صید و شکار حیوانات خشکی در حین احرام(محرم بودن) و کفاره نقض آن نیز بیان شده است.

ا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَقْتُلُواْ الصَّيْدَ وَأَنتُمْ حُرُمٌ

وَمَن قَتَلَهُ مِنكُم مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاء مِّثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَو عَدْلُ ذَلِكَ صِيَامًا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ

عَفَا اللّهُ عَمَّا سَلَف وَمَنْ عَادَ فَيَنتَقِمُ اللّهُ مِنْهُ وَاللّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ ﴿۹۵﴾


مکارم: اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد شكار را در حال احرام به قتل نرسانيد

و هر كس از شما عمدا آنرا به قتل برساند بايد كفاره‏ اي معادل آن از چهار پايان بدهد، كفاره اي كه دو نفر عادل از شما معادل بودن آنرا تصديق كنند، و به صورت قرباني به (حريم) كعبه برسد،

يا (بجاي قرباني) اطعام مستمندان كند يا معادل آن روزه بگيرد تا كيفر كار خود را بچشد،

خداوند از آنچه در گذشته واقع شده عفو كرده است و هر كس تكرار كند خداوند از او انتقام مي‏گيرد و خداوند توانا و صاحب انتقام است.



أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا وَاتَّقُواْ اللّهَ الَّذِيَ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿۹۶﴾

فولادوند: صيد دريا و ماكولات آن براى شما حلال شده است تا براى شما و مسافران بهره‏ اى باشد و[لى] صيد بيابان مادام كه محرم مى‏ باشيد بر شما حرام گرديده است و از خدايى كه نزد او محشور مى ‏شويد پروا داريد

در آیات ابتدای سوره مائده نیز حرام بودن صید در حال احرام و رعایت حرمت وشعایر الهی تاکید شده است:


يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَوْفُواْ بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَكُم بَهِيمَةُ الأَنْعَامِ إِلاَّ مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَأَنتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ ﴿۱﴾

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد به قراردادها[ى خود] وفا كنيد براى شما [گوشت] چارپايان حلال گرديده جز آنچه [حكمش] بر شما خوانده مى ‏شود در حالى كه نبايد شكار را در حال احرام حلال بشمريد خدا هر چه بخواهد فرمان مى‏ دهد (۱)


يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُحِلُّواْ شَعَآئِرَ اللّهِ وَلاَ الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلاَ الْهَدْيَ وَلاَ الْقَلآئِدَ وَلا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّن رَّبِّهِمْ وَرِضْوَانًا وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُواْ

اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد حرمت ‏شعاير خدا و ماه حرام و قربانى بى ‏نشان و قربانيهاى گردن‏بنددار و راهيان بيت الحرام را كه فضل و خشنودى پروردگار خود را مى ‏طلبند نگه داريد و چون از احرام بيرون آمديد [مى ‏توانيد] شكار كنيد (۲)

بنام خدا

از دیگر اعمالی که در حال احرام بر فرد زائر(محرم)حرام است ،جدال و آمیزش با همسران است.

سوره بقره آیه 197 باین موضوع اشاره کرده است:

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ رَفَثَ وَلاَ فُسُوقَ وَلاَ جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللّهُ

وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ ﴿۱۹۷﴾


مکارم: حج، در ماههاي معيني است! و كساني كه (با بستن احرام، و شروع به مناسك حج،) حج را بر خود فرض كرده‏ اند، (بايد بدانند كه) در حج، آميزش جنسي با زنان، و گناه و جدال نيست! و آنچه از كارهاي نيك انجام دهيد، خدا آن را مي‏داند. و زاد و توشه تهيه كنيد، كه بهترين زاد و توشه، پرهيزكاري است! و از من به پرهيزيد اي خردمندان!

#احرام و فلسفه آن

💮👈در آیات ابتدای سوره #مائده حرام بودن صید در حال #احرام و رعایت حرمت وشعایر الهی تاکید شده است:

💮🔶يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَوْفُواْ بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَكُم بَهِيمَةُ الأَنْعَامِ إِلاَّ مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَأَنتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ ﴿ مائده 1 ﴾
🔹اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد به قراردادها[ى خود] وفا كنيد براى شما [گوشت] چارپايان حلال گرديده جز آنچه [حكمش] بر شما خوانده مى ‏شود در حالى كه نبايد شكار را در حال احرام حلال بشمريد خدا هر چه بخواهد فرمان مى‏ دهد

♦️محرّمات احرام كه فقها مجموعاً آنها را #بیست_و_چهارتا دانسته اند از نظر روح و معنی و فلسفه ی روحی و اخلاقی و اجتماعی چند نوع اند:

1⃣. ترك آزار و اذیت جاندارها و تحمل آزار و بالاخره سلم بودن در مقابل جاندارها و حرب نبودن و اعلام سلام و امن.

2⃣. از قبیل ترك لذت است برای درك لذت؛ و ترك لذت، هجرت از لذات بدنی است

3⃣. نوع سوم از قبیل ریاضت دادن نفس است به تقوا كه علی علیه السلام فرمود: وَ اِنّی لَاَروضُها بِالتَّقْوی لِتَأْتِیَ آمِنَةً یَوْمَ الْفَزَعِ الْاَكْبَرِ.

👈ولی آنچه در اصل احرام است كه انسان با گفتن لبیك محرم می شود، همچنان كه با تكبیرةالاحرام وارد نماز می شود، [اینكه ] در تمام این مدت در حال عبادت است و یك عبادت مداوم است. از یك نظر محرّمات نماز بر محرم حج جایز است از قبیل: غذا خوردن، خوابیدن، خندیدن، انحراف از قبله، و علتش هم معلوم است.
💢نماز یك عبادت پنج دقیقه ای است، و عمره و حج عبادت چند روزه.

👈در بعضی قسمتها مشترك است از قبیل اینكه نیت لازم است، لباس نباید غصبی باشد و یا [از] غیر مأكول اللحم باشد و یا برای مرد حریر خالص باشد و یا نجس باشد.

👈بعضی قسمتها از مختصات حج است، از قبیل اینكه با دو قطعه ی ساده از لباس ندوخته محرم شوند، سرها برهنه باشد، پاها كفش و جورابی كه پشت پا را بپوشاند نداشته باشد. اینجاست كه تمام فوارق فقیر و غنی، درجه دار و بی درجه، فوارق زبان و لغت، جنس و لون و نشانه های اقلیمی و غیره ذوب می شود و همه ی مسلمانان

🌸حاضر در این عبادت اجتماعی یك لباس و یكرنگ می شوند.

❣تن از آلایش هررنگ بشو همچو مسیح

❣تا ببینی كه در این خم همه همرنگ همیم

💞روح احرام تمرین به ترك محلّلات [است، ] كه بعضی از آنها مستحباتند، برای اینكه آمادگی كامل برای انضباط پیدا شود برای تقویت حس مقاومت.

👈در ورقه های كعبه و نقش اجتماعی آن گفتیم كه ابن اثیر حدیثی نقل می كند به این مضمون: كُلُّ مُسْلِمٍ عَنْ مُسْلِمٍ مُحْرِمٌ.

لباس #احرام لباس رسمی عمومی در حضور پروردگار در یك مجمع عمومی است. چرا لباس باید واحد باشد در این مجمع عمومی؟ برای اینكه همرنگی و همشكلی در همدلی اثر دارد. معمولاً در مجالس رسمی، پادشاهان لباس معینی به عنوان لباس رسمی انتخاب می كنند و اصل این كار خوب است.

💮👈ولی در حج آن لباس واحد ساده ترین آنها باید باشد.

🖊مجموعه آثار شهید مطهری . ج25، ص: 121

اینک نیت احرام است؛

پروردگارا! محرم می شویم برای عمره تمتع، برای اطاعت فرمان و تقرب به تو. احرام؛ یعنی وارد حریم شدن یابر خود حرام نمودن. این جا سرحد حریم خداست و ما با نیت، یعنی انقلاب فکر از خود، به سوی خدا و تصمیم بر اجرای امر و ضبط جنبش های خودپرستی و خودآرایی، وارد حریم خدا می شویم. آن وقت که نظر، عمل و سخن از شهوات و تعدّی به غیر برگشت، جلب نفع و دفع ضرر شخصی که میدان فعالیت قوای حیوانی است از کار افتاد و ذات و محیط وجدان انسانی از جنجال و غوغا و اجابت این شهوات آرام شد، کم کم از سرّ ضمیر و از محیط عالم صدای حق و اولیای حق را می شنود. با این نیت و توجه، بانک لبیک از زبان، که مترجم قلب و ضمیر است، برمی خیزد:

«لبیّک أللهمّ لبیک، لبیک لا شریک لک لبیک، انّ الحمد والنعمه لک و الملک لا شریک لک لبیک ...»
ما چه چنگیم تو زخمه می زنی زاری از مانی تو زاری می کنی

ما چه ناییم و نوا در ما زتوست
ما چه کوهیم و صدا در ما ز توست

ما که باشیم ای تو ما را جان جان!
تا که ما باشیم و تو اندر میان

ما عدم هاییم و هستی ها نما
تو وجود مطلقی فانی نما

ما همه شیران ولی شیر علم
حمله مان از باد باشد دمبدم

حمله مان از باد و ناپیداست
باد آن که ناپیداست هرگز کم مباد

شعاع آفتاب بر لباس های احرام می تابد در کنار دریا از دور و نزدیک بانک لبیک بلند است. زبان ها گویا، اشک ها جاری و قلب ها منقلب است. تلبیه واجب را (همان قدر که ذکر شد) تکرار می کنیم. این حال در تمام مدّت عمر، مانند حبابی است که اندکی روی امواج زندگی رخ می نماید! از این آهنگ نمی توان صرف نظر کرد.
باز می گوییم:
«لَبَّیک ذاالمعارج لبیَّک، لبَّیکَ داعیاً الی دارالسَّلام لَبَّیک، لَبَّیک غَفّار الذُّنوب ...»

📚آیت الله طالقانی

#خسی_در_میقات


: #لباس_احرام را از مدينه پوشيده بوديم. و مراسم مسجد و بعد سوار شدن و آمدن و آمدن. سقف آسمان بر سر و ستاره‌ها چه پايين، و آسمان عجب نزديك. و من هيچ شبي چنان بيدار نبوده‌ام و چنان هشيار به هيچي زير سقف آن آسمان و آن ابديت، هر چه شعر كه از برداشتم خواندم ـ به زمزمه‌اي براي خويش ـ و هر چه دقيق‌تر كه توانستم در خود نگريستم تا سپيده دميد. و ديدم كه تنها «خسي» است و به «ميقات» آمده است و نه «كسي» و به «ميعادي». و ديدم كه «وقت» ‌ابديت است،
: يعني اقيانوس زمان. و «ميقات» در هر لحظه‌اي. و هر جا. و تنها با خويش. چرا كه «ميعاد» جاي ديدار تست با ديگري. اما «ميقات» زمان همان ديدار است و تنها با «خويشتن».
:leaves: و دانستم كه آن زنديق ديگر ميهنه‌اي يا بسطامي چه خوش گفت وقتي به آن زائر خانه خدا در دروازه نيشابور گفت كه كيسه‌هاي پول را بگذار و به دور من طواف كن و برگرد.
:leaves: و ديدم كه سفر وسيله ديگري است براي خود را شناختن. اين كه «خود» را در آزمايشگاه اقليم‌هاي مختلف به ابزار واقعه‌ها و برخوردها سنجيدن و حدودش را به دست آوردن كه چه تنگ است و چه حقير است و چه پوچ و هيچ.

:و هر چه دقيق‌تر كه توانستم در خود نگريستم تا سپيده دميد. و ديدم كه تنها «خسي» است و به «ميقات» آمده است و نه «كسي» و به «ميعادي». و ديدم كه «وقت» ‌ابديت است، يعني اقيانوس زمان. و «ميقات» در هر لحظه‌اي. و هر جا.

«برگرفته از کتاب خسی در میقات»
🖊جلال آل احمد