.

🌹💐سیمای #محسنین (نیکوکاران)درقرآن.

قسمت اول:

☸خداوند در آیات متعددی محسنین (نیکوکاران) را توصیف فرموده است .از جمله در سوره ذاریات ایات 16الی19👇

1⃣ تهجد ، استغفار در سحر، وکمک به سائل ومحروم

🔶 آخِذِينَ ما آتاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كانُوا قَبْلَ ذلِكَ مُحْسِنِينَ «16»ذاریات
آنچه را پروردگارشان به آنان عطا كند، دريافت مى‌دارند، آنان قبل از آن (در دنيا) نيكوكار بودند.

🔶كانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ ما يَهْجَعُونَ «17» وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ «18» وَ فِي أَمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ «19»
(برنامه‌شان اين بود كه) اندكى از شب را مى‌خوابيدند. و در سحرگاهان، استغفار مى‌كردند. و در اموالشان، براى سائل و محروم حقى بود.

🌸- لازمه‌ى تقوا، #احسان و نيكوكارى است. الْمُتَّقِينَ‌ ... مُحْسِنِينَ‌

🍃 پاداش الهى، با عملكرد انسان همگون است. پاداش نيكى به ديگران در امروز ، سبب دريافت نيكى در فرداست. آخِذِينَ‌ ... مُحْسِنِينَ‌

🌸- نيكوكارى بايد سيره دائمى انسان باشد. كانُوا ... مُحْسِنِينَ‌

🌸 نماز و نيايش در شب و استغفار در سحر، كار دائمى متقين است. «يَهْجَعُونَ‌، يَسْتَغْفِرُونَ» (فعل مضارع نشانه تداوم و استمرار است)

🔻🌸همه انسان‌ها حتّى متقين در معرض لغزش هستند و به استغفار نياز دارند. الْمُتَّقِينَ‌ ... هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ‌ (آمدن كلمه «هُم» يعنى اهل تقوا با داشتن تقوا باز هم دائماً استغفار مى‌كنند.)

🌸- در تهجّد و سحرخيزى، از ميان تمام اذكار و دعاها، استغفار جايگاه ويژه‌اى دارد. «وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ»

🌸- اسلام مكتب جامعى است و عبادت در شب را با خدمت به #محرومان در كنار هم قرار داده است. وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ وَ فِي أَمْوالِهِمْ‌ ...

🍃 كمكى كه به سائل و محروم مى‌كنيد، حق خودشان را مى‌دهيد، زيرا خداوند در اموال مردم حقى براى آنان قرار داده است، پس بر آنان منّت نگذاريد. «حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ»

💫تفسیر نور

💫ادامه دارد .
┄═❁🍃❈🌸🍃🌸❈🍃❁═┄

🌹💐سیمای #محسنین (نیکوکاران) درقرآن.

🛑 قسمت دوم:

☸خداوند در آیات متعددی محسنین (نیکوکاران) را توصیف فرموده است .از جمله در سوره زمر

2⃣یکی دیگر از نشانه‌های #محسنین، #صداقت و #حق‌پذيری است.

#حق‌پذيري از مهمترين شاخص هاي رفتاري انسان است که در آیات مختلف قرآن تکرار شده است.

🔶فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَى اللّهِ وَ کَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جاءَهُ أَ لَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْکافِرِینَ ۳۲ زمر
🔸وَ الَّذِی جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ-33
🔸لَهُمْ ما یَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِکَ جَزاءُ الْمُحْسِنِینَ(34)


🔹ترجمه مکارم: چه کسى ستمکارتر است از آن کسى که بر خدا دروغ ببندد و سخن راست را هنگامى که به سراغ او آمده تکذیب کند؟! آیا در جهنم جایگاهى براى کافران نیست؟!
اما کسى که سخن #راست بیاورد و کسى که آن را تصدیق کند، آنان پرهیزگارانند. آنچه بخواهند نزد پروردگارشان براى آنان موجود است; و این است جزاى نیکوکاران.

🌸👌رسیدن اخبار و مفاهیم #صدق به افراد، یک #نعمت است و تکذیب (نپذیرفتن و باورنکردن) آن، کفران و ناسپاسی و ظلم است.

🔸هم چنین فرد باید مستحق دریافت این نعمت باشد(در جریان حقیقت قرار گرفتن ،تصادفی و بدون حکمت نیست). استفاده از لفظ "اذ جاءه " به همراه ضمیر ه به معنای به سراغ فرد امدن و رسیدن صدق به فرد،این معنا را تایید میکند که لزوما خبر صدق به همه افراد جامعه نمیرسد بلکه هرکس بنابر انچه به وی رسیده ،موظف به تصدیق یا تکذیب و واکنش صحیح می باشد .

🔶👈 پس هر وقت متوجه شدید که خبری #صدق است و یا به حقیقت واقعه ای پی بردید ویا فهمیدید که نظر و قضاوت قبلی شما اشتباه بوده و واقعیت چیز دیگری است ،انرا بپذیرید و پافشاری بر اشتباه نکنید که ظالم خواهید بود و هر چه دیرتر انرا تصدیق کنید و واکنش مناسب نشان دهید ،ظلمتان بیشتر خواهد بود. این مهم بویژه برای والدین، مربیان، اساتید، علما، مسئولین فرهنگی، حکومتی و رسانه ها اهمیت بیشتری دارد.

🔶سومین سوره ای که خداوند به توصیف #محسنین (نیکوکاران )پرداخته است .سوره لقمان ایات 2الی4می باشد

🔶 تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ «2»
اين، آياتِ كتابِ سراسر حكمت است.

💫هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِين‏ «3»
كه (مايه‏) هدايت و رحمت، براى نيكوكاران است.

💫الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ «4»

همانها که به نماز [=پيوند با خدا] اهميت مي‌دهند و زکات مي‌پردازند و به آخرت به طور جدی يقين مي‌ورزند.

2⃣- سه سوره: بقره، نمل و لقمان، که هر سه با حروف مقطعه و نقش هدايت‌گر قرآن آغاز مي‌شوند، و جمله سه مرحله‌اي: «الَّذِينَ یُقِيمُونَ الصَّلَاهَ وَیُؤْتُونَ الزَّكَاهَ وَهُمْ بِالْآخِرَهِ هُمْ یُوقِنُونَ» عيناً در هر سه تکرار شده است، هدايت قرآن را از سه منظر و برای سه گروه از بندگان مطرح مي‌سازد؛ بقره: «متقين»، نمل: «مؤمنين»، و لقمان: «محسنين».

از اين سه منظر مي‌توان ارتباط انسان را با سه موضوع: خود، خدا، و خلق تعريف کرد؛
🔸مهمترين #خصلت خودِ انسان در فرهنگ قرآن #تقواست، پس سوره بقره که با مقدمه مردم‌شناسی خود در معرفی سه گروه: مؤمن، کافر، و منافق پرداخته است، بر نقش تقوا در هدايت‌پذيری از قرآن تأکيد مي‌کند.

🔸سوره نمل عمدتاً بر ارتباط انسان با آفريدگار خود تکيه دارد، از اين منظر صفت «#ايمان» مطرح مي‌شود

🌸🔶و بالاخره سوره لقمان، به خصوص در آيات 12 (31:12) تا 19 [اندرزهای لقمان به فرزندش] بر ارتباط آدمی با خلق [=اخلاقيات] تکيه دارد،
صفت #احسان از اين منظر مهمترين نشانه آدمی محسوب مي‌شود.

👈در مورد«متقين»، فقط هدايت را مطرح کرده است. در مورد «مؤمنين»، بشارت و در مورد «محسنين» ، رحمت به هدايت‌ اضافه شده است.

#متقين و #مؤمنين و #محسنين سه گروه نيستند، بلکه سه خصلت يک انسان از سه منظر متفاوت محسوب مي‌شود.

🌸🌹ازجمله نشانه های #محسنین ذکر شده در (ایه 4لقمان) در کنار تكليف بدنى: «نماز»، مالى: «زكات» و قلبى: 👈#يقين_به_آخرت می باشد .

همانها که به نماز [=پيوند با خدا] اهميت مي‌دهند و زکات مي‌پردازند و به آخرت به طور جدی يقين مي‌ورزند.

- «اقامه» را برپا داشتن معنا کرده‌اند، که مفهوم اهميت دادن و جدی گرفتن دارد. مثل: اقامه صلات، اقامه وزن [رعايت عدالت در معاملات]، اقامه شهادت برای خدا [گواهی دادن به نفع مظلومان]، اقامه وجه [توجه و رويکرد جدی به اهداف متعالی].

- اين سوره مکی است و در دوران مکه هنوز زکات به معنای سهم دولت برای خدمات عمومي، موضوعيت نداشته است. اما انفاق و صدقات و هرگونه کمک مالی به نيازمندان در هر شرايطی موجب «تزکيه نفس» و رشد آدمی مي‌گردد.
👈 صلات و زکات در قرآن همچون دو پای راست و چپ شخصی را به پيش مي‌برد. کسی که با خدا آشنا شده باشد، نمي‌تواند به بندگان نيازمند او بي‌توجه باشد و از خود خرج نکند.

- در جمله: «وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ»، دو بار ضمير «هم» تکرار شده است که بر اهميت اساسی يقين به آخرت و محوری بودن آن در باورها دلالت مي‌کند. در ضمن «يوقنون» فعلی مضارع است که نشانگر تلاشی برای رسيدن به يقين مي‌باشد.

🌸 اقامه‌ى نماز و پرداخت زكات بايد سيره‌ى دائمى باشد. («يُقِيمُونَ» و «يُؤْتُونَ»، در قالب مضارع آمده كه نشان استمرار است)

🌸تكليف بدنى: «نماز»، مالى: «زكات» و قلبى: «يقين». «الصَّلاةَ، الزَّكاةَ، يُوقِنُونَ»


🌸 نيكوكار كسى است كه هم به مسائل اقتصادى توجّه دارد و هم به مسائل معنوى. لِلْمُحْسِنِينَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ‌ ... يُؤْتُونَ‌

✳️ انفاق، ڪنترل خشم و گذشت از مردم : سه شاخص #محسنین


🔶 الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ الْڪاظِمِينَ الْغَيْظَ وَ الْعافِينَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ‌134ال,عمران
🔹(متّقين) ڪسانے هستند ڪه در راحت ورنج انفاق مےڪنند وخشم خود را فرو مى‌برند و از (خطاے) مردم مى‌گذرند، و خداوند نيڪوڪاران را دوست مےدارد.

🌸 انفاق، سخاوت مےخواهد نه ثروت. «فِے السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ»

🌸 نه در حال رفاه از محرومان غافل باشيم و نه در تنگدستے بگوييم ڪه ما خود گرفتاريم. «فِے السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ»

🍃- متّقين محڪوم غرايز نيستند، آنان حاڪم ومالڪ خويشتن‌اند. «الْڪاظِمِينَ الْغَيْظَ»

🌸- تقوا، از سعه‌ے صدر جدا نيست. «وَ الْعافِينَ عَنِ النَّاسِ»

🌸 متّقے، منزوے نيست، بلڪه با مال و اخلاق خوب خود، با مردم معاشرت مى‌ڪند. «يُنْفِقُونَ، الْڪاظِمِينَ، الْعافِينَ»

🍃 در عفو خطاڪار، ايمان او شرط نيست. «وَ الْعافِينَ عَنِ النَّاسِ»

🍃- ڪسى‌ڪه مى‌خواهد محبوب خدا شود بايد از مال بگذرد و خشم وغضب را فرو برد. «وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ»

🌸- انفاق به محرومان و گذشت از خطاے مردم، از مصاديق احسان و نيڪوڪارے است. «يُنْفِقُونَ، الْڪاظِمِينَ، الْعافِينَ، الْمُحْسِنِينَ»
📚تفسیر نور
🌸💫🌸

🌸 وهمچنین در ایه 56,اعراف سیره نیکوکاران، دوری را از فساد بیان فرموده است :

🔶 وَ لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ «56»اعراف

🔹پس از اصلاح زمين، در آن دست به فساد نزنيد و خداوند را با بيم و اميد بخوانيد، قطعاً رحمت خداوند به نيكوكاران نزديك است.

👌👈اين آيه تنها موردي است که رحمت خدا را به «محسنين» نزديک شمرده است.

🌸 سيره و روش نيكوكاران، دورى از فساد است. لا تُفْسِدُوا ... قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ‌

🍃 احسان، زمينه‌ساز دريافت رحمت الهى است و بدون آن، انتظار رحمت بى‌جاست. «قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ» آرى، دعاى مستجاب همراه بانيكوكارى است.

🌸- دست نياز به جانب حقّ دراز كردن و دورى از فساد، احسان است. وَ لا تُفْسِدُوا ... وَ ادْعُوهُ‌ ... قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ‌

🌸اگر قرآن هدايتي براي «متقين» (بقره 2)
👈 هدايت و بشارتي براي «مؤمنين» (نمل 2) است'
.
💫🌸 براي «محسنين» هدايت و رحمت مي‌باشد (لقمان 3 )
و اين نکته ارتباط تنگاتنگ احسان و رحمت را، که از يک جنس هستند، نشان مي‌دهد، احسان هم در خواندن خدا با بيم و اميد است و هم در خدمت به خلق او.

💫🌸💫🌸💫